Hoàng đến Hải Phòng vào khoảng chín giờ. Một trăm lẻ tám cây số đường trường nhiều gió và buốt, không thể đi nhanh. Bàn tay không đeo găng, từng đốt muốn rụng. Anh rời Hà Nội đúng tút tút sáu giờ. Vừa chẵn ba tiếng. Hải Phòng là thành phố trẻ, nó loay hoay đang lớn. Nhịp đập sinh hoạt vẫn phụ thuộc nhiều vào giờ giấc hành chính. Nó cũng có những nét riêng của nó. Nếu tiên tri Êdekien gọi Giê su gia lem là một sự điếm đàng, thì tạm gọi Hải Phòng là ngông nghênh sức trẻ. Các thiếu nữ trông thô, nói giọng hơi đục. Nhà văn Nguyễn Công Hoan cho rằng tại nước. Sinh viên ít, làm bộ mặt thành phố mất vẻ mềm mại. Hoàng vòng qua Nhà hát lớn, lưỡng lự tạt vào một phố nhỏ có cái biển gỉ loè nhòe tên. Một gánh phở vỉa hè buổi sáng kha khá đông người. Kinh nghiệm nhiều năm lang thang cho rằng chắc ăn cũng được. Anh gọi chén rượu, một cỗ lòng gà quấn hành chần. Nói chung, rượu vùng Ðông Bắc mới uống thấy nhạt và hơi ngang, nhưng quen dần cũng là tông rượu dễ chịu. Hoàng xuống đón Thủy. Hết tháng cô mới xong thực tập, nhưng chủ nhật tuần sau Tâm ăn hỏi. Thuỷ xa Hà Nội mới hơn tuần. Hôm cô vào giáo vụ khóc lóc mãi, cũng được đồng ý chuyển lên Hà Nội. Nhưng đã trót phân thì cứ đi cho tròn tháng. Thuỷ vẫn giận Hoàng. Hôm anh đi tiễn, cô khó chịu lắm. "Hãy để tự tôi nguôi ngoai". Biết làm sao được, Hoàng sốt ruột nhưng lại sợ người yêu đành hanh. Buổi sáng thành phố Cảng không ồn ào, nhưng khá bụi. Hoàng uống sang chén thứ hai, tay đã đỡ cóng hơn. Bỗng vỉa hè bên kia đường nhốn nháo. Một gã đàn ông lực lưỡng, săn sắt tuổi bốn mươi đang đấm đá một thiến phụ gầy gò. Bà hàng phở thở dài. "Lại vợ chồng nhà Dần". Gã vũ phu một tay túm ngực áo tay kia tát lấy tát để vào mặt vợ. Hoàng đặt chén xuống. Mọi người đang ăn phở quay sang nhìn. Xung quanh cặp vợ chồng, đã tròn tròn một đám đông, dửng dưng xem. Ðứng sát vỉa cống đầu kia, ba đứa trẻ, chắc là con, mặc nhếch nhách ôm nhau lập cập khóc. Thị vợ vùng chạy sang bên vỉa hè Hoàng ngồi. Gã kia đuổi theo, kiểu chạy loạng choạng của kẻ đã uống không dưới một lít. Gã áp tới gần, chị vợ đổi hướng nên gã chới với túm trượt. Ðám đông sắc sảo bình luận, thiên về ửng hộ kẻ yếu. Một ông đeo kính, tay cầm Từ điển Pháp Việt, ví cú quặt của chị vợ y xì như động tác đảo người lừa bóng của một danh thủ đất Cảng. Cuộc cút bắt tăng tốc độ. Chị vợ đột ngột vấp, ngã xóng xoài. Cái gì nhói làm Hoàng bật lên. "Bình tĩnh, anh gì bình tĩnh đã". Anh thẳng người chận gã đàn ông. Gã kia khựng lại ngơ ngơ một lúc nhìn Hoàng không hiểu. Chợt gã bật cười nghe khùng khục như nghiến đá. Quả đấm nhanh đến nỗi Hoàng chẳng cảm thấy đau. Anh bật ngửa ra vỉa hè. Hàng phố xung quanh cười rộ lên. "Ðánh nhau như xi-nê". Bà chủ quán giải khát gần đấy, cố nhịn cười hổn hển nói. Suốt nửa tháng sau, khi kể cho khách quen cảnh một thanh niên bị đấm ngã tơ hơ, bà chủ quán vẫn không sao nhịn được cười. Hoàng thanh toán tiền rượu. Ðám đông cổ vũ Hoàng tỏ vẻ thất vọng khi thấy anh ủ rũ không phản ứng. Gã đàn ông ngà ngà rượu, hình như cũng hả, đứng nhún nhẩy kiểu võ quyền Anh miệng vui vẻ hét: "Nào, nào!" Hoàng lên xe đi mãi hai vòng mới kiếm được quán café thật vắng. Anh kêu ly cà phê đen và điếu ba số. Chủ quán là một thiếu phụ mơ màng, mắt long lanh đĩa tình. Theo sách tướng phải đi hai lần đò mới đứng số. Hoàng hỏi xin ít dầu hỏa. Trời lạnh, chỗ bị đánh sưng húp và đau nhức. Thiếu phụ chủ quán rất nhiệt tình, đưa Hoàng mượn cả chiếc khăn mouchoir Trung Quốc thêu hoa leo.
- Anh vừa từ Hà Nội xuống...
- Vâng.
- Chắc ngã xe hả?
- Vâng, chỗ Quán Toan. Tôi cua gấp quá.
Thiếu phụ nhìn cái Dream, lấy làm mừng cho ông khách là xe không bị xước sơn. Kể chuyện hôm nọ cậu em, cũng phi Dream đi nhẩy đầm, uống nhiều bia ngã vỡ hết signal, mất đứt chỉ rưởi. Hoàng an ủi là của đi thay người. Thiếu phụ chủ quán uốn éo váy hoa đi vào buồng trong, bật băng nhạc có ca sĩ Tuấn Vũ hát bài Ðêm đêm ngửi mùi hương. Hoàng ngồi quay mặt ra phố, chầm chậm hút thuốc. Tại sao, tại sao mình lại làm vậy? Mình đã thề với mình biết bao lần là không nhấp nhổm nữa. Một thằng đàn ông uống rượu rồi đánh vợ. Chuyện vặt liên tục của đời thường. Mình đã chứng kiến không ít điều khốn nạn. Liên quan gì đến mình. Buổi tối bọn họ lại làm lành. Gã đàn ông kia có thể đạp cyclo, có thể là phu khuân vác hoặc có thể là công nhân tay nghề bậc cao của một nhà máy cơ khí nào đó. Cuộc sống đơn điệu theo chiều xoáy một đinh vít. Sau một việc nặng thì kiếm chén rượu để hưng phấn tinh thần. Lâu thành quen. Bảo nghiện ngập cũng được. Rượu gây ra nhiều ảo ảnh. Hoặc chua chát hoặc hạnh phúc. Nhưng ít nhất người uống cũng được bước chân sang thế giới khác. Khi bị tuột ra khỏi, đối mặt với muôn năm đời thường. Con nhõng nhẽo. Vợ ốm. Ðã mệt đứt hơi lại còn nghe cằn nhàn. Mà con đề nuôi nửa tháng nay nhất quyết không chịu ra. Thế thì phải đánh vợ thôi. Có cái gì bải hoải vô nghĩa đầy phi lý quẩn quanh thắt ngang cổ họng Hoàng. Anh gọi chủ quán tính tiền. Thiếu phụ thay bộ pyjama mới màu hồng nhạt, liếc Hoàng. Ra đến cửa Hoàng sờ lại chỗ bị ăn đòn. Hình như sưng hơn.
Ngân hàng Hải Phòng xây từ thời Pháp. Kiểu kiến trúc gotique đá xám toát ra vẻ lành lạnh uy nghiêm của đồng tiền. Hoàng trình giấy ở phòng bào vệ. Gửi xe. Ticket ghi số 461. Ði ngang qua sân, Hoàng gặp một thanh niên rất trẻ, để ria rậm ôm một mớ chứng từ. Anh ta lấy vai huých Hoàng.
- Có lửa không?
Hồi Hoàng bé, ông ký nhà băng thi thoảng lại dắt con ra cơ quan. Phòng kế toán Ngân hàng Hà Nội nhan nhản phụ nữ. Ông cán bộ lưu dung năm nào cũng bị phòng tổ chức gọi lên doạ cho về mất sức ngồi cóm róm trong góc. Hoàng ngồi xem bố hoặc viết bằng khen hoặc đánh số thứ tự sổ lưu. Các cô các bà sồn sồn đi ngang thò tay cấu véo tháng bé mảnh khảnh đẹp giai. Trong phòng duy nhất một gã thanh niên. Hình như là con sếp. Mặt béo no nê là thoả mãn. Chị em trong phòng khá nhiều, cùng chẳng hiểu tại sao. Gã béo sống lâu với đàn bà nhiễm âm khí, ưỡn ẹo đi lại ăn nói. Thi thoảng nói đùa rất tục. Gã lấc cấc, ông ký còm sợ một phép. Từ đấy Hoàng mang nặng sự khó chịu với những thanh niên cống hiến tuổi thanh xuân cho ngành ngân hàng. Hoàng sờ túi tìm bật lửa, gạt nấc ga hết cỡ. Gã thanh niên ngậm điếu Héro ghé sát xuống. Tia lửa phụt dài chừng mười phân. Bật lửa mác Malbro, Hoàng mượn của cậu Khánh cùng phòng, thấy tốt quá rất ngại giả. Có mùi tóc cháy khen khét. Gã thanh niên be be thét lên. Hoàng chân thành xin lỗi, nhã nhặn hỏi thăm phòng tín dụng. Lên đến gác hai, anh rẽ phải. Cửa phòng mở một cánh. Hoàng dừng trước ngưỡng rụt rè nhìn. Bàn giấy của tất cả các công sở có không khí giống nhau. Hoàng nhận ra mùi vị quen thuộc của cơ quan mình. Hai bà trung niên đan len, ở góc phòng, ba thiếu nữ đang túm tụm bình phẩm chiếc áo khoác mới của thiếu nữ thứ tư.
- Xin lỗi các chị, làm ơn cho được hỏi thăm nhờ một chút.
Mọi người đều quay lại nhìn Hoàng. Một bà ngồi bàn riêng áng chừng trưởng phòng. Là người duy nhất có vẻ đang làm việc. Trước mặt, để tập công văn in ronéo. Một xấp giấy tờ to nhỏ các khổ kẹp trong cặp ba dây. Khuôn mặt khô khan với kính trắng, với bím tóc chạy vòng lửng qua gáy. Một nữ mẫu tượng điển hình của nền mỹ thuật công chức thập kỷ sáu mươi. Bà ta ngẩng lên.
- Anh hỏi gì?
Hoàng lễ phép.
- Dạ, hỏi cô Thuỷ là sinh viên thực tập người Hà Nội.
Trong phòng có vài tiếng xì xào. Mấy cô gái trẻ khúc khích cười đun đẩy nhau. Có lẽ - Trưởng phòng nhìn Hoàng chằm chằm.
- Anh là thế nào với cô Thuỷ?
Một thứ oral tò mò công chức. Hoàng nhũn nhặn.
- Dạ, em là cháu họ đằng ngoại.
Có sự hụt hẫng nào đấy trên tất cả khuôn mặt mọi người trong phòng. Dù sao, chuyện tình là lĩnh vực khi dòm ngó vào đấy đàn bà rất dễ sinh khoái cảm.
- Cô Thuỷ về Hà Nội rồi... Chiều qua có anh chàng đẹp trai đi Cup đến đón. Tôi thông cảm nhà xa nên ký duyệt trước cho cô ấy cái báo cáo thực tập.
- Cám ơn các chị.
Hoàng uể oải xuống cầu thang. Có cái gì buồn bã. Không hiểu ai đưa Thuỷ về. Ðáng nhẽ trước khi xuất hành mình phải xem giờ. Ði qua phòng bảo vệ Hoàng nhìn đồng hồ treo tường. Mười một giờ hăm nhăm.
Hoàng phóng xe qua nhà Huệ, cô bạn gái nội trú rất thân của Thuỷ. Gần hai tuần dưới Hải Phòng, Thuỷ đều ở nhà Huệ. Cửa sơn nâu im ỉm khép. Ngôi nhà ba tầng đồ sộ nuốt từng tiếng chuông dài. Một cơn gió buốt đột ngột cứa ửng đỏ ngón tay trỏ để quá lâu lên núm chuông lạnh. Ðến nhà thằng Bích vậy. Hoàng vòng qua chợ Sắt, mang máng tìm nhà người bạn cũ. Hải Phòng thay da đổi thịt từng giờ. Hai bên vỉa hè ngập đầy những sạp gỗ thông đóng vội, bày bán đủ thứ hàng nội ngoại. Các thiếu nữ mười sáu, mười tám bán hàng. Các bà già năm mươi, bẩy mươi bán hàng. Ngần ấy khuôn mặt lấp lánh hưng phấn về ước mơ bạc triệu. Họ hau háu mời khách. Thất vọng tràn trề nhìn những gã nhà quê khoác túi trôi sang hàng bên cạnh. Hai vòng loanh quanh rồi Hoàng cũng tìm ra nhà Bích. Khuất trong một ngõ nhỏ đông hộ nằm trên con đường chạy ra Ðồ Sơn. Bích có nhà. Hoàng thân Bích từ cái thủa lưu lạc vời vợi trong Sài Gòn. Mấy gã lãng tử lang thang gần chết đói ngẫu nhiên gặp nhau trong bữa rượu còm bàn kế kiếm sống. Một ban nhạc ra đời. Nó có cái tên thuần Việt "Sóng Ðêm". Nó hao hao giống một thứ Smoky nửa mùa, mà Bích đóng vai Christ Norman. Cùng gầy gò, cùng chất giọng hổn hển khàn khàn. Nó được một Mạnh Thường Quân chợ giời dư dật tiền viện trợ hải ngoại, đột nhiên ngộ độc nghệ thuật đứng ra làm ông bầu. Trong ban nhạc Hoàng chơi guitare bass.
- Xuống từ bao giờ đấy?
Bích chùi hai tay bê bết sơn vào vạt áo đứng lên tiếp bạn. Hơn một năm không gặp nhưng cũng chẳng vồ vập. Thuộc nhau quá mà. Dưới sàn, một tấm biển tôn đang được kẻ dở ba chữ "Phở đặc biệt". Một thằng nhóc chừng gần bốn tuổi lê la cạnh đấy nghịch hộp màu. Khuôn mặt nhếch nhác, giống Bích, những quần áo thì bẩn hơn.
- Hai bố con mày ăn cơm chưa?
- Ðang định nhịn. Thằng ôn nhà tao có lẽ là đạo sĩ yoga bẩm sinh. Hắn như không bao giờ kêu đói. Uống chút gì nhớ?
- Ứ.
- Tao còn ít tiền. Ăn nhà hay ra tiệm?
- Mua về mày ạ. Mấy con mẹ hàng cơm gần phố tao cắm sổ nhiều quá.
Bích lục gầm giường lôi ra hai cái cặp lồng. Lớp bụi dầy. Giáo sư khảo cổ chắc cũng phải lắc đầu khi xác định niên đại. Còn vỏ chai thì sẵn lắm. Ðủ loại. Hoàng chọn một vỏ 0,65 lít lững thững đi bộ ra phố. Ðầu năm tám nhăm ban nhạc "Sóng đêm" tự tan. Sóng vỗ mãi chẩng thấy bờ. Christ Norman bán rẻ cây guitare lấy tiền ăn đường về quê. Phiên bản có lỗi của Kinh Kha đành phải quay đầu. Nhớ năm xưa, vai khoác ba lô vượt cầu Thượng lý miệng ngâm bài Tống biệt hành.
Quê hương yêu dấu và gia đình nhăn mặt tiếp nhận tráng sĩ vỡ nợ. "Chí lớn không thành bàn tay không!" Văn chương quả là có ma. Hải Phòng những năm ấy ngột ngạt trong không khí đổi tiền. Cửa khẩu lớn nhất miền Bắc ấm ức suy nhược vì cơn sốt ác tính kinh tế. Và cái gì đến phải đến. Chính sách kinh tế mới ra đời. Tiểu thương tư doanh hả hê như cán bộ trong biên chế. Con bệnh nhóc nhách gượng lại sức đòi ăn giả bữa. Dân tình ham hố kiếm tiền. Có ba vạn chín nghìn cách làm giầu. Ðây là thời hoàng kim cho các "ếch". Ngoài ngoại thương, nội thương cũng bung ra. Nhiều cơ sở kinh tế được đầu tư thêm vốn đã thấy lãi. Nhiều vật tư quí hiếm trong kho Cảng đã bị mất cắp; ở quán café người ta chỉ bàn về "cầu" và "quả". Thuật ngữ "Ðổi mới tư duy", "Hạch toán kinh tế" được mài nhẵn trên các loa của phường. Cuộc sống sôi sục mùi đồng. Thuỷ thủ tàu Viễn dương là phù điêu nổi trong trái tim các thiếu nữ. Tất nhiên, nền kinh tế mới cũng phát sinh phụ tùng kèm. Một thằng nhóc mười sáu tuổi bắn chết trọn vẹn cả gia đình hàng xóm chỉ để lấy hai trăm nghìn. Và sáng tinh mơ một hôm giữa hè, dân chúng khiếp đảm vì tiếng hét trước khi trẫm mình xuống sông Cấm của một gã người Kiến An buôn dưa lê. Hôm qua, ngồi loạng choạng uống rượu ở vườn hoa Ðưa Người, gã bắt gặp cô vợ chưa cưới trốn vụ gặt ra thành phố hành nghề. Bích lao vào vòng xoáy, cũng kiếm chác được. Anh làm nghề kẻ biển. Gã cựu sinh viên nhạc viện vét vài hoa tay còn sót lại tặng cho ngành mỹ thuật công nghiệp. Nhà nhà bung ra, người người bung ra. Các cơ quan chạy theo mốt thi nhau thay tên đổi họ. Bích túi bụi không hết việc. Nhưng đấy là ban ngày. Chiều buông xuống, xách đàn đi đánh "pác" ở các sàn nhảy đang mọc ra như nấm. Làm ra tiền thì người ta cũng phải xả. Mà nhảy đầm vừa là thể thao vừa là nghệ thuật. Một cây sô lô cỡ như Bích thì không lo thiếu chỗ. Rủng rình tiền. Không những làm lành với gia đình mà còn cưới được vợ. Câu "Sông có khúc, người có lúc" hoá ra là thật. Vợ Bích quá đẹp. Cao một mét sáu hai, mũi thẳng như đoạn thẳng nhất của quốc lộ số Năm. Nói chung là hoàn thiện trừ tật nhổ bậy. Nàng là tín đồ của đạo Disco. Mẹ nàng là bà chủ sạp quần áo lớn nhất nhì chợ Sắt. Nàng đã xong trung cấp Tài chính và qua bố, một ông kễnh có chức có quyền, đã kiếm được chỗ làm vững chắc ở công sở. Nàng là tiêu chuẩn của tiêu chuẩn. Một phần ba những trái tim đàn ông của thành phố Cảng sẵn sàng chấp nhận cho gót giày đầm của nàng xéo nát. Thế mà, háo danh, ưa ăn diện, đức tính muôn đời của phụ nữ đã đẩy nàng tới chàng nhạc công con đẻ của vỉa hè; ánh đèn mầu lung linh thông dâm cùng nét nhạc luyến láy huyền ảo đã lừa được nàng. Một đám cưới ngông nghênh khen khét mùi bạc triệu. Giá của đêm động phòng được hạch toán bằng một năm lao động quần quật của ngôi sao ca nhạc nhẹ miền Duyên hải. Cái veston của Dieter Bohlen rơi xuống lộ ra bộ ngực xương xẩu của gã nghệ sĩ còm. Cô dâu rú lên với tất cả trong trắng của sự nhẹ dạ. Giờ đây thành công của hôn nhân duy nhất phụ thuộc vào hồi môn đáng vợ, ở luận cứ này, đã bộc lộ rõ sự ngu dốt về tư duy kinh tế của Bích nói riêng và artisters nói chung. Money is money. Họ nhà ngoại đồng ca bản nhạc kịch (opera) về gã Sở Khanh. Chủ xướng giọng cao vút là nhạc mẫu. Liên tục trong vòng ba tuần mục "Tâm sự" của báo Phụ nữ Việt Nam nhận được một trăm mười bốn bức thư nhuộm màu thảm thiết từ cùng một địa chỉ. Chị Thanh Tâm lên cơn co giật phải nhờ nhà ngoại cảm Ðồ Bá chữa bằng khí công. Bích chóng mặt, tự an ủi tương lai bằng việc tân nương đã có bầu hai tháng. Cô dâu đi xem tử vi đành chấp nhận tuổi buồn. Nhưng nàng không tin lắm vào bói toán. Ðẻ xong thằng bé kháu khỉnh chừng ba tháng, nàng lấy cớ về nhà mẹ điều dưỡng rồi hát bản Adieu L'amour. Bích đến đón con, không gặp phải thủ tục nào rắc rối. Thằng nhóc bị cả họ ngoại ghét, nó giống bố quá. Mười một tháng lẻ một ngày sau, mẹ nó quay lại lấy chữ ký ly dị, hợp pháp hoá việc kết hôn với một thuỷ thủ Viễn dương. Dưới lá đơn để bốn lá vàng Kim Thành thơm thơm mùi biển. Bích ký, chữ ký tròn và đẹp. Còn vàng anh lịch sự cảm ơn không cầm. Ðêm hôm ấy gã thợ kẻ biển nằm ôm trưởng nam khóc, nước mắt không tan đọng ở gối làm rám cả má trái thằng bé. Hoàng xin Nhã ít tiền xuống thăm ở với bạn tuần lễ. Chao ơi, sự tính toán của thằng đểu bạn anh, định hóng hớt ít mầu mỡ giầu sang, mong yên đi một bề để sống nết những gì sở thích. Suốt tuần, Hoàng với Bích uống hai tư trên hai tư. Những bữa rượu hồi ấy có ba thằng đàn ông. Hai thằng nhớn, một thằng bé. Một thằng bé cười nhìn hai thằng nhớn khóc. Hoàng mua đầy một cặp lồng phở xào. Còn cặp lồng kia đựng vịt quay. Nghĩ ngợi thế nào, chơi sang, mua hai chai Lúa mới. Rượu không quen mua hàng lạ, uống dễ đau đầu. Bích dọn nhà tươm tươm, lộ một khoảng trống giữa sàn. Thằng bé được rửa qua mặt ngồi chờ xếp chân vòng tròn. Mâm là tờ Văn hoá thể thao số cũ. Hoàng và Bích chạm chén. Sĩ biệt tam nhật, tiện đương quát mục hương đãi. Kẻ sĩ lâu lâu không gặp nhau xã giao dùng lễ. Trong vòng bẩy phút thằng bé ăn hết cập lồng lèn đầy ba đĩa phở. Một thực nghiệp chứng minh khả năng phi thường của lứa tuổi mẫu giáo. Ông bố lẩm bẩm là Lúa mới dạo này nấu ẩu, nồng quá, lén lau mắt. Ðược giữa tuần rượu, Bích ngà ngà.
- Chắc mày xuống có việc gì?
- Ứ, có vài chuyện.
- Dính dáng đến tao không?
- Thuỷ nó thực tập dưới này.
- Trời đất, sao mày không bảo tao. Nó xuống lâu chưa?
- Hai đứa cãi nhau.
Bích nốc cạn chén rượu.
- Mày nhiều lúc ngu lắm. Chuyện này mà không giữ được thì uổng quá.
- Tao cũng đang cố giữ.
Hè năm ngoái. Bích bế con lên Hà Nội chơi với bác Hoàng chừng nửa tháng. Hoàng giới thiệu Thuỷ. Thằng bé con quấn quít cô kinh khủng. Chắc nó đói mẹ. Hoặc cũng có thể vì chiều nào Thuỷ cũng nhồi cho nó đầy một bụng chè.
- Ba năm nay hai bố con tao sống với nhau, tao ngộ ra một điều. Muốn giữ hạnh phúc và ổn định của gia đình mình không thể chỉ bằng tình cảm. Phải có thủ đoạn. Mỗi đứa phải có một con tẩy.
- Tao nhớ là mày chưa bao giờ đánh "Xì" mà được.
- Mày ngu lắm. Tao hiện giờ đang có những kinh nghiệm trả bằng máu. Tao không muốn mày lập lại vết xe đổ của chính tao. Mày là thằng thông minh duy nhất mà tao tôn trọng. Sức học của mày, tài năng của mày. Thế nhưng tất cả điều đó đều là siêu hình. Nó có lợi cho một cái gì đó ngoài cõi trần. Tiên sư mày, đã bao giờ mày mua tặng cho người yêu mày một thỏi son chưa, chứ đừng nói một cái áo; ở đây, tao loại đi sự thô thiển của chủ nghĩa thực dụng. Nhưng mày phải nhớ, Thuỷ là chị cả của một gia đình đông em. Một cô con gái nhớn của một gia đình cán bộ chỉ biết trông vào đồng lương. Tao biết Thuỷ yêu mày, rất yêu. Nhưng muốn giữ người yêu thì phải có thủ đoạn, thậm chí, độc ác.
Lý thuyết gia về cấu trúc hôn nhân phấn khích vung tay suýt đổ cặp lồng thịt vịt.
- Nói chuyện khác đi.
- Thế Thuỷ nó về rồi à?
- Ứ, hình như có ai đón. Mẹ kiếp.
- Nói chuyện khác đi.
Bích đần mặt. Hoàng rót nốt cho cạn chai thứ nhất. Quá thuộc bạn, nên chẳng vặc nhau làm gì. Gào lên, thét lên. Ðộc ác, thủ đoạn. Có làm được đâu mà gào. Lạy Chúa, Chúa sinh ra những người "Mắt đền mắt, răng đền răng" và Chúa cũng sinh ra những người "Bị tát má trái thì chìa má phải".
- Mày dạo này có chạy chọt gì thêm không? - Hoàng hỏi - Thằng Tâm nó nhờ tao xuống dưới này nghe ngóng thị trường.
Bích mắt sáng.
- Nó có tiêu thụ được Niken không? Hiện giờ tao có ba tấn. Nguyên đai nguyên kiện.
- Tao không biết.
- Mày lên Hà Nội hỏi lại xem. Nếu đánh trôi quả này tao với mày mỗi thằng đút túi năm triệu.
Hoàng tủm tỉm cười. Lần trước Hoàng xuống, Bích đang vò đầu bứt tai vì tiếc quả chỉ trỏ hụt một xe du lịch Toyota với tiền hoa hồng là bảy triệu. Bao nhiêu năm thằng bạn anh vẫn vậy. Hóng được một thông tin kinh tế ở hàng nước, gã nghệ sĩ leo lên cái xe đạp cứ ba vòng là tuột xích, lao từ quận Hồng Bằng, qua Ngô Quyền rồi xuống Lê Chân. Trời chạng vạng tối đến được nhà chính chủ mới biết, xe đã được bán cách đây hai tháng. Thằng con gửi tạm hàng xóm khóc hết nước mắt. Thẫn thờ, hai bố con lếch thếch bế nhau ra hàng cơm vỉa hè, ăn chịu. Và cho đến nửa đêm, papa hì hụi kẻ biển trừ nợ. Hoàng châm điếu thuốc.
- Dưới này còn cái tàu chiến lẻ nào không?
- Cái gì?
- Thằng Tâm nhà tao muốn ôm một cái tầu chiến đập hộp...
Bích văng rất tục. Thằng con ăn no xong, nằm phơi bụng nghe thấy lẩm bẩm nhắc lại cố nhập tâm. Nó đi nhà trẻ phường một tuần thì bị đuổi cổ. Người ta không chịu được một thằng ranh học lớp cơm nát chửi bậy quá xuất sắc. Bữa rượu đến nửa đêm thì tàn. Hai vỏ chai năm ngả nghiêng dưới chân ba thằng đàn ông. Thằng nhóc nằm gối đầu lên hộp đàn guitare bong vécny, há hốc mồm ngủ. Hoàng với Bích hết hai chai lè nhè song ca. Hàng xóm bên cạnh mấy lần đập vách yêu cầu hai ông đang say hát be bé. Sáu giờ sáng tỉnh rượu, Hoàng quay về Hà Nội. Bố con Bích vẫn ngủ. Hoàng khép hờ cửa, vô phúc cho thằng trộm nào vào cái nhà này. Ra đến cây số bẩy, sương hơi tan. Quốc lộ vắng, lác đác ôtô tải. Hoàng đỗ xe bước xuống vỉa đường móc họng nôn. Có thằng chăn vịt, mông thâm tím ngồi bĩnh sớm ở bên kia rệ đường, thao láo mắt nhìn. Cố về đến Hải Dương, ăn tạm bát phở thịt lợn. Chủ quán nhiệt tình cho mượn cả bài chải đánh răng. Xe đi không nhanh. Ðầu Hoàng đau nhức, tay mỏi. Qua cần Chương Dương là gần mười một giờ. Hoàng tạt về cơ quan. Trưa lạnh nhiều mây mầu xám chì, phòng Hoàng váng lèo tèo. Sếp nhớn đi họp. Chuyên môn của sếp là họp. Gọi một cách thuật ngữ là họp chuyên môn. Dĩ nhiên là vẫn còn Mộng Hoa. Một tấm gương sáng về giờ giấc hành chính. Nàng đang ngồi xem một tập báo tết, chỗ của ông phó phòng. Hôm nay không quá lạnh, nhưng nàng mặc áo vét, trong ba áo len. Trông ngộ và tức anh ách như thơ Bút Tre. Hoàng ra vẻ vô tư ngồi lên mặt bàn hỏi trống không.
- Sếp nhỡ đi đâu ý nhỉ?
Mộng Hoa đứng bật lên. Chiều cao một mét năm mươi.
- Cậu Hoàng, tôi ngồi thế này mà cậu dám ngồi thế à?
- I am very sorry.
- Cuối tuần phòng họp, cậu nhớ có mặt. Có cần tôi nhắc lại không.
- Tôi đang nghỉ không ân lương.
- Trường hợp của cậu, tôi đã đề nghị Ban giám đốc xét lại. Ðầu tháng này cậu phải đi làm không thể để tình trạng vô kỷ luật buông trôi mãi được.
Nàng lấy đâu ra cái giọng quan chức ấy. Hoàng định đùa nhưng rồi thôi, mệt mỏi quá. Anh sang phòng tổ chức xin gia hạn nghỉ thêm. Chánh văn phòng, cùng dân làng nhậu, xuề xoà tính. Cửa phòng tổ chức nhân sự mở. Nhìn qua mành trúc, ông phó phòng của anh đang trình bày, giọng hơi run run thỉnh thoảng nấc khan. Tháng sau, chính thức sếp phải nghỉ hưu. Hoàng đi ra ngoài cổng cơ quan uống chén nước chè rong. Ðã hiểu tại sao Mộng Hoa dám nói vậy. Ðàn bà mà có quyền lực, luôn luôn là một mẫu câu sai ngữ pháp. Tổ trưởng công đoàn được đôn lên làm phó phòng. Unlucky. Nàng sẽ càng khó lấy chồng. Hoàng đi vào, gặp nguyên phó phòng đang dắt xe đạp ra, măt ầng ậng đỏ, trông sọm thêm vài ba tuổi. Bố về sớm vậy.
- Chào cậu.
- Lâu quá con mới qua cơ quan. Bố đi làm choác bia với con, hôm qua con vừa trúng đề.
Sếp cũ nhìn gã nhân viên nghi ngờ. Hồi đang chức, Hoàng hay chọc ông. Chưa bao giờ nó mời mình nửa chén rượu. Hay nó nghe tin mình về hưu định đem chuyện đó ra làm đồ mồi. Sếp lạnh lùng từ chối. Hoàng hiểu, tự nhiên thấy rất buồn. Bơ vơ lang thang trong cái buổi trưa vắng không muốn về nhà. Rất nên uống thêm một chút. Vô thức đưa anh đến quán rượu quen. Vẫn như muôn thuở quán ế khách. Qua tết năm nay, hai bà cụ chủ quán sắm thêm vài bộ ghế mây. Cả hai cụ có vẻ chờ anh. Bà cụ em ngồi xuống đối diện Hoàng. Mặt bàn bầy ba chén. Vẫn còn thịt chó phần con đấy. Hoàng giật mình, anh sơ suất quá. Hôm qua hai mươi tư âm giỗ cụ ông cả. Hoàng xin phép vào thắp ba nén hương lên bàn thờ. Bàn thờ Phật mới đóng sau ngày hai cụ ông mất. Anh thành tâm khấn Ðức Phật phù hộ độ trì cho cụ được vãng sinh cực lạc nơi tịnh độ. Hai bà cụ đã sắp thêm bát ra, cửa quán khép hờ. Trên mặt bàn thịt chó bầy trong đĩa sứ Hải Dương. Hai cụ bà thời con gái theo đạo Phật rồi lấy chồng theo chồng. Hai cụ ông ngoài bàn thờ gia tiên thì cũng chẳng theo đạo gì, lấy ăn ngay ở lành làm tâm đạo. Di chúc miệng nhắn lại giỗ chạp có làm phải là thịt chó. Khi sống coi đấy là nhất khoái hà cớ lúc chết phải bỏ. Trần sao âm vậy. Rựa mận, bát sáo, vài ba gắp; chả và một đĩa thật to thịt luộc. Vẫn nghi ngút khói. Mưa phùn hơi lạnh uống rượu với thịt chó hai lửa. Thật là tiếc, lúc hai cụ ông còn Hoàng không có duyên mà gặp.
- Hôm qua sao con không lại?
- Dạ, con phải đi công tác đột xuất.
- Con hơi mệt hả, uống thêm tí nữa nhớ.
- Vâng, con xin.
Mấy năm gần đây, giỗ lần nào Hoàng cùng lên. Sinh thời, hai cụ ông đều là tửu đồ xuất chúng. Rồi bạo bệnh đột ngột đưa cả hai cụ đi ở đẫn tuổi năm ba. Chỉ biết uống rượu, hút thuốc lào đâu biết hại người, thế mà đã yểu thọ chưa hả giời. Hai cụ bà khóc nhiều lắm. Ðều cảnh cô quạnh không con. Có lẽ kiếp trước nội ngoại có ai đấy đẩy vỡ tượng Phật hay trộm chuông chùa. Một buổi tối mùa đông trước khi lên giường ngủ, hai cụ bà chợt nhớ ra hũ rượu vẫn còn dở. Chén đầu thấy cay. Hôm đầu thấy váng vất. Và mùa đông năm sau hai cụ chỉ còn biết cảm tạ Ðức Phật đại từ đại bi đã minh giác chỗ cất hũ rượu. Ngoài một cháu họ xa đáng nội, hai cụ chẳng còn ai. Hoàng muốn ngồi một mình. Bữa rượu thật ngon làm anh đỡ mệt. Anh đợi một tuần hương nữa tàn xin phép cáo lui. Hoàng đi vào thư viện. Mới ra giêng vắng ngăn ngắt người. Cái yên tĩnh dễ thở không chỗ nào có thể có nổi. Cây bàng cao xanh và những khóm hoa đang xuân. Hoàng lên phòng báo. Cô thủ thư ngáp vặt và hai cụ về hưu. Tại sao mình buồn. Mình buồn hay là mình hậm hực. Từ lâu, mình đã linh cảm thấy sự mỏng manh dễ vỡ. Thực ra mình có gì để đến với em. Mặc áo blu còn ấm mùi huy hiệu đoàn và sau lưng là hệ số dương đáng sợ của thời gian. Em mong muốn đạt đến chân lý một cách minh bạch khúc chiết. Mà chân lý là khái niệm cực đoan. Một khái niệm rỗng, đúng với người này và sai với người kia. Chân lý tuyệt đối nằm ở đâu. Lạy Chúa, chỉ có Chúa biết. Em đã thất vọng ở anh. Anh yêu em, Thuỷ ơi. Em tự tin vì nghĩ mình luôn luôn đúng. Biết làm sao được, đành phải chấp nhận. Hoàng sờ túi lấy điếu thuốc. Cô thủ thư nhìn. Anh đi ra ngoài cửa sổ. Khói không tan trong hơi lạnh buổi chiều. Cảm giác nặng hao hao giống những ngày ở Sài Gòn. Hoang mang. Không phải. Cái đáng sợ không biết nó là cái gì. Nhưng tại sao mình phải chấp nhận. Thằng Bích phẫn lên, và không phải là nó không có lý. Thủ đoạn. Mình đã biết vô số những điều bỉ ổi. Hạnh phúc của mình, mình phải gìn giữ. Thuỷ, em sẽ là của anh. Hoàng rẽ vào cái ngõ nhỏ quen thuộc. Cái ngõ nhỏ mùa mưa thì lầy lội, mùa hanh thì nứt nẻ. Thuỷ có ở nhà, đang ngồi tiếp khách. Bố Thuỷ ngồi cạnh cửa sổ trông xéo ra chuồng lợn soạn giáo án. Bọn trẻ con chắc đi chơi hết. Hoàng vào. Ngồi đối diện với Thuỷ là Bình, bạn Tâm. Bây giờ thì Hoàng đã biết ai đón Thuỷ từ dưới Hải Phòng.
- Em chào anh - Bình xã giao.
- Vâng - Hoàng quay sang chào bố Thuỷ một câu lấy lệ.
- Chiều nay anh đi đâu? - Thuỷ đi gần lại anh. - Em qua nhà, xong còn sang cả bên chị Nhã.
- Em về từ bao giờ?
- Hôm qua, anh Bình đi công tác xuống dưới ấy, em nhờ xe ôtô về cùng.
- Những người ở phòng em thực tập nói là có ai đi Cub đến đón.
Bình mời Hoàng điếu Marlboro. Hoàng cắn cắn đầu lọc không châm. Bình cười tươi.
- Em ra Ðồ Sơn họp mấy ngày. Tâm phone cho em nhờ đón Thuỷ hộ anh. Em mượn xe của thằng bé bảo vệ khách sạn. Chúng em về Hà Nội cùng ôtô với sếp.
- Thế cả ngày hôm nay anh đi đâu? - Thuỷ hỏi.
- Anh ở trong thư viện.
- Em được chuyển hẳn chỗ thực tập rồi. Từ tuần sau em xuống Ngân hàng Công thương quận Hai Bà.
- Cháu chào bác - Bình xin phép ra về - Em chào anh, à, thế sáng mai anh có phải qua chỗ giáo vụ trường em không?
- Thôi được rồi. Em cám ơn anh.
Thuỷ tiễn khách ra tận cổng. Hoàng ngồi và thấy đắng miệng. Anh lơ đãng nhai mất một nửa điếu Malbro. Nhà ăn cơm chưa. Vừa ăn xong thì anh Bình đến.
- Anh chưa ăn gì. Thế em đi với anh cho anh ăn phở nhé?
- Ứ.
- Bố ơi, con xin phép đi với anh Hoàng một xíu.
- Ði sớm rồi về.
Macarenko tiếp tục nhìn cửa sổ tư duy. Thuỷ thay đồ vội vàng. Ra hết ngõ cô ngồi sát và ôm chặt anh.
- Cưng dạo này gầy quá.
- Ứ.
- Anh định ăn phở hay ăn mỳ?
- Người ta thường thích cái gì lạ miệng.
- Anh sao vậy?
Thuỷ buông tay thôi không ôm Hoàng.
- Anh lạ thật. Gầm gà gầm gừ. Không có anh Bình thì em đã phải đi ôtô khách mà về. Có bao giờ anh nghĩ ra một điều đơn giản là anh phải xuống đón em.
- Anh cũng thấy em lạ. Lâu lắm rồi, hôm nay đột ngột em tình cảm.
- Cái gì?
- Em nói anh gầy.
- Thế thì làm sao.
- Thế thì em quan tâm đến anh.
- Hôm nay em mệt lắm. Anh đừng kiếm cớ cãi nhau.
- Từ Hải Phòng về đây đâu có dài. Lại có người đưa người đón.
- Ðưa đón nào? Anh thấy em không nên bực mới phải.
- Em không bực.
- Ðương nhiên. Người ta sẽ không bực khi người ta đang hạnh phúc.
- Anh đỗ xe lại.
Hoàng đỗ xe. Thuỷ tụt xuống. Không nói, chân lảo đảo cô đi ngược về phía nhà mình. Hoàng dựng xe, anh sải bước dài chận mặt cô.
- Em đi đâu?
- Ði về.
- Em hẹn ai à?
Thuỷ cán môi. Hoàng nắm chặt tay cô.
- Anh bỏ ra!
- Không bỏ.
Thuỷ hất mạnh tay. Hoàng bị bất ngờ loạng choạng. Bỗng anh chồm lên man rợ. Anh tát Thuỷ. Chưa bao giờ, chưa ở đâu Hoàng nghĩ là mình tát Thuỷ. Cô bật khóc quay người chạy. Hoàng đứng. Phía trong anh, tất cả như rơi rụng, tất cả như đổ vỡ. Khi Hoàng đun được xe vào trong nhà mình thì anh đã say lắm. Lúc ấy khoảng gần một giờ sáng. Lạ cho những người uống rượu, say mấy thì say, vẫn lò mò về được đến nhà. Tâm vẫn còn thức. Hoàng đổ phịch xuống salon lè nhè.
- Hết rồi, hết tất cả rồi.
Tâm xếp lại đống sổ sách, cố nén khó chịu. Anh có muốn nôn không? Hoàng lờ quờ hai tay.
- Hết rồi.
- Em dìu anh lên nhà nhớ.
Hoàng nôn. Một bãi nước lờ nhờ gơu gợn đục. Hoàng gập người cố oẹ. Nước mắt ứa. Nước dãi thiểu não kéo tơ.
- Khăn đây này.
- Cám ơn.
Trước khi về nhà Hoàng đã nôn thốc nôn tháo ở chân cột điện. Mỗi lần ra được thấy tỉnh hơn.
- Anh uống với ai?
- Một mình - Hoàng loè nhoè - Anh chỉ cần một mình. Làm ơn đừng can thiệp vào chuyện của anh.
- Em đi ngủ đây.
- Tại sao em nhờ Bình đi đón Thuỷ?
- Anh say rồi, không có chuyện ấy đâu.
- Có đấy.
- Chiều hôm qua, em ngồi với nó tiếp mấy thằng Tầu. Nó có hỏi chị Thuỷ về chưa. Thế thôi.
- Thế hôm qua Bình nó không đi Ðồ Sơn à?
Tâm lặng thinh. Anh cắn môi, hình như anh chợt nhớ ra vài điều gì đấy.
- Em đưa anh lên gác nhớ. Anh mệt lắm rồi, đi ngủ đi anh.
Hoàng tỉnh dậy trời sâm sẩm tối. Ðài truyền hình Hà Nội đang đưa tin kết quả xổ số. Hoàng nằm ly bì đã gần một ngày, Chai nước suối để đầu giường. Chắc Tâm để Hoàng một ngụm lớn, anh tỉnh hẳn.
Hoàng đi đến nhà Bình. Một vài lần trước anh đã đến cùng Tâm nhưng chỉ đứng ngoài trông xe. Số nhà lẻ mười lăm. Phố vắng yên tĩnh với kiểu villar quen thuộc được xây từ thời Pháp. Trước cổng sắt sơn nâu im lìm, Hoàng bấm chuông. Bình mặc bộ Sport của hãng Adidas ra mở cửa. Cặp kính trắng lộ vẻ ngạc nhiên nhìn Adidas ra mở cửa. Cặp kính trắng lộ vẻ ngạc nhiên nhìn Hoàng. Rồi Bình cười tươi lịch sự mời khách. Qua một sân rộng có cây nhãn to, một bồn hoa đẹp, rất nhiều hồng bạch. Phòng riêng của Bình toát vẻ thượng lưu trí thức. Trên tường treo vài ba phiên bản của Picasso và Henri Matisse. Tiện nghi trong phòng sang trọng. Nhạc Baetles. Bình với gói thuốc rút châm một điếu, hơi cười, hỏi.
- Anh Hoàng dùng Cognac hay Whisky?
- Cho mình xin ly Vodka.
Tủ rượu của Bình đẹp, đa phần là những chai đang uống dở. Nó chứng tỏ chủ nhân rất có gout chứ không đơn thuần chỉ để trang trí nội thất như nhiều nhà giầu mới nổi. Bình mở tủ lấy chai nửa lít của Balan, cổ chai thắt gợi cảm, sóng rượu dập dềnh lúc lắc một nhành cỏ. Chạm chén nhấp một ngụm rượu.
- Có thể vặn bớt nhạc đi một ít không? - Ðầu Hoàng vẫn ong ong nhưng rượu ngon làm anh hồi hẳn xoay nhẹ volume về phía trái. John Lenon bé mồm hơn.
- Mình đến cám ơn về việc Bình đã đón Thuỷ hộ mình.
Bình uống một hơi hết ly.
- Hôm qua em có gặp Thuỷ.
- Như vậy kể cũng hơi nhiều.
- Em tạt qua đưa Thuỷ cái thư tay của ông hiệu phó. Thuỷ buồn lắm, cũng có kể chụyện đôi chút.
Hoàng vẫn lơ đãng nhìn tủ rượu. Anh cố kìm để không uống thêm ngụm nữa.
Bình lại rót, hai phần rượu vẫn đều nhau.
- Cậu có biết bọn mình yêu nhau không?
- Vâng!
- Cậu đã yêu bao giờ chưa?
- Em đang yêu.
- Mình nhận thấy phố cậu là tuyến đường học cấp III của Thuỷ.
- Vâng.
- Mình xin phép về đây.
- Anh ngồi uống với em một xíu nữa đã - Bình cười - Em nghe nhiều về tửu lượng của anh, cứ như huyền thoại.
Bình tĩnh. Phải thật bình tĩnh. Ðã bao lần mình ân hận về chuyện nóng nẩy. Lạy Chúa, xin Người cho con can đảm để con đủ bình tĩnh. Hoàng châm điếu thuốc.
- Bình bằng tuổi thằng Tâm à?
- Anh Hoàng, Thuỷ có nói chuyện gì thêm với anh không?
- Tuyệt đối không.
- Em cũng muốn nói vài chuyện với anh. Ðể hôm khác thì tiện hơn.
Bình lại uống một hơi hết ly.
- Hôm kia em có việc xuống Hải Phòng. Cũng có ý định qua thăm Thuỷ nhưng không nghĩ là đón Thuỷ về. Thuỷ trông xanh và mệt mỏi. Ðột nhiên Thuỷ nói anh ốm có lẽ không xuống được. Em không thể chịu cái cảnh để Thuỷ đi ôtô hay tầu hoả. Em nói đưa Thuỷ về. Thuỷ lưỡng lự rồi cũng đồng ý. Dọc đường, Thuỷ kể nhiều về anh. Em gạt đi.
- Chuyện riêng của bọn tôi chắc làm cậu khó chịu.
- Không hẳn vậy.
Hoàng lần này tự cầm lấy chai. Vô tình siết chặt tay quanh cổ chai rồi chầm chậm lại nới ra. Không hiểu vô tình hay rượu ngon anh uống liền một suất đúp. Bình với tay lên cassette ấn autoreverse nhạc Trịnh Công Sơn. Kèn Sophone thổi điêu luyện bản "Hạ trắng".
- Em lấy cái gì mồi nhè nhẹ nhé?
- Thôi, có lẽ mình xin phép.
- Anh Hoàng hình như giận em.
- Cũng có thể.
Trong đời mình đã vài ba lần đánh nhau. Nói chung, chẳng giải quyết được gì. Nhưng lúc ấy thì biết sao. Ðánh nhau thì đâu có kịp nghĩ. Cái lần thằng Du say bị đánh chí chết trong quán cơm ký túc xá. Mấy thằng bên khoa Sử quá chén vụt gãy cả ghế. Mình loạng choạng đấm đá. Bị chai nước mắm tương vào đầu bôi dầu hoả suốt ba tuần vẫn không hết cục u. Hoàng đứng dậy. Bình xã giao mời một lần nữa. Hoàng cảm ơn. Mình lại thua rồi. Chấp nhận. Lạ thật. Cứ bao giờ xẩy ra chuyện tranh đấu là mình thua. Mọi sự đều là ý Chúa, xin đừng cưỡng lại. Nhưng còn lần này Hoàng loạng choạng suýt trượt ở bậc tam cấp. Bình dắt hộ xe cho anh. Ra đến đường trời cũng sẫm hẳn vào tối. Gió nhiều và mưa xuân dầy hạt. Hoàng không có thói quen đội mũ. Mưa nhẹ đã kết thành từng dòng trên mặt, ở gốc cây nào đó một cặp tình nhân đang hôn nhau. Mình mong tìm sự giải thoát ở tình yêu. Tình yêu an ủi mình trên con đường hướng tới Ðức tin. Anh đã tát em. Chẳng thể biết là đúng hay là sai nữa. Nhưng anh đã tát em. Hay đành ở ẩn trong rượu. Chúa ơi, con những tưởng đã ở trong vòng tay của Chúa, ảo ảnh. The Last trial for God. Hy vọng là vậy. Hay mình tự huyền hoặc mình. Lạy Chúa con đã kiệt sức. Con cầu xin ân sủng của Người. Một tiếng còi xé tai. Tay cảnh sát trẻ măng trong bộ đồng phục mới phát chăm chăm nhìn Hoàng. Anh ta bật hắt hơi vì mùi rượu nặng. Chiểu theo đúng bộ luật hình sự mới ban hành, đang say đi xe máy ngược chiều. Hoàng bị phạt mười lăm ngàn.
Facebook
Twitter
