Năm người xuất hồn, như mê như tỉnh. Chu Thổ Quan dẫn bọn Đào Kỳ đi vào giữa thành, chỉ vào lớp tường cao nói:
- Đây là lớp trong cùng của Cổ-loa. Đó là cung điện của vua An Dương. Ngày nay là nơi đồn trú của một quân Hán. Bọn này chịu quyền điều khiển của Bình-nam đại tướng quân, chứ không chịu quyền điều khiển của thái thú. Kìa các vị coi lớp luỹ bên trong cao, rộng hơn lớp luỹ bên ngoài mấy trượng. Trên có nhà chòi, đó là nơi đặt những dàn nỏ thần của Cao-cảnh hầu. Triệu Đà đánh bao lần đều bại. Nhưng nhờ Trọng Thuỷ phá hoại các dàn nỏ, thành ra chúng mới tiến vào dễ dàng như vậy.
Trời đã ngả về chiều, Đào Kỳ khẽ nháy mắt cho Chu Thổ Quan tách ra xa Tường Qui, Minh Châu hỏi:
- Chu tiên sinh, chẳng hay tiên sinh thuộc chi phái nào của phái Cửu-chân?
Chu Thổ Quan thở dài nói:
- Tôi thuộc chi phái Chu trang.
Đào Kỳ tỉnh ngộ:
- Trong chín Lạc-hầu vùng Cửu-chân, thì Chu Khải Anh là người xu phụ theo thái thú Nhâm Diên, nên có nhiều đệ tử bỏ phiêu bạt khắp nơi. Không biết Chu Thổ Quan là người thế nào với Chu Khải Anh?
Quách Thiên Lý cúi mặt xuống, buồn rầu nói:
- Cũng là Cửu-chân, nhưng công tử là con của Đào hầu, phản Hán phục Việt, danh vang Lĩnh-nam. Còn thúc phụ của chúng tôi thì làm tôi cho giặc. Cho nên chúng tôi thà đi ăn mày, chứ không ở trong trang của người.

Chu Tường Qui thấy Đào Kỳ và vợ chồng Chu Thổ Quan lui ra xa nói chuyện. Nàng đoán rằng họ có nhiều điều bí mật muốn trao đổi với nhau nên lãng đến chỗ buộc ngựa chờ đợi.
Quách Thiên Lý liếc nhìn Đào Kỳ:
- Năm trước chúng tôi nghe chuyện Đào, Đinh trang bị đánh, Đào, Đinh hầu đều thoát, nhưng không biết phiêu bạt nơi nào. Sau nghe có một số đệ tử thoát thân, ở nhờ Cao-cảnh hầu tại Hoa-lư. Chúng tôi tới nơi tìm, thì nhị đệ tử là Trịnh Quang nói rằng: Trước khi xảy ra trận đánh cảng Bắc, Đào hầu dặn rằng, sau này có bị thất lạc, sẽ gặp nhau ở Cổ-loa. Bởi vậy chúng tôi đến đây giả là phường tấu nhạc bên sông, khắc võ công Cửu-chân lên ống tiêu, hầu người Cửu-chân đến thì nhận ra nhau.
Đào Kỳ bây giờ mới hiểu ra:
- Thế thì từ hồi đó đến giờ, sư huynh đã gặp bao nhiêu người của Đào, Đinh trang rồi?
Chu Thổ Quan buồn rầu:
- Gặp thì có gặp, nhưng không gặp Đào hầu đâu. Đầu tiên tôi gặp một cô nương cực kỳ xinh đẹp, võ công cao cường, đi cùng với một thiếu niên thuộc phái Sài-sơn. Cô nương xưng là tam đệ tử của Đào hầu.
Đào Kỳ lộ nét mặt vui mừng trên mặt:
- Đúng đấy! Người ấy là sư tỷ của tôi họ Hoàng tên Thiều Hoa.
- Sau đó ba người nữa, một người xưng là Đào Hiển Hiệu, một người xưng là Đào Quí Minh cùng đi với một người con gái là Đào Phương Dung. Dường như ba người là anh em ruột. Họ ở rất xa đến. Họ cùng đi tìm Đào hầu. Tôi hỏi họ ở đâu thì họ nói rằng họ đến từ huyện Đăng-châu.
Đào Kỳ nghe kể, lòng nó rộn lên mừng, vì ba người họ Đào đó là em con chú nó là Đào Thế Hùng. Bố nó, và tất cả mọi người đều tưởng rằng Thế Hùng ở Cổ-loa, không ngờ ông lại ở Đăng-châu.

Nó hỏi:
- Họ chỉ nói ở Đăng-châu thôi sao? Họ không nói rõ ở trang động nào?
Chu Thổ Quan lắc đầu:
- Họ không tin chúng tôi, nên chỉ nói sơ lược, rồi lưu lại Cổ-loa một tháng, dường như để tìm Đào hầu. Sau không thu được tin tức gì, họ lại ra đi. Như vậy cho đến nay Đào hầu, Đinh hầu vẫn không có tin tức gì!
Đào Kỳ từ biệt vợ chồng Chu Thổ Quan rồi cùng Chu Tường Qui, Minh Châu trở về Thái-hà trang.
Đào Kỳ vừa định ăn cơm, thì con nữ tỳ hầu nó đến nói:
- Công tử, Lục-trúc tiên sinh mời công tử đến dùng cơm chung với lão gia.
Đào Kỳ thay quần áo, rồi lên phòng ăn riêng của Lê Đạo Sinh. Đức Hiệp mở cửa phòng dẫn nó vào. Trong phòng ăn có Lê Đạo Sinh, Hoàng Đức, vợ chồng Chu Bá, vợ chồng Lục Mạnh Tân, và bọn anh em Tường Qui. Đào Kỳ thấy Lục Mạnh Tân, nó tiến tới trước mặt ông chắp tay hành lễ:
- Con xin kính cẩn vấn an thầy. Chúc thầy được vạn an.
Lục Mạnh Tân nắm tay Đào Kỳ:
- Người đời đi tìm thầy. Nhưng thầy cũng đi tìm học trò. Thầy được một người đồ nhi như Đào Kỳ thì không uổng một đời đi dạy học.
Lê Đạo Sinh vẫy Đào Kỳ:
- Hôm nay các cháu đi chơi Cổ-loa về phải không? Chắc lại thăm đền thờ của An-dương? Nào, cuộc đi chơi có gì hay kể xem nào?
Minh Châu là người nhanh miệng, nàng tường thuật từ đầu đến cuối cuộc đi chơi. Lê Đạo Sinh luôn gật đầu. Ông vuốt tóc Minh Châu, Tường Qui lòng đầy tự hào:
- Ông mừng lắm. Ông già rồi, đang cố gắng bước đi từng bước. Đời ông cần phải hoà hoãn với người Hán, để bảo tồn trang ấp, môn hộ. Nếu cuối đời, ông làm được việc gì thì tốt. Còn nếu không làm được việc gì thì các cháu sẽ kế tục. Nhưng mà...

Ông ngừng lại một lúc tiếp:
- Đào công tử với các cháu làm những chuyện đó giữa khu vực Hán quân không chừng họ đã biết hành tung của các cháu, e sau này gặp khó khăn đấy. Thôi được, chúng ta ăn cơm đi. Từ nay Đào công tử đừng ăn riêng nữa, lên đây ăn với chúng ta, cùng thảo luận cho vui. Đào công tử với chúng ta đang đi cùng đường.
Đào Kỳ thấy Lê Đạo Sinh coi nó như người nhà, nó cảm thấy nhẹ lâng lâng. Nó liếc nhìn Chu Tường Qui, bất chợt cũng gặp nàng nhìn nó. Bốn mắt nhìn nhau, nó cảm thấy tim đập mạnh, tự nghĩ:
- Có lẽ nàng cũng như mình, cũng mong có dịp gặp nhau. Nay ông ngoại nàng cho mình lên đây ăn uống cùng, đi chơi cùng thì còn gì sướng hơn.
Chu Quang thấy ông ngoại đối với Đào Kỳ ngày càng tử tế, thì bực mình:
- Ông ngoại, cháu không hiểu câu ông ngoại nói: Chúng ta đang đi cùng đường với Đào công từ là thế nào?
Lê Đạo Sinh cười:
- Có gì mà không hiểu. Chúng ta hoà hoãn với người Hán, để đợi một ngày kia, thực lực đã đủ thì mới khôi phục đất Lĩnh Nam. Đào công tử cũng thế. Công tử là con nhà danh gia, nhưng thân thiết với Lĩnh Nam công, thế thì không cùng đường lối với ta là gì?
Chu Tường Qui liếc nhìn Đào Kỳ:
- Đào đại ca, cách đây bốn năm, đại ca còn ít tuổi, tại sao lại thân được với Lĩnh Nam công, uy quyền bậc nhất thiên hạ, chỉ thua có vua Hán thôi?

Đào Kỳ thuật chi tiết trận đánh cảng Bắc, gặp Nghiêm Sơn thế nào cho mọi người nghe, rồi nó kết luận:
- Bố tôi dạy: Quân thù có gì tốt cũng phải nhận là tốt. Ta có gì xấu phải biết là xấu. Đừng vì ghét người mà cái xấu của mình bảo là của người. Đừng vì tự ái mà cái tốt của người lấy làm của mình. Người Hán có Nghiêm Sơn, có Lục tiên sinh, tôi nghĩ... thực đáng kính phục.
Cơm xong, mỗi người đi một ngả chơi. Tường Qui nheo mắt với Đào Kỳ một cái. Nó nghĩ thầm:
- Chắc nàng có điều gì muốn nói với ta đây. Ta phải đi theo nàng mới được.
Tường Qui lững thững đi về phía bờ sông. Trời đã về chiều, mặt trời toả ánh nắng đỏ rực, rọi ngang trên sông nước đỏ ngầu. Màu đỏ của nước, ánh đỏ của mặt trời tạo thành một màu đỏ óng ánh. Tường Qui xuống một con đò đậu ở bến. Đào Kỳ biết con đò to lớn trần thiết cực kỳ xa xỉ này là du thuyền của Lê Đạo Sinh. Thuyền có ba tầng, tầng dưới là phòng để uống rượu, đọc sách. Tầng giữa để ngủ và tầng trên cùng để đánh đàn, ngoạn cảnh.
Tường Qui xuống thuyền, dơ tay ngoắc Đào Kỳ. Tim nó đập loạn lên, không tự chủ được, bước theo.
Tường Qui dắt nó leo lên tầng trên. Trong căn phòng có treo đủ các thứ nhạc khí: Nào sáo, nào đàn, nào trống cơm... không thiếu một thứ gì.

Tường Qui phất tay một cái, thuyền phu nhổ sào, bẻ lái, con thuyền từ từ trôi ra giữa sông, rồi cho chạy xuôi giòng. Tường Qui cầm cây đàn bầu bật dây mấy cái, tiếng đàn kéo dài như rung rinh theo sóng nước. Nàng vừa đàn vừa ca:
Yến yến vu phi,
Si trì kỳ vũ,
Chi tử vui qui,
Viễn tống vu dã,
Chiêm vong phất cập,
Thế khấp như vũ.
Yến yến vu phi,
Hiệt chi hàng chi,
Chi tử vu qui,
Viễn vu tương chi,
Chiêm vọng phất cập,
Trữ lập dĩ khấp.
Yến yến vu phi,
Hạ thượng kỳ âm,
Chi tử vu qui,
Viễn tống vu Nam,
Chiêm vọng phất cập,
Thực lao ngã tâm.
Đào Kỳ biết nàng hát một bài ca trữ tình trong kinh Thi, mà ý nghĩa như sau:
Kìa trông yến bay,
Cánh lên, cánh xuống.
Nàng đi theo ai?
Tiễn nàng ra đồng,
Trông theo chẳng thấy,
Khóc lóc như mưa.
Kìa trông yến bay,
Hàng lên, hàng xuống.
Nàng đã theo ai?
Nhìn theo không kịp,
Theo nàng đi xa,
Đứng nhìn nhỏ lệ.
Kìa trông yến bay,
Tiếng kêu đau thương.
Nàng đi lấy chồng,
Tiễn nàng về Nam,
Nhìn theo chẳng hịp,
Lòng này khổ đau.

Đào Kỳ hồn bay bổng theo tiếng đàn:
- Tường muội, tại sao em lại ca bài ca đó?
Tường Qui vẻ buồn man mác:
- Anh là người văn võ kiêm toàn. Năm xưa nghe tiếng đàn của đệ tứ Thái-bảo phái Sài-sơn mà biết được tâm sự của ông. Ông khen đại ca là đệ nhất tri kỷ. Nay đại ca nghe tiếng đàn, câu hát của em không lẽ không hiểu sao?
Đào Kỳ tưởng nàng hát chơi một khúc, không ngờ trong tiếng đàn còn có ngụ ý gì nữa đây, mà nó không hiểu. Tường Qui cúi đầu xuống vừa đàn, vừa hát, tiếng hát ngân dài thê thảm:
Trèo lên cây bưởi hái hoa,
Bước xuống ruộng cà hái nụ tầm xuân.
Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc,
Em có chồng anh tiếc lắm thay.
Ba đồng một mớ trầu cau,
Sao anh không hỏi những ngày còn không?
Bây giờ em đã có chồng,
Như chim vào lồng, như cá cắn câu.
Cá cắn câu biết đâu mà gỡ,
Chim vào lồng biết thủa nào ra?

Nàng hát xong, Tường Qui cúi đầu xuống nước mắt nhỏ từng giọt. Đào Kỳ rung động tâm hồn:
- Thì ra Tường Qui đã có chồng rồi. Bây giờ bèo mây dun dủi nàng gặp ta. Hai đứa ý hợp tâm đầu. Nhưng nàng như cá cắn câu, chim vào lồng, biết sao ra thoát.
Thuyền vẫn trôi đều trên sông. Trăng chiếu xuống nước lung linh. Đào Kỳ nhìn lên bầu trời, mây lững lơ bay về phương trời xa. Nó buông tiếng thở dài não nuột. Tường Qui đã lại ngồi bên nó, ngắm trăng. Hai tay nàng ôm gối, mặt hơi nghiêng nghiêng nhìn trời, nước mắt nhỏ xuống vai Đào Kỳ. Nó thấy một vật động đậy, lạnh buốt đụng vào tay nó. Nó nắm lấy, thì ra bàn tay của Tường Qui. Tường Qui gục đầu vào vai nó. Người nó như bay tít lên mây xanh, không tự chủ được nữa, nó ôm đầu nàng vào ngực. Thuyền vẫn cứ trôi. Tường Qui kể:
- Năm 15 tuổi, bố em hứa gã em cho con quan huyện lệnh Đăng-châu. Lễ lộc đã đủ. Mấy hôm nữa thì sẽ làm lễ cưới. Nhưng... trên đường về thăm ông ngoại, em gặp anh. Cùng một tâm tư phản Hán phục Việt, cùng trong làng võ với nhau, khiến em với anh như gặp nhau tự thủa nào! Nhưng... em không biết làm sao đây?
Thời bấy giờ phụ mẫu quyền cực kỳ mạnh. Cha mẹ quyết định cưới gả hết. Con cái không được tự quyết một điều gì. Bên Trung-hoa thời này thì trai gái không được tự do gặp nhau. Nhưng vùng Lĩnh-nam, tộc Việt không chịu khuôn khổ quá chặt chẽ của Khổng, Mạnh, nên Đào Kỳ mới được gặp riêng Tường Qui.
Tường Qui khóc:
- Em gặp anh đây, giống như nhìn trăng dưới nước, chỉ thấy ánh trăng, mà không biết trăng như thế nào. Mai em sẽ về làm dâu họ Trương, rồi cách biệt ngàn trùng.
Đào Kỳ vuốt tóc Tường Qui:
- Em nói, bố em hứa gả cho con quan uuyện lệnh Đăng-châu, vậy thì chồng em là người Hán sao?
Tường Qui gật đầu. Bây giờ Đào Kỳ mới hiểu tại sao khi đi lễ ở đền vua An Dương, nàng lại ghét Trọng Thuỷ và người Hán đến thế. Chàng thấy tâm tính nàng không giống ông ngoại với cha.

Tường Qui cúi đầu lau nước mắt:
- Chỉ còn mấy hôm nữa, em phải về nhà, rồi làm một Mỵ Châu. Lấy chồng Hán. Nhục nhã, tủi hận. Vậy trong những ngày còn ở đây, em xin anh luôn gần em...
Thuyền đã cập bến, hai người lên bờ. Tường Qui về phòng. Đào Kỳ cũng về phòng. Nó nằm vật xuống giường, buồn vô tận. Từ lúc gặp Tường Qui, nó như lạc hồn vào thiên thai. Hai người tâm đầu ý hợp. Tuy chỉ một ngày gần nhau, mà như đã sống bên nhau hàng chục năm. Bây giờ nghe tin Tường Qui đã có chồng, nó như người rơi từ cao xuống vực thẳm. Nó phải làm gì bây giờ? Nó chợt nhớ đến Lục Mạnh Tân. Ừnhi! Tại sao nó không tìm để vấn kế. Hoặc giả nó với Tường Qui cũng làm như Mạnh Tân với Phương Lan không được sao?
Nó ra khỏi phòng, khép cửa lại, thì thấy một bóng đen chạy vụt về phía phòng Minh Châu. Nó vốn có cảm tình với nàng, nên nó rất quan tâm đến việc này. Nó vội theo bén gót. Bóng kia đến trước cửa phòng, gõ cửa ba cái. Có tiếng mở cửa phòng, rồi tiếng Minh Châu hỏi:
- Bố đấy phải không?
Bóng đen đáp lại:
- Ừ, bố đây. Bố vào phòng con rồi sẽ nói.
Cánh cửa khép lại.
Lòng Đào Kỳ đầy nghi ngờ:
- Hoàng Đức muốn gặp con gái, thì ngang nhiên gọi nàng đến phòng mà hỏi. Cớ sao lại phải lén lút như vậy? Ta phải nghe xem có chuyện gì mới được. Biết đâu chẳng liên quan tới ta?
Nó rón rén lại ghé tai bên cửa sổ nghe. Tiếng Hoàng Đức hỏi:
- Con đi chơi với Đào Kỳ, có thu được tin tức gì không?
Có tiếng Minh Châu đáp:
- Không có nhiều.

Rồi nàng thuật lại việc gặp vợ chồng Chu Thổ Quan cho Hoàng Đức nghe. Hoàng Đức nghe xong nói:
- Con phải nhớ, thái sư phụ và bố đưa con về đây để làm một việc trọng đại cho nhà ta, cho việc khôi phục Lĩnh-nam. Từ lúc thái sư phụ gặp Đào Kỳ, người đã nói với ta phải giữ nó ở trong trang, hy vọng cha, chú, cậu của nó sẽ tìm đến. Bấy giờ ta chỉ khẽ ra tay là bắt được hết. Nhưng bốn năm qua, chúng ta không được tin tức gì của họ. Rồi tự nhiên xảy ra vụ thái sư phụ bị mất cắp, ta bị đánh trọng thương. Ta với đại sư bá và hai vị sư thúc gặp một đối thủ lợi hại bịt mặt trong đêm... Thái sư phụ nghi tất cả chỉ do một người của Đào trang gây ra. Người này tất có vai vế cao hơn Đào Thế Kiệt, nên võ công y cực cao. Từ đấy thái sư phụ tỏ ra chiều chuộng, thương yêu Đào Kỳ, cho con đi bên cạnh nó, may ra biết được tung tích người kia.
Tiếng Minh Châu nói:
- Con thấy Đào Kỳ thực là người có khí phách, tại sao chúng ta phải coi anh ấy là kẻ thù nghịch, mà không kéo anh ấy về với Thái-hà mưu đồ cùng thống nhất võ công Lĩnh Nam.
- Con chẳng hiểu gì cả. Ta cần là cần người có võ công cao ẩn nấp trong Thái-hà trang. Nếu kiếm được y ta sẽ có tất cả võ công tối cao của Cửu-chân. Ta sẽ dùng võ công đó, cho những người khác của Cửu-chân tập. Họ sẽ là người của ta, mà võ công tuyệt cao. Hôm nay ta biết chắc Đào Kỳ có liên lạc với người bí mật đó. Vì lúc Chu Quang ném Hoả-lựu, y đã dùng thân pháp Long- biên, lẫn với Cửu-chân có pha Tản-viên. Đúng là thứ võ công của người bí mật đánh trong đêm hôm nọ.
- Con xin bố một điều, dù gì, cha cũng không được hại Đào đại ca.
- Con thực đoảng quá! Bố đã hứa gả con cho Chu Quang rồi, tháng sau sẽ cưới, tại sao con lại có tình ý với Đào Kỳ?
Tiếng Minh Châu gắt lên:
- Con có tình ý gì đâu? Con thấy anh ấy là người có tư cách, có chí khí thì không muốn hại anh ấy mà thôi.

Tiếng Hoàng Đức cười:
- Thái sư phụ biết hắn không có cảm tình với con. Hôm nay bọn con đi chơi. Thái sư phụ cho người đi theo bén gót, thấy nó với sư tỷ Tường Qui tình ý đậm đà. Chiều nay hai người xuống cấm phòng của thái sư phụ tình tứ. Chúng ta biết hết. Thái sư phụ bảo để cho gã Đào Kỳ mê sư tỷ con, rồi tháng sau gả sư tỷ cho họ Trương, làm cho nó thất tình, khổ sở, thì tự nhiên để lộ hết chân tướng, chúng ta sẽ tìm ra kẻ bí mật kia là ai?
Những câu về sau Hoàng Đức nói nhỏ quá, Đào Kỳ không nghe thấy gì nữa. Một lát thấy Hoàng Đức trở ra, Minh Châu khép cửa lại rồi vào phòng.
Đào Kỳ trở về phòng, toát mồ hôi lạnh:
- Thì ra bấy lâu nay ta vẫn là con chim mồi để bắt bố và cậu ta, nhưng không hiểu người ở đâu mà không xuất hiện. May mắn ta đọc được võ công trong cây gậy đồng, xuất hiện đánh với Hoàng Đức và bọn Đức Hiệp, chúng tưởng ta là tiền bối cao nhân của Cửu-chân. Chúng còn độc ác, dùng cả con cháu vào việc mưu đồ bất chính nữa. Nhưng... Minh Châu đối với ta đầy chân tình. Tường Qui đối với ta tình sâu hơn biển. Ta không thể tiếp tục để cho nàng khổ sở nữa. Ta... phải thoát khỏi nơi này mới được.
Nhưng trước khi đi, ta phải từ biệt Tường Qui đã.

Nó lấy giấy viết mấy chữ:
Yểu điệu thục nữ,
Quân tử hảo cầu,
Cầu chi bất đắc:
Ngụ mị tư phục.
Du tai, du tai,
Triển, chuyển, phản trắc.
Mấy câu này nó lấy ý trong bài thơ Quan-thư của kinh Thi nói rằng “Có người con gái xinh đẹp. Người quân tử đem lòng yêu mến mà cầu. Cầu mà không được, nên ngủ, thức tưởng nhớ. Nhớ quá, quay phải, nằm sấp, nằm ngửa đều thương”. Rồi nó lấy khăn che mặt, tiến lại phía phòng Tường Qui. Nó khẽ đẩy cửa sổ, lén bỏ bức thư vào rồi lùi lại, đi về phía Nam trang. Nó đi được một quãng thì nghe rõ ràng có người theo sau. Tiếng chân rất nhẹ. Nó đoán là Hoàng Đức hoặc Đức Hiệp. Bất thình lình nó quay lại, thì thấy người kia ẩn vào gốc cây. Nó tiến tới gốc cây, vung tay đẩy một chưởng. Người kia thấy bị lộ, cũng phóng chưởng đỡ lại. Hai chưởng gặp nhau, bộp một tiếng. Người kia lùi lại, còn nó đứng im. Người kia lên tiếng:
- Thì ra ngươi.
Tiếng nói của Đức Hiệp. Đào Kỳ lại nói giọng khàn khàn:
- Chúng ta có cần tái đấu không?
Đức Hiệp không nói gì, trầm người xuống, phóng một chưởng cực mạnh về phía trước. Nó nhận ra là chiêu Ác ngưu nan độ trong Phục ngưu thần chưởng. Không muốn chùng chình lâu, nó cũng vận chiêu Ác ngưu nan độ Âm nhu phản công. Bịch một tiếng. Đức Hiệp lùi lại, lảo đảo muốn không vững. Một người trong bóng tối nhảy ra đỡ Đức Hiệp, phóng chưởng đánh nó. Nó nhận ra chiêu Ngưu tẩu như phi, chưởng lực cực kỳ hùng mạnh, trên đời nó chưa từng thấy. Nó hít một hơi vận đủ mười thành công lực, đánh trả bằng chiêu Ngưu tẩu như phi nhưng vận Âm kình. Bịch một tiếng, ngực nó muốn nổ ra, người bắn về sau. Còn người kia lêu lên:
- Tuyệt lắm, đỡ chưởng nữa của ta.
Nó hoảng kinh, vì nhận ra tiếng Lê Đạo Sinh, nó vội nhảy trái, phóng vào đêm tối mất dạng.

Ghi chú của thuật giả:
Kể từ năm 1975, các cơ quan mà tôi làm việc luôn luôn cấm tôi về Việt-Nam, cũng như vùng biên giới Hoa-Việt. Năm 1990, sau khi Tổng-thống Pháp François Mittérand sang thăm Việt-Nam, và ký một số hiệp ước, thì hai cơ quan mà tôi làm việc là viện Pháp-á 0 và Liên-hiệp các viện bào chế dược phẩm (Coopérative Européenne Pharmaçeutique viết tắt là CEP) đổi hẳn thái độ. Cả hai nơi luôn cử tôi đi trong phái đoàn với chức vụ cố vấn, làm việc tại Việt-Nam.
Trong những lần về như vậy, tôi lại dẫn các bạn Pháp thăm di tích lịch sử Việt-Nam. Di tích về An Dương vương là một. Tôi đã tìm ra được hai đền chính thờ ngài và các anh hùng thời Âu-lạc.
Đền thứ nhất tại xã Cổ-loa. Nói ra thực buồn, tôi nghiên cứu tất cả các tours mà những công ty du lịch lớn như Việt-Nam tourist, Sai-gòn tourist quảng cáo bán ở hải ngoại, dĩ chí những tours ngắn do những công ty nhỏ trong nước cũng... giống nhau: Không có tours nào giới thiệu Cổ-loa cả. Ngay một số tài xế của các công ty cho thuê xe, khi nói đến Cổ-loa, họ cũng phải hỏi thăm đường. Công ty duy nhất, là công ty Nghi-tàm, có thể cung cấp cho tôi một tài xế, tuy lớn tuổi, nhưng anh ấy biết đường đi tất cả những di tích. Tên anh là Toản. Sau gần một tháng đi thăm, lúc từ biệt, chúng tôi tặng anh một số tiền ngang với số tiền mà chúng tôi trả cho công ty. Anh ngạc nhiên vô cùng. Trong tất cả các di tích mà tôi dẫn người Pháp đi thăm, họ thích nhất Cổ-loa.
Tại Cổ-loa, có miếu thờ An Dương vương. Miếu được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa, nên được giữ gìn khá cẩn thận. Miếu dựng trên kinh đô cũ của Âu-lạc ở Phong-khê, nay là xã Cổ-loa, huyện Đông-anh, Hà-nội. Gọi là miếu, chứ thực sự đây là khu đền đài khá lớn. Khu này chia làm hai: Một là những nhà bia, tiếc rằng bia bị đục mất nhiều chữ, thành ra tôi không thể chép lại đầy đủ. Hai là đền thờ. Gian nhà được gọi là Ngự-triều di quy rất đẹp, rất rộng. Phía sau có tượng thờ Mỵ Châu. Tượng chỉ có thân mà không có đầu, vì đầu bị... An-Dương vương chặt mất. Trên tường treo bức hoành phi có viết bài thơ của Chu Mạnh Trinh, chữ còn đầy đủ:
Lang quân tình trọng, phụ ân thâm,
Bất bạch kỳ oan trực đáo kim,
Cơ trảo vô linh, qui diệc khứ,
Minh châu hữu lệ bạng do trầm.
Hoang bi cổ mộc, thiên niên quốc,
Bích hải giao thiên nhất phiến tâm,
Tịch mịch tiến triều cung ngoại miếu,
Đỗ quyên đề đoạn, nguyệt âm âm.
Dưới đây là bản dịch của Nguyễn Tường Phượng:
Tình chàng dù trọng, nghĩa cha sâu,
Ôm ấp oan kia đến tận đâu?
Nỏ mất móng thiêng, rùa lẩn bóng,
Trai chìm đáy nước lệ hoen châu.
Bia tàn cây cỗi, ngàn thu hận,
Bể biếc trời xa một cánh sầu,
Cung miếu triều xưa nay vắng ngắt,
Trăng mờ khắc khoải cuốc kêu thâu.

Trong sân miếu có cây đa, do vua Ngô trồng, trải hơn nghìn năm cây đa vẫn còn đứng như chứng nhân lịch sử. Tương truyền khi trồng cây đa, Ngô vương có lời nguyền rằng:
“Sông kia nước có thể cạn, rừng kia có thể hết cây, nhưng cây đa này sẽ sống mãi với linh khí của vua An-dương”.
Thế nhưng trong đêm giao thừa tết Canh Thìn (2000), cây đa bị cháy. Nguyên do: Vì tuổi cao, có nhiều chỗ mục. Ngày tết người ta đốt vàng ở gốc cây. Cây bị cháy. Sau đó tuy lửa được dập tắt, song cây bị phỏng nhiều chỗ rồi... chết. Tháng 8 năm 2001, tôi trở lại thăm cố đô Cổ-loa, thì cây không còn nữa.
Tài liệu chữ Hán:
ĐVSKTT, Ngoại-kỷ.
Bắc-ninh toàn tỉnh địa dư chí.
ĐNNTC.
Nam Việt thần kỳ hội lục.
Thoát-hiên minh sử thi tập.
Chính pháp điện thạch bi.