65. Khoảnh khắc sáng tạo thành quả không được thừa nhận
* Ranh giới cao nhất của sinh mệnh là sáng tạo, sống vì sáng tạo, chết vì sáng tạo.
* Chịu đựng được cô đơn và tịch mịch là chiếc chìa khóa của đời người thành công.
* Vì sao người ta lao động cần mẫn không biết mệt mỏi, sáng tạo cần mẫn không biết mệt mỏi? Chỉ vì nhu cầu, vì thỏa mãn nhu cầu. Thỏa mãn nhu cầu của cá nhân và nhu cầu của xã hội.
?Nếu tạm thời không cần nữa thì sao? Vừa không vì nhu cầu của cá nhân, mà còn nhất thời không được xã hội thừa nhận, bạn còn có thể cần cù tận tụy sáng tạo giống như trước đây không?
Câu trả lời nó một cách khẳng định, thật ra không phải dễ dàng.
Xem bạn đối với đối tượng sáng tạo của mình có tràn đầy lòng tin hoàn toàn không, có nhận đúng nó không, nhận đúng nó mặc dù nhất thời lặng lẽ không để cho mọi người biết, nhưng nó cuối cùng lại phát ra màu sắc lạ thường. Càng là những cái có tiềm năng lớn trong sức sống, tàng ẩn càng sâu cần bạn phải chịu đựng được tịch mịch và cô đơn.
Bạn có thể phải trả giá nặng nề: sự điên cuồng của thế tục bức hại, đặt bạn vào chỗ không chịu nổi, chửi mắng bạn là bệnh thần kinh, sẽ xua đuổi bạn đi. Bạn có thể phải vì nó trả ra sự vất vả gian nan suốt đời thậm chí toàn bộ sinh mệnh.
Ranh giới cao nhất của sinh mệnh chỉ để sáng tạo, sống vì sáng tạo, chết vì sáng tạo. Nói ra thì rất nhẹ nhàng, nhưng làm được thì cực kỳ
gian nan.
Hơn 100 năm trước, trên thế giới đã từng sản sinh một sinh mệnh như thế này, ông ta bị xuyên tạc và hiểu nhầm mà phải lặng lẽ không có tiếng tăm gì:
Ông ta cắp một chiếc dù xanh nhỏ dưới nách, giấu một quyển vở ghi phiêu bạt khắp Nam-Âu. Bởi vì ông coi khinh đứng vào đội ngũ cùng với những ?quần tinh? huy hoàng sán lạn, đã vứt bỏ vòng nguyệt quế của giáo sư Ðại học, đã vứt bỏ hào quang của ?thần tượng của giới ngôn ngữ học thanh niên Leipzig. Bởi vì ông đã giết chết Thượng đế, đánh giá lại tất cả giá trị, bị thế tục phán định là một thằng điên hòng hủy diệt tất cả".
Bạn biết, ông chính là W.Friedrich Nietzsche.
?Nietzsche đối với sáng tạo của mình tự tin đến nỗi làm cho người khác phải kinh ngạc. Tên sách tự chuyện của ông chính là: ?Nhìn xem, con người này!? trong quyển sách tự chuyện này, ông đã nói một cách coi thường tất cả.
"Tôi vì sao có trí tuệ như thế"
"Tôi vì sao viết ra tác phẩm tuyệt tác như thế"
"Tôi vì cái gì chính là vận mệnh"
"Nhưng xã hội không hiểu ông, không tiếp nhận ông. Người ta chửi ông là kẻ phi đạo đức, "kẻ phe đảng", "kẻ nát rượu", "kẻ ác", chửi ông là "ngông cuồng", "tự phụ". Trong cuộc sống lang thang, ông đã viết hàng loạt tác phẩm: ?Zarathustra nói như vậy? (1), "Tri thức khoái lạc", "Bến bờ thiện ác", ?Hoàng hôn của thần tượng?... hết thảy đều không có người hỏi đến. Ông chỉ dùng tiền thôi việc ít ỏi in được 40 quyển "Zarathustra nói như vậy", mà sách này sau khi in ra 5 năm vẫn một bầu không khí lặng ngắt.?
Bắt đầu từ năm 1876, Nietzsche lâm vào cảnh cô đơn cho mãi đến lúc chết, ông luôn luôn chiến đấu một cách im hơi lặng tiếng cho sáng tạo vĩ đại mà mình đã chọn định. Dùng lời của ông để nói, trong 15 năm, không có một người phát hiện tôi, cần tôi, yêu tôi. Ông đã nếm no mùi cô đơn không được thừa nhận.
Ðồng thời Nietzsche lại cảm thấy mãnh liệt ông cần cô đơn để ông dốc hết lòng theo đuổi sáng tạo tự do.
Blandes, nhà lý luận văn nghệ Ðan Mạch, người đầu tiên phát hiện Nietzche, bắt đầu giảng triết học của Nietzsche trên giảng đường đại học. Về sau, cả thế giới mới đột nhiên phát hiện ra ánh sáng của Nietzsche, ông cuối cùng trở thành người có ảnh hưởng tới triết học và văn học đương đại.
Chịu đựng được cô đơn và tịch mịch là chiếc chìa khóa của đời người thành công. Phải nằm cao trên hiện thực, thoát khỏi hiện thực, mới có thể hiểu hiện thực sáng suốt hơn, nắm chắc được hiện thực.
Ở chỗ khe nhỏ tĩnh mịch, ở chốn đồng nội hoang vắng, tiếng hát của bạn có thể trong trẻo khác thường, có thể vang dội khắp bầu trời.
Chỉ cần sự sáng tạo của bạn thật sự cần cho nền văn minh của loài người, sẽ khỏi phải lo lắng nó có thể mãi mãi chìm đắm. Sớm muộn, cuối cùng nó sẽ tỏa ra ánh sáng. Mặc dù nó có thể xuất hiện với hình thức ngẫu nhiên - giống như Blandes phát hiện Nietzsche, nhưng đây là thuộc về sự ngẫu nhiên trong tính tất nhiên. Sự phát hiện kiểu Blandes tất nhiên xẩy ra.
Dunken, người sáng lập phong thái múa hiện đại, trên thế gian đại khái không có mấy người giống như bà tập hợp hết thảy mọi tiếng khen và lời chê vào mình: hoặc là được sùng bái, được theo đuổi một cách cuồng nhiệt, hoặc không được thừa nhận, bị lạnh nhạt, xua đuổi và chửi nhục.
Người chỉ huy đầu tiên Múa ba lê Hoàng gia London đã miêu tả Dunken "trên vũ" đài hiện đại như sau : Bà mặc trên người chiếc áo dài vải lụa mỏng Hy Lạp nhảy điệu van Blamx, điệu cái chết của Elengde, của Fangena và hành khúc mai táng của Sô-panh, tư thế múa tươi mát khêu gợi người ta suy nghĩ miên man, mà lại hùng hồn êm dịu, cảm động lòng người. Dáng múa của bà đẹp đẽ, thay đổi tự nhiên làm cho người thấy lạ mắt lạ tai.
Song, ở tổ quốc của bà, ở nơi quê hương của bà bà lại không được mọi người hoan nghênh, cho nên ông chủ Kịch viện ca múa Mỹ thà mời một diễn viên múa truyền thống bình thường tục tằn mà không muốn mời một người dám đưa ra những cái mới cái lạ. Bà cùng với mẹ vì đi tìm cuộc sống đã bôn ba bốn phương, nhưng khắp nơi bị khinh rẻ, bị đối xử lạnh lùng, gây ra sóng gió. Ðương thời, xã hội thượng lưu Mỹ không cho phép nhắc đến chữ ?Ðùi?. Còn Dunken lại là hai đùi đều lộ liễu, mà còn phanh ngực lộ lưng. Có lần đang biểu diễn giữa chừng nhiều phụ nữ phát giận lên bỏ ra về. Nhất là khi người ta biết được bà vì ở Mỹ không ở nổi mà phải đến Anh biểu diễn, thì dư luận rộ lên, người ta coi bà như là trận hồng thủy, con mãnh thú, lo lắng vì bà đến Anh có thể làm tổn thất ?Quốc cách?, ảnh hưởng đến quan hệ Mỹ-Anh.
Ðối với việc này, Dunken vẫn một mực như cũ, tôi làm tôi chịu không chút dao động đến sự theo đuổi vốn có của bà đối với nghệ thuật, dù cho lúc mới đầu chỉ có thể biểu diễn ở các quảng trường lộ thiên của Lodon.
Cuối cùng Dunken được phát hiện, một cơ hội ngẫu nhiên, con gái của bà hoàng Widolia là công chúa Helena đã phát hiện ra một cách kỳ lạ ngôi sao óng ánh nhất lịch sử vũ đạo này. Từ đó, bà đã thổi vào vũ đài hiện đại thế giới một luồng gió trong lành, tươi mát nhất.
Dunken lúc ban đầu nếu như có chút do dự thỏa hiệp hoặc đối với sáng tạo của mình hơi hoài nghi một chút, thì trong lịch sử vũ đạo hiện đại không biết phải chịu tổn thất to lớn bao nhiêu và đáng tiếc biết bao nhiêu!
Sáng tạo có nghĩa là có mạo hiểm tồn tại, chiến thắng mạo hiểm, vượt qua chỗ gian khó, trước hết phải có bản thân người sáng tạo là bạn kiên định không dời tự chấp nhận, hơn nữa để thực hiện theo đuổi sáng tạo của bạn đến cùng. Hãy làm tốt việc chuẩn bị tư tưởng dù cho có bị mai một cũng không hề oán hận. Như vậy, chỉ cần là ngọc thạch thật, luôn luôn có lúc tỏa sáng đẹp đẽ cho nhân gian.
Mao Trạch Ðông cũng từng nói: "Những cái đúng đắn, mới mẻ trong lịch sử, lúc mới đầu thường thường không được nhiều người thừa nhận, chỉ có thể phát triển quanh co trong đấu tranh. Những cái đúng đắn, những cái hay, người ta lúc mới đầu thường thường không thừa nhận nó là hoa tươi, trái lại còn xem nó như là cỏ độc. Học thuyết của Copecnic về hệ Mặt trời, Thuyết tiến hóa của Darwin, đều đã từng bị xem là những cái sai lầm, đều đã từng phải kinh qua cuộc đấu tranh gian khổ".
66. Khoảnh khắc gặp phải người khác từ chối
* Lấy nghị lực và lòng kiên nhẫn của bạn để làm thay đổi việc từ chối của người khác đối với bạn, không thể vì việc từ chối của người khác mà làm thay đổi bạn.
* Người có danh vọng có thành kiến của người có danh vọng, cũng có cách nói bừa nói bãi theo kiểu của họ. Khi bị từ chối, bị xỉ nhục, bất kể là từ đâu đến, từ người có chức có quyền hoặc từ bạn khác giới mà bạn hằng yêu dấu, đều không có gì ghê gớm. Chỉ cần bạn bản thân không từ chối mình, chỉ cần bạn khi bị từ chối hoặc sau khi bị xỉ nhục vẫn đứng vững được, thì bạn sẽ có thể thành công.
Từ khi Côlôngbô (Colombus) biết được quả đất tròn bèn nảy sinh mộng tưởng vượt biển cả mênh mông, ông muốn đi xem một vùng giàu có và phồn hoa của phương Ðông. Năm 1484, ông đã trình Quốc vương Bồ Ðào Nha kế hoạch hàng hải, hy vọng được tài trợ.
Quốc vương Bồ Ðào Nha không cần suy nghĩ đã từ chối lời cầu xin của ông. Hơn thế, ông còn chuốc lấy những lời mắng nhiếc độc địa của các Vương công đại thần như là "thằng ngốc", "thằng điên" và "nhà cuồng tưởng".
Côlôngbô không nhụt chí. Năm 1485 ông di cư đến Tây Ban Nha, dâng lên kế hoạch thám hiểm hàng hải với Vương cung Tây Ban Nha cầu khẩn được tài trợ. Kế hoạch này lại có đi không trở lại, hoàn toàn tuyệt vô âm tín.
Thế là, ông lại đem kế hoạch hàng hải đưa cho Quốc vương Anh, đưa cho quốc vương Pháp, đều không có hồi âm.
Ông vẫn kiên nhẫn đợi chờ, trù định kế hoạch tỉ mỉ tường tận. Không ngờ đã nghèo khó đến thất vọng, đầu tóc đã bạc phơ. Nhưng ông vẫn nén lòng chờ đợi. Ông vững tin rằng kế hoạch của ông vẫn có một ngày nào đó được thực hiện.
Ngày ấy cuối cùng đã tới. Tháng 4 năm 1492, nhân thắng lợi của một lần chiến tranh với nước ngoài của Tây Ban Nha, Quốc vương và Hoàng hậu nhất thời sung sướng được kích động, để tỏ rõ uy thế quốc gia thêm một bước, cuối cùng đã đồng ý tài trợ kế hoạch hàng hải của Côlôngbô.
Mộng ước suốt đời của Côlôngbô được thực hiện.
Sự từ chối của người khác bất kể bao nhiêu lần, đều không chặn lại được một lần quyết định của bản thân bạn. Chỉ cần có được một lần tự quyết định này không dễ dàng thay đổi lại nó là đủ.
- Hãy lấy nghị lực kiên nhẫn của bạn để làm thay đổi sự từ chối của người khác đối với bạn, không thể vì sự từ chối của người khác mà thay đổi bạn. Việc đó cũng được coi là một trong những bí quyết thành công rồi!
Ðối xử với những lời phán đoán và từ chối của những người có danh tiếng và quyền thế như thế nào? Họ có lúc cũng nói bừa nói bãi, phải không?
Năm 1832, một thanh niên nông thôn sinh ra trong một gia đình chủ khách sạn nhỏ ở nông thôn Italia, đã từng học âm nhạc từ một nhạc sư thôn quê, nhờ có người trài trợ đã đến thi ở Học viện âm nhạc Miland, anh ta muốn được đào tạo lâu dài ở Học viện âm nhạc chính quy này, học được lý thuyết âm nhạc có hệ thống và tri thức sáng tác nhạc. Anh tên là Wildi.
Thầy giáo chủ khảo là một người danh tiếng trong giới âm nhạc tròn xoe mắt khi nhìn thấy một thanh niên nông thôn nhỏ bé cù mì cục mịch như thế, muốn phì cười, vội vàng nói với anh ta dồn dập: ?Anh biết nơi đây là nơi đào tạo nhân tài ra sao chứ? Anh biết nhân tài âm nhạc, một nửa là do bẩm sinh trời phú cho chứ? Tôi không cần phải kiểm tra anh nữa, tuổi anh đã vượt quá thời kỳ mấu chốt để đào tạo thiên tài âm nhạc rồi. Hơn nữa, dựa vào trực giác của tôi, từ thần thái dáng bộ của anh, thì biết anh hoàn toàn không thích hợp với ngành âm nhạc. Thôi đổi nghề thôi cháu ạ!?
Anh đã bị từ chối ngay từ cổng trường.
Anh ta mới 19 tuổi! Âm nhạc, sự nghiệp ước mơ từ lâu, đã gây nên lý tưởng hùng vĩ của anh bao lần kích động và hưng phấn, bỗng nhiên gặp phải phán quyết dạng án tử hình này, còn có gì tàn khốc hơn nữa? Có còn gì thê thảm hơn sự đả kích này nữa?
Wildi lại không bị đánh ngã. Việc từ chối và lời phán quyết của ngài chủ khảo không làm cho anh ta dao động đối với việc theo đuổi âm nhạc.
Người có danh vọng có thành kiến của người có danh vọng, cũng có cách nói bừa nói bãi theo kiểu của họ. Anh ta đã nghĩ như vậy.
Tôi quả thật không có bẩm sinh âm nhạc trời phú cho chăng? Người có thiên tài âm nhạc có thể lại chính là người bộ dạng như tôi thôi! Anh ta đã tự tin như vậy.
Anh không hề do dự toàn tâm toàn ý đi cùng âm nhạc, một mực làm theo ý mình, đi tìm thầy khác, khắc khổ tự học. Vừa học tập, vừa sáng tác.
Cuối cùng, hàng loạt lớn ca nhạc kịch (opera) và các bản nhạc làm chấn động Italia và nhạc đàn thế giới đã tuôn ra từ tay ông viết: "Thổi vang kèn lệnh , "Napuke", Người Lunbadi", "Ernani", "Ligelaito , "Nhà thơ hành ngâm", "Trà hoa nữ , "Aiđa", "Ơssairo", "Khúc truy tử"... Ông được công nhận là nhà soạn nhạc hàng đầu của Italia, trở thành một trong những nhà soạn nhạc opera được hoan nghênh nhất trên toàn thế giới! "Còn nếu cô gái yêu dấu mà bạn đang theo đuổi từ chối bạn thì sao" Nếu việc từ chối này vượt xa tình cảm thất tình bình thường, bạn liệu có thể từ đó mà phấn khởi lại được không?
Glinnia, nhà hóa học hữu cơ nổi tiếng của Pháp có thể làm mẫu mực của bạn.
Glinnia trước 20 tuổi là một công tử lang thang đã dựa vào gia tài vạn quan của cha mẹ, tiêu tiền như phá, dựa vào vẻ bề ngoài khôi ngô, lăn xả khắp mọi xó xỉnh của tình trường.
Hôm ấy, Pođôli, người đẹp của Paris, lộng lẫy đập vào mắt mọi người xuất hiện trong bữa tiệc trưa của gia đình Glinnia. Glinnia vừa nhìn thấy đã xiêu lòng, hồn phách nghiêng ngả, lập tức giở thủ đoạn chen lấn lên phía trước.
Ông ta làm sao có thể nghĩ ra được rằng người đẹp này buông ra với ông ta một câu buốt lạnh đến tận xương tủy: "Xin anh hãy đứng cách ra xa tôi một chút, tôi ghét nhất những chàng công tử bột chắn tầm nhìn!"
Từ trước đến nay chưa hề có ai từng châm chọc vị công tử khôi ngô con nhà giàu có một cách chua cay như thế. Sự châm chọc của Pôđôli làm cho Glinnia tỉnh ngộ mạnh mẽ đã nhận rõ một con người thật sự "xấu xa tanh hôi" của mình.
Từ đó, ông mang theo nỗi nhục nhã đi khỏi gia đình không còn thấy có mặt ở quê hương nữa. Ông chỉ lưu lại một lá thư ngắn ngủi cho cha mẹ khỏi phải đi tìm kiếm nơi nào và biến mất khỏi quê hương. Ông giấu họ giấu tên đi Liông để khắc khổ học tập, ông đã biến thành một con người khác.
Do sự hướng dẫn của các danh sư, Glinnia đã tiến mạnh vào sự nghiệp học tập, không lâu ông đã trở thành nhà hóa học hữu cơ kiệt xuất. Ðã sáng tạo ra phản ứng quan trọng trong hóa học hữu cơ: phản ứng Glinnia mang tên ông.
Ðồng thời đã giành được giải thưởng Nobel hóa học năm 1912.
Người cùng quê hương, người Paris và toàn thể người Pháp đều chúc mừng ông. Không biết có bao nhiêu lá thư chúc mừng đã bay về với ông. Trong vô số những thư chúc mừng đó, ông đã vô tình phát hiện một lời của Pôđôli gửi ông: "Tôi mãi mãi kính yêu anh!".
Glinnia đã dùng hai tay nâng bức thư này lên hét to lên:
"Anh mãi mãi cám ơn em!"
Facebook
Twitter
