Tôi mãi suy nghĩ buồn rầu, quên mất Bạch Ngọc đang chờ ý kiến của tôi. Tôi không còn biết nói gì hơn:
- Bạn em, Trúc Dung là người sáng suốt, đáng hưởng cái hy sinh cao cả của em, nếu ngu huynh ở vào trường hợp này, cũng không thể làm khác! -
Thấy nàng còn mệt mỏi, tôi xin kiếu từ, đi vào phòng trong, chiếm chiếc tràng kỷ đánh một giấc ngủ ngon. Ngủ ngon? Không ngủ ngon đâu! Trong giấc mơ, tôi thấy đoàn người cung Lê, có hậu thuẫn, gươm giáo sáng ngời, đuốc hồng sáng rực, chạy sang bên phủ Trịnh, đốt thành đống tro tàn, và họ đã giết hết cả mọi người, già trẻ lớn bé, bất cứ ai từ Trịnh Phủ chạy ra! Máu chảy thành sông, lẫn với sông Hồng, nước đang dâng lên tràn ngập thị thành. Những đám cháy đều tắt, nhưng tất cả Trịnh, cả Lê và cả dân gian đêu trôi theo dòng nước! Chỉ còn lại bãi sình lầy, không bóng dáng một ai, tới chân trời xa tắp!
(Tới đây chúng ta tạm biệt Viễn Trình Nhật Ký, cùng Nguyên Thái tiếp tục cuộc hành trình.)
Sáng hôm sau, dậy sớm, khá sớm mà đã thấy Lương tiên sinh ngồi cạnh cửa hàng đọc sách thuốc, vẻ mặt bình tĩnh như không có chuyện gì xảy ra hôm qua.
Nguyên Thái tỏ ý lo ngại, Lương tiên sinh nói:
- Cháu lo ngại là phải, nhưng ở hạt này rất an toàn, lực lượng an ninh của Trịnh và của vua Lê không dám bén mảng tới. Dân vùng này đoàn kết, anh hùng -
Lương tiên sinh nói tới đây thì Bạch Ngọc xuống. Nguyên Thái đứng dậy chào hỏi.Hoàng nương hoàn toàn tỉnh táo, xinh đẹp bội phần. Nguyên Thái nghĩ đến tấm chân dung sẽ họa vào trang giai nhân của Viễn Trình Nhật Ký. Theo ký ức chàng sẽ vẽ hai người, Bạch Ngọc hôm qua và Bạch Ngọc hôm nay, chàng nhìn nàng không chớp mắt. Bạch Ngọc đỏ hồng đôi má, e thẹn nụ cười. Lương y như không biết chuyện gì, cúi đầu trên trang sách.
Bạch Ngọc đề nghị cùng chàng đến nơi tạm trú của mẹ con Trúc Dung. Làm sao từ chối? Chàng theo Bạch Ngọc lên đường. Hai con ngựa đã thắng yên cương sẵn sàng, kèm theo bình nước, lương khô.
Dọc đường, khi tới ngã ba Cổ Lục, không thấy Bạch Ngọc rẽ trái về Từ Sơn, lại giục cương thẳng đường đến Thăng Long. Nguyên Thái vội nhắc, thì Bạch Ngọc ghìm cương nói:
- Quên không nói với anh, em cần phải trở lại hoàng cung, có việc cần phải làm tiếp đêm nay. Anh trở lại Từ Sơn, mai em sẽ về sớm bái biệt trước khi anh lên đường, ngập ngừng vài giây, nàng tiếp nếu vì lẽ gì em không trở về thì xin bái biệt anh bây giờ.-
Nguyên Thái bất ngờ, vái chào Bạch Ngọc. Nàng quay ngựa, giục cương. Rẽ trái chưa được nửa dặm, chàng vội vàng quay ngựa đuổi theo Bạch Ngọc.
- Hoàng tiểu thư – chàng nói - vừa cứu được tiểu thư hôm qua, nay lại thấy tiểu thư trở về chốn hiểm nguy, tôi không đành lòng, xin được hộ tống tới nơi, đợi xong việc, đưa về Từ Sơn rồi mới ra đi! -
Hoàng nương từ chối:
- Đó là việc em đã bắt đầu, nay phải làm tiếp. Em không muốn kéo anh vào hiểm họa.-
- Việc của em, có thể cũng là việc chung của anh hùng thiên hạ…Anh không phải anh hùng nhưng cũng biết khi nào phải nhúng tay. Xin em cứ cho biết việc gì – Nguyên Thái trả lời.
- Sự thực em cũng muốn anh giúp, nhưng không dám. Ngày mai là ngày đoàn nội giám đến khám xét cung của Trúc Dung. Hôm qua và hôm nay họ chỉ đi phía ngoài, nhìn qua cửa sổ. Cung nhân Đoàn Hạnh và hai cung nữ nhỏ giúp việc vẫn ở trong cung Trúc Dung. Đoàn Hạnh đóng giả Trúc Dung, quay lưng ra cửa sổ, đưa đẩy cái nôi đựng một hình nộm nhỏ. Nếu ngày mai, nội vụ bị khám phá, ba người này sẽ bị bắt, tra tấn rồi hành hình ngay trong nội cung. Vì vậy em phải cứu ba người đêm nay. -
Bạch Ngọc nói một mạch, Nguyên Thái suy luận tình thế. Chàng đâu có dịp nào vào Hoàng cung, thấy việc này khó khăn. Nhưng tính ưa mạo hiểm kích thích, chàng không nói gì, lặng lẽ theo nàng.
Khi ngừng lại bên một gốc cây, chàng bảo Bạch Ngọc theo ký ức vẽ lại bản đồ hoàng cung. Con người hành động trong chàng lại vùng lên, Nguyên Thái xin lỗi bạn, yêu cầu để chàng lãnh quyền chỉ huy từ giờ phút này. Bạch Ngọc đồng ý, lãnh nhiệm vụ dẫn đường.
Về tới Kẻ Chợ, trời đã tối từ lâu. Đúng như thường lệ, theo lời Bạch Ngọc, một nội giám xách đèn lồng ra khỏi cổng, qua cầu bắc trên lạch nước, rẽ sang dãy nhà tiếp tân tạm trú của các quan khách đợi chờ vào cung. Chờ hắn đi qua một gốc cây, Nguyên Thái theo sau, áp dụng thế võ bắt người của Vũ Tấn, tên nội giám ngã lăn bất tĩnh, chàng đỡ kịp chiếc đèn lồng không rơi xuống đất. Lột bộ áo quần nội giám, Nguyên Thái mặc trên bộ vó y lụa mỏng dùng ban đêm. Bạch Ngọc nhìn Nguyên Thái giả trang tủm tỉm cười. Nguyên Thái không trách cứ, nghĩ thầm nếu mình thành thái giám thật thì còn gì lạc thú trên đời; vừa mỉm cười vừa tiến tới cổng thành. Tên lính canh trên chòi cao nhìn thấy nội giám xách đèn lồng dẫn một người đàn bà, không hỏi han, cho mở cửa. Đội trưởng nhìn qua cửa sổ. Nguyên thái dõng dạc:
- Có lệnh Hoàng cô nương vào chữa bệnh khẩn! -
Đội trưởng không nghi ngờ ra lệnh mở cửa phía cấm cung. Không đến ba phút, qua hết những hành lang vắng tanh, hai người đến phòng Trúc Dung. Cung nhân Đoàn Hạnh hết sức mừng rỡ, hai tiểu cung nữ cố nín khóc mừng.
Cái khó khăn bắt đầu. Làm sao mang tất cả mấy người an toàn ra khỏi Hoàng cung?
Nguyên Thái để ý ngoài cửa cung cấm có xe và chuồng ngựa. Chàng vội vàng xách đèn lồng dẫn Hoàng Bạch Ngọc đến cửa sổ Đội trưởng chi huy gác cổng.
Bạch Ngọc nói:
- Bí mật, tối mật. Tôi được lệnh phải mang khỏi hoàng cung, một cung nữ mắc bệnh dịch đen rất lây phải mang ngay ra ngoài chôn cất. Không được tiết lộ để tránh náo loạn nội cung! -
Đội trưởng biết Hoàng cô nương là lương y thường trực của cung cấm, không nghi ngờ.
Hai ba phút sau, xe ngựa do Nguyên Thái nội giám cầm giây cương qua cổng. Đội trưởng ra kiểm soát, sợ sệt đứng từ xa. Nguyên Thái soi đèn lồng, đội trưởng thấy nạn nhân mặt mũi và đôi tay đen xì, vô cùng sợ hãi giục xe đi ngay. Nguyên Thái chỉ chờ có lệnh ấy, vội vàng giục ngựa kéo xe qua cầu, đi về phía nghĩa địa. Đội trưởng trông theo vẫn không nghi ngờ. Khi xe ra khỏi tầm mắt đội trưởng, Nguyên Thái ngừng xe, Bạch Ngọc kéo mền, gọi Đoàn Hạnh và hai tiểu cung nữ rửa mặt, rửa tay hết vết than củi. Nguyên Thái vứt bộ áo quần nội giám một cách thích thú, rồi giục ngựa kéo về phía bờ sông. Đò ngang giờ này không có. Đã cuối giờ Sửu. Bạch Ngọc dẫn tất cả bọn đến trạm liên lạc bí mật ở khu Ả Đào, ngay phường Hàng Giấy.
Nói khẩu hiệu, chủ nhà mở cửa đón tất cả vào trong, chia phòng ngủ. Nguyên Thái ngả lưng trên giường, vẫn mặc bộ dạ y. Quần áo ngoài đều để lại quán trọ bên kia sông Hồng. Nghĩ lại thực mừng, vì đã thành công toàn vẹn, không xảy ra thiệt hại nhân mạng. Tên nội giám đánh ngất, bây giờ chắc cũng đã hồi tỉnh.
Sáng sau, Bạch Ngọc mang đến phòng chàng một bộ quần áo văn nhân Kẽ Chợ. Chàng xuống sảnh đường qua gương treo, nhìn thấy mình biến thành một thanh niên ăn chơi trác táng đêm qua. Góc sảnh đường hai ba khách làng chơi lịch sự đứng dậy chào. Chàng lễ phép đáp lại. Bạch Ngọc biến thành nữ tỳ lăng xăng xách ấm nước sôi pha trà, và xếp bánh điểm tâm. Không thấy bóng dáng cung nhân Đoàn Hạnh và hai cung nữ. Phòng xa, chủ nhân giữ ba người ở phòng riêng, trên tầng cao nhất.
Khoảng cuối giờ, « thị tỳ » Bạch Ngọc từ phường Đường Nhân về nói đêm qua Hoàng Cung phát giác cung nhân trốn khỏi cấm cung. Truy tầm đến bến sông, thấy họ bỏ xe lại. Mấy cung nhân đã trốn sang bên kia bờ sông rồi. Tuy nhiên phủ Trịnh và cung Lê hợp tác kiểm soát tất cả đường đi lại Kẻ Chợ.
Làn đầu Nguyên Thái lọt vào nơi ăn chơi sang trọng của Kinh Thành, một hồng lâu nổi tiếng, nơi mỗi tối chạm trán nhiều danh nhân Kẻ Chợ, đủ hạng, từ võ đến văn, từ trọc phú đến quý quyền. Một dịp tốt cho Nguyên Thái quan sát người đời, cho nên quyết định ở lại đêm nay có ẩn ý: đó là mấy trang tài liệu xã hội cho Viễn Trình Nhật Ký.
Nếu quý vị còn nhớ hội quán Tao Đàn của Lâm Nguyệt Ánh và Lê Thiết Lực mở ra cách đây gần ba chục năm, thì quán Thúy Vũ này to và sang trọng gấp đôi quán kia. Nghe đâu có lần chúa Trịnh vi hành đến quán.
Sảnh đường rộng rãi gần như một rạp hát vì nơi trình diễn trên bục cao, có màn gấm hồng điều che kín. Chỉ khi nào trình diễn mới mở ra. Đồ đạc trong sảnh đường thì trang trí sang trọng nhưng nhã nhặn. Trên giá gỗ gụ bóng lên nước có bầy bảo vật bằng sứ của Trung Hoa và của ta. Lại có nhiều bảo vật tặng phẩm tây phương của các khách ngoại quốc. Đặc biệt đối với đương thời, có treo trên tường một đồng hồ tây phương, cứ mười lăm phút nửa giờ, một giờ đánh hồi chuông nghe rất êm tai. Chỉ trong phủ Trịnh mới có loại đồng hồ này. Cần nói gần đây có hai ba danh kỹ theo các thuyền trưởng ngoại quốc đi tới các xứ lạ chưa thấy trở về. Cho nên việc canh chừng có phần nghiêm ngặt hơn. Nữ chủ nhân Thùy Vũ, thực ra không cản trở hôn nhân giữa danh kỹ với ngoại quốc, có thể cho phép với điều kiện là đường hoàng minh chính cưới xin.
Đêm nay, mới khoảng bảy giờ tối mà sảnh đường đã hết chỗ ngồi, tuy chủ nhân đã dự trù trên hai trăm ghế, và hơn năm mươi bàn tròn nhỏ bốn người. Hơn trăm ngọn bạch lạp quanh phòng chiếu sáng nơi ăn chơi sang trọng ấy.
Nguyên Thái được xép ngồi với ba người khác, lẽ dĩ nhiên thuộc phái của nữ chủ nhân. Đưa mắt quan sát đám quan khách: người thì vẻ văn nhân thời lưu, người thì mũ cao ái dài quan chức, người thì nhung phục đeo biểu hiện các binh chủng…bọn phú thương ta gần mấy phú thương Tàu từ phường Đường Nhân tới, áo dài, điếu thuốc bào cần dài, cầm tay. Có ba sĩ quan hải thuyền dân dụng người Bồ Đào Nha cùng thủy thủ, thông ngôn, đến dự. Khi đến quán, bọn người tây phương này cũng vòng tay cúi chào theo kiểu phương đông. Nguyên Thái lưu ý tới mấy khẩu súng ngắn họ đeo nơi thắt lưng mà chủ nhân không hề đòi cất giữ hộ, vì các võ quan ta đều đeo kiếm bên lưng.
Buổi dạ hội bắt đầu bằng bữa tiệc tối. Đoàn chiêu đãi diễm lệ đến các bàn nhận lệnh đặt món ăn. Bạch Ngọc đóng vai nữ chiêu đãi rành nghề. Đến bàn Nguyên Thái nàng trêu chọc:
- Dạ thưa Trần công tử, tiện thiếp xin nhận lệnh. Công tử chọn món ăn hay là ba vị tân khách của công tử? -
Thái đọc qua thực đơn và giá tiền hết sức lo ngại. Món ăn thì không biết chọn, vì từ ngày ra đi đến nay, đều ở những nơi có thức ăn giản dị mà chàng biết chắc là tinh khiết..
Hồi lâu sau, Bạch Ngọc mang đến cơm trắng, cá rán, gà luộc và canh cải gừng. Nguyên Thái và mấy người kia thưởng thức. Vừa ăn vừa quan sát chung quanh. Nguyên Thái học hỏi, cảm tưởng sau này, nhiều khi nhiệm vụ bắt buộc chàng phải biết hết phong tục tập quán « giới thượng lưu ».
Phần văn nghệ được trình diễn xen vào bữa tiệc. Thực khách là khán giả. mấy nữ danh ca thay nhau trình diễn các bài ca cổ điển, và một hai bài ca ngoại quốc do vợ một thương gia Thái tây dạy ở Phố Hiến.
Đoạn chủ chốt là giọng ca đặc biệt của danh kỹ Lê Hồng Diệp.
Màn mở: Lê danh ca ngồi giữa, một bên là nàng Bùi Hiền Duyên với cây đàn thập lục, và một bên là chính nữ chủ nhân Thùy Vũ với vây đàn to, cao, bốn dây trầm, thứ đàn đỗ quái Kiệt đã dùng ở Thạch Đào.
Một ngạc nhiên đối với Nguyên Thái: Nàng Lê Hồng Diệp đeo một tấm lụa hồng che mặt, chỉ hở có trán và đôi mắt to sáng, cực kỳ linh động, long lanh ganh đua với những hạt kim cương sáng chói dưới mấy chục ngọn bạch lạo. Khăn bịt mặt như người phụ nữ Á Rập mà chàng đã gặp ở Phố Hiến.
Giọng nữ trầm trầm rung động, làm ai cũng cảm xúc. Một mối buồn man mác đè nén sảnh đường khi nàng trình bày bài Tỳ Bà Hành, theo tiếng trong thanh như giọt nước mưa của đàn thập lục, điểm tiếng trầm, thực trầm của cây đàn Thùy Vũ. Quan sát mấy khách ngoại quốc, Nguyên Thái thấy họ cũng xúc động tình cảnh tha hương, tuy chắc chắn họ không hiểu gì về bài thơ Bạch Cự Dị. Nhưng nhạc, và giọng ca của người kỹ nữ đã làm cho họ cảm thông!
Màn đóng,Bùi Hiền Duyên từ sân khấu bước xuống, đến bàn Nguyên Thái. Chàng đứng dậy, kéo ghế, mời nàng ngồi. Lịch sự Tây phương chàng đã học được của mấy sĩ quan hải thuyền dân dụng ngoại bang. Hiền Duyên, quả nhiên, tên cũng như người, thực hiền hậu dễ thương., nàng nói:
- Chủ nhân Thùy Vũ giao Trần công tử cho tiện thiếp tới khi tiệc tàn. Ba anh ngồi đây cũng như người nhà rồi!
Chân dung Hiền Duyên sẽ là người thứ bao nhiêu trong mấy trang giai nhân của Viễn Trình Nhật Ký? Chàng tự nhủ.
Thế còn nữ danh ca Hồng Diệp? Chàng hỏi.
Hiền Duyên:
- Chị đã cùng chủ nhân Thùy Vũ lên lầu rồi, không bao giờ hai người xuống sảnh đường! -
Thái hỏi tới mảnh lụa che dung nhan, Hiền Duyên nói:
- Câu chuyện khá dài, lên phòng công tử, em sẽ kể. -
Thái nhận lời hẹn, nàng lên phòng, quên hẳn Bạch Ngọc đã đến bên tự lúc nào.
Bạch Ngọc không hài lòng lắm, bỏ lên lầu, trong khi Hiền Duyên giải thích thêm là nữ chủ nhân Thùy Vũ xếp bàn người ngồi cạnh diễn trường, vì có lần khán giả hung hãn nhảy lên sân khấu định giựt mảnh lụa che mặt chị Diệp. Đoàn võ sĩ vội phi thân lên, làm hàng rào chống đỡ để chị có thì giờ rút lui vào hậu trường.
Thái theo Hiền Duyên lên lầu. Đến nửa thang gác thí Bạch Ngọc chén trà trên tay đi xuống. Nàng « đánh đổ » chén trà lên áo của Nguyên Thái rồi « cuống quít » xin lỗi. Quay lại Hiền Duyên nàng nói cứ chờ ở phòng Nguyên Thái, rối kéo chàng sang nhà bếp lấy nước gột áo. Vừa gột vết chè, vừa nói khẽ:
- Sao anh không hỏi thẳng em, em cũng biết chuyện. -
Một tình thế khó xử. Nguyên Thái nể nang tất cả các giai nhân. Bỗng chàng nghĩ ra diệu kế:
- Thôi đã trót, vậy em cũng lên phòng anh, ba người nói chuyện! -
Nguyên Thái không đóng cửa phòng, khêu sáng ngọn đèn…để mọi việc được…«minh chính»!