Chương 10-1 Ðảng Song Lưu náo loạn trường thi, An Cực hầu ác ôn đền tội.
Tĩnh Đô Vương Trịnh Sâm đương thời được tiếng là người văn học. Không biết tác phẩm chúa gồm bao nhiêu pho nhưng chắc cũng không có một lý tưởng, một quan niệm nhân sinh mới lạ, ngoài việc khuyên con dân e nép trong khuôn khổ Tống Nho cũ rích, theo lời phê bình của Dương Châu Kinh Luân nữ kiệt, trước khi từ biệt kinh thành về quê chờ ngày « mãn nguyệt khai hoa », đứa con của tình yêu, đứa con đầu lòng … Chúa Trịnh Sâm đích thân ra đầu bài kỳ thi sắp tới. Lúc này chúa đang say mê ái phi Đặng Thị Huệ. Chúa đã có con trai Trịnh Khải, với Dương phi, nhưng chúa không ưa. Nay ái phi họ Đặng lại sinh con trai đặt tên Trịnh Cán, chúa hết sức vui mừng. Sĩ tử tức thời đoán rằng cái kiêu ngạo của chúa sẽ dẫn chúa đến sự đặt đầu đề liên can đến chuyện sinh cậu quý tử này mà thôi … Ai nấy sửa soạn trong trí óc văn bài, trong Tứ thư Ngũ kinh, tìm tòi những điểm đề cao vị chúa tể của nhân dân . Bọn Quốc Đức họp nhau bàn định kỳ này sẽ chơi đùa thỏa chí, may ra đánh thức được những người vẫn đang ngủ vùi trong đường ganh đua sĩ hoạn . Trường thi náo nhiệt từ nửa đêm. Cảnh vệ uy nghi bao vây tứ phía, lều cao chánh chủ khảo cùng giám ban đã đông đủ. Án thư, hương nến sẵn sàng. Năm nay sĩ tử rất đông nên thừa lại bắt đầu gọi tên nhập trường từ giờ Dần. Có thể đến cuối giờ Mão mới gọi xong . Chen chúc lểu chõng kềnh càng, nhưng hình như phần đông đã quen thuộc trường thi nên cuối giờ Mão thí sinh đã dựng xong dụng cụ … Thừa lại cho loa quay tứ phía hô to nhắc lại luật lệ trường thi, căn dặn thí sinh không được quên danh sách mấy trăm chữ huý kỵ không được dùng trong văn bài … Danh sách này kỳ trước đã dài, nay lại thêm vài chục chữ. Trong số thêm ấy, có tên ông tổ của An Cực Hầu. Người này xuất thân nội thị ở cung Lê, nhưng vì làm gián điệp cho phủ Trĩnh, việc vỡ lở sắp bị trừng phạt thì vội chạy sang Phủ Trịnh, khôn khéo nịnh bợ bên Phủ Trịnh, được phong An Cực Hầu, một chức vụ không rõ rệt. Lại khéo vận động, nên kỳ thi được giữ nhiệm vụ giám quan trật tự trường thi, và lạy lục cho tên ông tổ mình vào danh sách chữ huý . Quốc Đức và các bạn vào trường thi đều dùng bí danh, Quốc Đức lấy tên Phạm Đình Khinh (nhạo lại tên Phạm Đình Trọng), Phan Hùng Lũy, con trai Phan lão trượng, Nguyễn Vô Thang (để lại tên Nguyễn Hữu Cầu), mà vợ chàng là Vũ Thị Thanh Thủy, một văn tài, nhưng cũng nổi tiếng chua ngoa đanh đá, hóa trang nam tử vào trường, với bí danh Trịnh Lệ Quân (bắt chước Mạnh Lệ Quân). Các bạn khác, tổng cộng hơn chục người, cũng dùng bí danh, sinh trú quán đều tên tưởng tượng. Mọi người có mặt khắp hàng, khắp khu trong trưòng thi . Theo chương trình bố trí của Quốc Đức, mỗi người nộp quyển có hai phần, nôm và quốc ngữ mẫu tự La tinh. Hẹn nhau giờ nộp quyển, và giờ ra khỏi trường thi . Đầu giờ Thìn, mũ áo chĩnh tề, quan trường đặt hương án, quỳ đón đầu bài của chúa . Quả nhiên như tiên đoán, đầu bài của chúa vẻn vẹn tám chữ Hán, nói lên kiêu ngạo đỉnh cao của chúa, nghĩa là : Khí thiêng của núi tụ lại cùng với bể sông chung đúc ra tốt đẹp … Sơn xuyên anh dục, hà hải tú chung . Cuối Dậu, thí sinh nộp quyển. Đại đa số tán dương chúa như Thái Sơn, ái phi Đặng Thị Huệ như sông cả bể sâu, họp lại sinh ra cậu Cán, xuất chúng siêu nhân, cậu ta sẽ đem nước nhà sang giàu mạnh … còn bọn Quốc Đức thỉ như ước định, người thì châm biếm khôi hài … Riêng quyển Quốc Đức ; bao nhiêu chữ huý chàng đều dùng, kể cả chữ cấm mới của An Cực Hầu . Không những đã cố tình dùng hết huý lại còn trong phần hai, quốc ngữ mẫu tự Thái Tây, là mắc hai tội phản nghịch. Quốc Đức không muốn quan trường khám phá ngay khi bọn chàng còn hiện diện ở trường thi, nên chàng đã hẹn các bạn nộp quyển cuối cùng. Đồng thời khi Quốc Đức cùng các bạn nộp quyển vừa xong thì tiếng nổ long trời ở góc trường, và hôm sau đó lều chõng không người bốc cháy ngất trời, cuộc nổ cháy, chàng đã tổ chức theo một kỹ thuật mà sau này hiệp khách Song Lưu Giang dùng phá cầu phao của quân Mãn Thanh trên sông Hồng . Vệ đoàn trật tự của An Cực Hầu hoảng hốt ào về nơi lửa cháy. Quốc Đức cùng các bạn ra khỏi trường thi … trong khi loan truyền hàng phố, học trò cả phá trường thi. Người ta đồn đại thủ phạm vụ này là bọn con nhà giàu nhưng dốt nát, không được phép vào trường bằng lối « minh kinh », « thông minh », nghĩa là đóng tiền mua bằng cấp như thời chúa Trịnh Doanh … Nhưng rồi hàng phố cũng biết thủ phạm là một thí sinh cố tình công kích chúa Trịnh, vua Lê, lại dùng chữ cấm để làm bài . Thiên hạ lại đồn có nàng thiếu nữ giả trai vào trường, họa thơ của Chúa một cách chua ngoa mạn thượng. Đấy là chuyện thực vì trong quyển của Trịnh Lệ Quân (Vũ Thị Thanh Thủy) có bài thơ đùa nghịch mà thiên hạ chép lại gửi cho nhau như dây chuyền khắp Đàng Ngoài, mọi người vô cùng thích thú . An Cực Hầu, với tư cách chỉ huy vệ đoàn trật tự an ninh trường thi, tịch thu hết các quyển phạm tội vào để trình chúa. Trước khi vào điện chúa, hắn biết mình dốt nát, đem hết tất cả các quyển đó vấn kế một viên nội thị khác học hỏi hơn mình, cho nên sẵn sàng « giảng » cho chúa nghe những câu văn phạm tội . Chúa đang nằm võng hồng điều, trên sập son vàng rồng phục, nghe tin An Cực Hầu xin « bệ kiến », Chúa ngồi dậy ra lệnh cho vào . Chúa khinh An Cực Hầu, không những đã phản vua Lê, lại còn vô liêm sỉ, khóc lóc dưới chân chúa kể công, xin phong quyền tước, lại « dốt đặc cán mai » mà làm ra thông thái ; vì vậy hắn là trò chơi của Chúa … Chúa thừa biết hắn vào chầu chuyện gì? nhưng chúa ôn tồn hỏi : - Cậu vào đây có chuyện gì, (thời Lê, nội thị, gọi là cậu) Tức thì An Cực Hầu phụ phục khóc rống : - Muôn tâu chúa thượng, thần quá đau lòng … bọn nghịch tặc đã bất chấp quốc luật, dùng hết các chữ cấm, tên đấng tiên vương Trịnh phổ đều bị chúng nó ô nhiễm, kể cả tổ tiên nhà thần, tổ tiên thần không được an nghỉ suối vàng thì dòng dõi thần còn mặt mũi nào … ?
Chúa không thích tiếng khóc … khóc than làm chúa sốt ruột, kể cả Đặng phi khóc than chúa cũng bực mình. Nhưng lúc này chúa cười thầm khi nội thị nói đến dòng dõi. Chúa lại liên tưởng tới dân Kinh Kỳ thường hay nhạo báng, nói ngọng An Cực Hầu, họ gọi là « An Cộc Hầu » … Chúa càng cười thầm khi hắn ta đề nghị : - Muôn tâu chúa thượng, để thần bắt hết chúng đem xử để làm gương !
Chúa : - Được rồi, được rồi, cậu nín đi, ta sẽ cho người bảo vệ dòng dõi cậu. Nếu bắt được, không được bạo động, để ta định liệu, nghe chưa ? - Dạ dạ tuân lệnh! tuân lệnh! – An Cực Hầu dập đầu xuống thềm hoa hai ba lần rồi tiếp : - Có con xú phụ giả trai đi thi, nhạo bài thơ của chúa- Chuyện ấy chúa cũng biết rồi, tai mắt của chúa khắp nơi, nhưng chúa chưa đọc bài thơ phạm tội, chúa làm như không biết . An Cực Hầu : - Thần sẽ cố sức lùng bắt con tiện tì này cho bốn ngựa phanh thây, để làm gương răn dạy lũ đàn bà …- Sự thực thì chính chúa cũng chán ghét các bài văn nịnh nọt bợ đỡ. Chúa đang nghĩ đến hứng thú muốn coi bọn phản nghịch viết gì. Thâm tâm chúa cũng kính trọng các anh tài dù là đối nghịch . Chúa nói :- Cậu để tất cả các quyển ấy để ta coi. Quyển của tiện tì đưa ta coi trước . An Cực Hầu : - Thần đã để sẵn đây-, rồI tiếp luôn như nhà thông thái đệ nhất quốc gia : - Con tiện tì đã làm ô nhuế những lời phun châu nhã ngọc của chúa thượng …- Với giọng chua ngoa của bọn nội thị, hắn ngâm bài thơ của chúa : Tây hồ tức cảnh : Lọ là dồn hỏi chốn Bồng Doanh , Này thú này âu cũng có tình . Đôi đóa nhị hồng tin dáng tía , Một doành nước biếc ánh trời xanh . Làu làu các nọ phong rèm nguyệt , Văng vẳng chiền kia dõi tiếng kình Lầu trải nắng sương đà mấy tá , Kim ngưu dấu trước hãy rành rành …
Chúa khó chịu về giọng ngâm, nhưng cố trấn tỉnh. Chúa cười thầm vì chính chúa đã nói bài thơ ấy chúa làm khi đi chơi Tây Hồ với Đặng phi chẳng có gì xuất chúng, nhưng chỉ vì chúa làm ra, cho nên mọi người vội vàng cho là phun châu nhã ngọc … Nay chúa thấy khoái trá có người dám họa lại. Chúa nóng ruột muốn đọc bài họa, cầm quyền, đọc phần nôm, nét chữ mềm mại thực dễ thương, chúa đã có cảm tình. Đọc tên : Trịnh Lệ Quân, thứ nam Trịnh gia phú châu xã .. Chúa nghĩ : con bé này mà hay, coi mình như Mạnh Lệ Quân … chúa bỏ phần văn xuôi, đến bài thơ : Anh dục tú chung hồ . Chúa nghĩ : con bé dễ thương, lấy đầu bài của ta làm đầu đề , Chúa đọc tiếp
Ai về xin nhớ nước doành Doanh Thuyền tục người tiên giỡn sóng tình Lan bội đôi hàng che cửa tía , Ba cây núi dựng khóa trời xanh . Đường in gót chúa đùa phong nguyệt Lối giữ chân Phi đợi cá kình . Sóng biếc trâu này con lặn biệt , Hồ kia cán ngự lũ ranh giành …
Chúa đọc xong, An Cựu Hầu định phê bình, chúa giơ tay ra hiệu im . Chúa thầm phục bài thơ thanh tục mập mờ của nữ văn tài. Chúa thầm phân tích những chữ dùng trong bài thơ : Doanh là tên của thân phụ chúa (chúa Trịnh Doanh), mà chính chía cũng tự do dùng, thì tác giả bài học được phép ; Doanh châu là nơi tiên ở còn « Doành », chúa đã dùng, doành hay dòng cũng được, dòng thì hơn, chúa nghĩ . Lan bội, nói ngược bội lan là tên chữ của hoa Huệ, tên ái phi của chúa . Trong câu sau : Ba cây là tam mộc, tên của chúa vì chữ « Sâm » là ba chữ mộc …ba cây chụm lại nên hòn núi cao, chúa khen thầm . Bảo chúa đùa phong nguyệt mà Phi đợi cá kình (cái chầy kình gõ chuông chùa) ý tục nhưng hình thức chúa xin chịu không có cớ trừng phạt … Lấy Trâu đối với Cán, tên con của chúa và Đặng Thị Huệ thì cũng hơi tức, nhưng cán ngự nghĩa là chống đỡ, Chữ giành của tác giả viết khác, nhưng cùng âm là được rồi .. đề phòng chống đỡ lũ trẻ ranh giành giật kim ngưu trong bài xướng của chúa . Chúa nhẩm đọc lại hai câu :
Lan bội đôi hàng che cửa tía, Ba cây núi dựng khóa trời xanh …
Chúa lẩm bẩm : cửa tía là cửa chùa …nhưng chúa bỗng đỏ mặt …vì hai câu đó, chúa gọi nội thị ghé tai chuyền lệnh cho mời Đặng Phi đến ngay với chúa. Chúa lại tiếc thầm : Sao Đặng phi lại không có tài như người này? như cô Trịnh Lệ Quân này .Chúa đột nhiên yếu mến cô Trịnh Lệ Quân, nhưng phép nước chúa ra lệnh An Cực Hầu đi bắt cho được cô nàng, nhưng căn dặn nếu làm tổn thương người ấy thì chúa sẽ chém đầu …Chúa định tâm nếu bắt được, chúa sẽ ra oai đùa chơi, thôi rồi mời nàng vào cung lãnh chức nữ học sĩ … An Cực Hầu nhận lệnh, lùi lùi cáo từ .
Facebook
Twitter
