Chương 37
Cuối cùng, Lê Liên đứng lên xin phép Trung đoàn trưởng có ý kiến:
- Thắng thì rõ rồi. Tôi đề nghị trung đoàn nên từ thực tế, đối chiếu với những tình huống khác, nếu phức tạp hơn, chúng ta phải làm gì? Từ trận ngày hôm nay, tôi theo dõi và nghe trên đối không, chúng ta thấy là vì Mỹ bị bất ngờ. Trận đầu tiên ta chưa có kinh nghiệm, còn bọn Mỹ cũng lờ ngờ. Nước Mỹ, người Mỹ là một quốc gia có đầu óc. Tôi xin lưu ý, người Mỹ rút kinh nghiệm nhanh và biện pháp đối phó cũng rất nhanh. Chúng ta mừng vì thắng trận. Nhưng cuộc chiến đấu còn dài. Bọn Mỹ mạnh và đông chúng ta không thể coi thường.
Cuộc họp kết thúc khi Đào Đình Luyện nhận được lệnh từ Tư lệnh Nguyễn Văn Tiên chuẩn bị cho cuộc chiến đấu ngày mai …
Tướng Thomas Moorer, Tư lệnh lực lượng không quân Mỹ ở Thái Bình Dương nhận được điện từ Bộ trưởng Quốc phòng than phiền cuộc tấn công ngày 3 tháng 4 năm 1965 của hải quân và yêu cầu ngày 4 tháng 4 giao cho không quân đánh cầu Hàm Rồng. Tướng Moorer hiểu ý nghĩa của mệnh lệnh. Ông triệu tập các phi công, sĩ quan hành quân, sĩ quan quân báo tại căn cứ chỉ huy các liên đoàn, đóng quân trên đất Thái Lan, thuộc Bộ Tư lệnh Không quân Mỹ ở Thái Bình Dương, để phổ biến mệnh lệnh. Moorer nói:
- Tôi vốn coi thường Mig-17. Tôi đã từng bắn rơi nhiều chiếc Mig-15 và Mig-17 hồi chiến tranh Triều Tiên trong những năm 1950-1953. Nhưng với việc hai chiếc F-8E của hải quân bị phi công Bắc Việt Nam bắn rơi, chúng ta không thể coi thường. Bộ trưởng Quốc phòng đã gọi điện cho tôi ra lệnh. Vừa rồi, Tư lệnh Thái Bình Dương Đô đốc Sharp trực tiếp nói chuyện với tôi yêu cầu tổ chức đánh thật tốt cầu Hàm Rồng. Tôi yêu cầu, lực lượng không quân chúng ta tỏ rõ sức mạnh của mình, dứt điểm cầu Thanh Hóa bằng lực lượng tinh nhuệ nhất mà chúng ta có.
Moorer chỉ định Đại tá G. Anderson liên đoàn trưởng 303 đóng quân tại sân bay Cò-rạt chỉ huy đội hình lớn đánh cầu Hàm Rồng. G. Anderson là phi công cấp 1, có trên 4.000 giờ bay, lái F-105D. Trong kế hoạch hành quân, liên đoàn và tập đoàn không quân số 7 đã có phương án phối hợp yểm hộ, bảo vệ cho phi đội mang bom và phục vụ, bao gồm những chiếc máy bay cứu nạn, máy bay tiếp dầu và khu vực tiếp dầu đều được quy định chặt chẽ. Toàn bộ phi công làm nhiệm vụ ném bom được xem không ảnh quan sát địa hình trên bản đồ nổi…
Moorer gọi G. Anderson vào phòng làm việc của ông ta. Moorer và G. Anderson vốn cùng học trường đào tạo phi công ở bang Texas từ cuối những năm một chín bốn mươi. Họ đều tốt nghiệp loại xuất sắc, được phân công sang Châu Á và Thái Bình Dương. Moorer rót rượu ra hai chiếc ly cao, đưa cho Anderson, nói:
- Chúng ta đã từng chiến đấu ở Triều Tiên. Đại tá có suy nghĩ gì về cuộc chiến tranh này?
- Tôi, hả?
Moorer biết Anderson ngại nói ra những điều bắt đầu, khi cuộc chiến chưa đến. Moorer nói:
- Làm một quân nhân, chắc Đại tá cũng có suy nghĩ như tôi.
- Tôi chưa hiểu.
Moorer chuyển đề tài:
- Đại tá, Maria khỏe không?
Anderson nghe đến vợ, bao e dè đều bay hết, trong đầu chỉ có hình ảnh của vợ và cô con gái đã lớn:
- Vợ tôi vẫn khỏe, đang dạy học ở quê nhà, con gái lớn của tôi sắp qua trung học. Tự nhiên, nhắc đến nàng tôi nóng ruột quá,…
Anderson nhìn Moorer thẳng thắn hơn:
- Tôi chỉ mong được về nhà... Tôi được chỉ định chỉ huy. Tôi không lo không quân Bắc Việt Nam, tôi rất lo lực lượng pháo cao xạ, bầu trời bao la, làm sao biết được chỗ nào, nơi đâu có đạn?
Moorer tâm sự:
- Tôi muốn anh chỉ huy trận đánh quan trọng này. Đó là một cơ hội để anh có được một sao, vĩnh viễn bỏ cái omega với gạch ngang như chiếc barier ấy lại phía sau.
Moorer rót thêm rượu vào hai ly, đưa một ly cho Anderson. Moorer uống hết ly rượu, đặt ly xuống bàn nói tiếp:
- Ngày hôm nay hải quân trên hai hạm cất cánh trên 100 lần chiếc, đánh bốn đợt vào chiếc cầu khá lớn bắc qua hai mỏm núi, người Việt Nam đặt tên cầu Hàm Rồng. Tôi biết, văn hóa phương Đông nói về con Rồng. Đó là linh vật vào hàng số 1 trong bốn con vật thiêng: “long, lân, quy, phụng”.
Thấy Anderson chăm chú, nhưng có vẻ không hiểu, Moorer bèn giải thích:
- Lân, là con kỳ lân, là một con vật mang lại may mắn, nhưng không có thật ở trên đời. Cũng như con rồng là quyền lực, là vật trang trí của vua chúa. Con lân người ta đúc tạo ra một con vật mắt lồi, mũi to, miệng rộng, chân và cổ đeo lục lạc. Đi tới đâu, ở nơi nào có lân, đều có may mắn, có tiền bạc. Ước mơ đó, biến hai con vật không có thực trở thành quyền lực và tiền bạc là hai thứ mơ ước của con người, nó trở thành linh vật… Người phương Đông coi Hàm Rồng là một nơi linh thiêng. Người ta cố tìm nơi có mạch rồng (long mạch), để chôn cha mẹ, ông bà, mong sao, đường công danh, tiền bạc thênh thang… cho nhiều thế hệ sau này.
Moorer dừng lại, Anderson cười mỉm, nói:
- Vậy là, chiếc cầu ngậm hàm rồng là điều may mắn cho tôi, phải không Moo?Tôi không tin sự may rủi. Tôi rất tin kỹ thuật của liên đoàn chúng tôi, họ là những phi công cừ khôi. Đó là những chuyên gia đánh cầu và mục tiêu điểm, mục tiêu đối với họ như kiểu tập a, b, c đã qua lâu rồi. Ngày mai, tôi nghĩ là ngày mai chúng tôi sẽ phá được cầu.
Tư lệnh không quân Nguyễn Văn Tiên gọi điện cho Trung đoàn trưởng Đào Đình Luyện. Cuộc đối thoại đó diễn ra vào lúc gần 11 giờ đêm ngày 3 tháng 4.
Thượng tá Nguyễn Văn Tiên:
- Anh Luyện, theo tin kỹ thuật, ngày mai, do cầu đánh chưa sập, bọn Mỹ sẽ đánh tiếp. Lực lượng thay đổi, bọn không quân ở Thái Lan sẽ đánh. Điều mà sự phân công các khu vực của bộ chỉ huy Mỹ ở Thái Bình Dương bị đảo lộn. Bọn Mỹ chuẩn bị kỹ lắm. Anh bàn với anh em cách đánh, ngày mai phải khác hôm nay.
Trung tá Đào Đình Luyện:
- Thưa anh, tôi hiểu. Chúng tôi vừa bàn xong. Chủ yếu trong cách đánh ngày mai, tiếp cận nhanh chóng, bắn mãnh liệt, thoát ly khỏi khu vực chiến đấu ngay.
Chương 38
Tư lệnh Nguyễn Văn Tiên:
- Anh trao đổi với anh em, có thể địch sẽ sử dụng tiêm kích rất đông, rất có thể chúng ta sẽ gặp tên lửa nhiệt và cả tên lửa có điều khiển, phòng tránh như thế nào?
Trung đoàn trưởng Đào Đình Luyện:
- Anh em đã thảo luận nhiều lần, có cả đồng chí Phước ở quân chủng xuống phổ biến cho phi công, Tôi nghĩ…
Tư lệnh Nguyễn Văn Tiên cắt ngang:
- Chúng ta chưa có kinh nghiệm, anh Phước cũng chỉ nghe lại. Anh Luyện, tôi cho rằng với loại tên lửa, bất kỳ là tên lửa loại nào, đều không thể vòng theo máy bay ta. Cho nên, cơ động với tốc độ góc lớn là có hiệu quả. Anh thấy…
Trung đoàn trưởng Đào Đình Luyện:
- Tôi đồng ý với cách suy nghĩ của anh, tôi sẽ nói lại với anh em. Dự kiến biên đội ngày mai, biên đội nghi binh, gồm bốn phi công Lê Trọng Long, Phan Văn Túc, Hồ Văn Quy, Trần Minh Phương. Biên đội công kích gồm Trần Hanh, Phạm Giấy, Lê Minh Huân và Trần Nguyên Năm.
Tư lệnh Nguyễn Văn Tiên:
- Tốt lắm, ngày mai sẽ rất khác với hôm nay, địch đã biết có không quân ta xuất hiện, đã bắn rơi máy bay Mỹ. Nhất định bọn Mỹ sẽ hết sức đề phòng, không quân ta nhất định sẽ gặp sự đối phó quyết liệt. Nhưng bộ tư lệnh quân chủng cho rằng dù địch rất mạnh, tiềm lực lớn, cũng sẽ không kịp thay đổi lớn trong ngày 4 tháng 4. Bọn Mỹ vẫn còn sơ hở, chủ quan. Riêng ý kiến cá nhân của tôi, không quân khác rất xa với bộ binh. Nếu là bộ binh ngay ngày mai chưa kịp xoay xở lớn vì tính cơ động có hạn. Còn không quân, tính năng, sự linh hoạt, có thể có sự bố trí, cách thức yểm hộ và đối phó sẽ khác với hôm nay. Anh chuẩn bị tư tưởng cho anh em. Dù địch có thay đổi, thì thời cơ xuất kích, phương pháp tiếp cận, cách đánh nhanh cũng là yếu tố bất ngờ, ta cần khai thác. Trong cuộc họp tối nay, tư lệnh quân chủng quyết định, không quân đánh đợt 2, đợt 1 toàn bộ vùng trời cao xạ tự do đánh. Ý kiến anh thế nào?
Trung đoàn trưởng Đào Đình Luyện:
- Tôi nghe rất rõ ý định chiến đấu của bộ tư lệnh quân chủng. Chúng tôi sẽ cho biên đội nghi binh cất cánh trước hai phút, bay ở độ cao 8.000 mét, khu vực bay ở Vụ Bản – Phủ Lý, nhiệm vụ của biên đội là thu hút sự chú ý của địch, thu hút tiêm kích, sẵn sàng chi viện cho biên đội công kích. Còn biên đội Trần Hanh cất cánh bay dọc đường số 1, đến Ninh Bình sẽ vòng ra hướng Đông Nam, tấn công từ ngoài biển vào…
Rời bàn tác chiến nơi vừa nói chuyện với Trung đoàn trưởng đoàn Sao Đỏ, Tư lệnh Không quân dáng bệ vệ bước ra bàn chỉ huy. Long ngồi tính toán những số liệu sẽ sử dụng cho trận không chiến ngày mai. Phương án tác chiến đã được xác định. Trung úy Đào Ngọc, sĩ quan dẫn đường sẽ dẫn trận đánh vào ngày mai. Long phụ tá cho Ngọc. Họ là những sĩ quan trẻ, hồn nhiên. Ngọc hỏi Long:
- Theo cậu, bọn Mỹ ngày mai sẽ giở trò gì?
- Theo tôi…
Long chưa kịp trả lời Ngọc, Tư lệnh Không quân đến bên Ngọc, hỏi:
- Nếu địch sử dụng không quân thì khác gì so với trận đánh ngày hôm nay?
Ngọc là một sĩ quan trầm tính, ít nói, ít có chính kiến rõ ràng, nhưng hiểu biết kha sâu và chịu nghiên cứu. Anh ta có một chiếc răng giữa chìa ra phía trước, miệng rộng, môi dày, mắt tròn, mặt vừa vuông, vừa tròn, khá đẹp trai. Ngọc đứng dậy, Tư lệnh ấn vai bảo:
- Cậu cứ ngồi, chúng ta trao đổi.
- Thưa Tư lệnh, không quân, chắc là ở Thái Lan. Thường, trong các tài liệu về địch nói, bọn không quân, đội hình khác với hải quân. Bọn hải quân yểm hộ trực tiếp trong đội hình. Còn bọn không quân, yểm hộ cả trong đội hình và yểm hộ khu vực. Cho nên, cách bố trí tiêm kích sẽ khác. Đó lá cái khó nhất đối với chúng ta.
Tư lệnh trầm ngâm:
- Đúng là, chiến đấu ở trên không, khi giáp trận hoặc trong quá trình địch hành quân ta mới phán đoán. Còn bộ binh, trước trận đánh, ta cử trinh sát mò vào tận nơi, dù sao cũng biết được địch trước khi nổ súng. Không chiến, khác hẳn, địch luôn cơ động, ta khó mà biết trước. Vấn đề là, mặt trận quá mới, chúng ta chưa có kinh nghiệm lại phải đương đầu kẻ địch hùng mạnh cả về thế và lực. Theo tôi, chúng ta chuẩn bị hai phương án.
Tư lệnh không quân từng là Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 307, bộ đội chủ lực nổi tiếng ở Nam bộ, ông có thói quen, dường như ăn sâu vào đầu óc ông cách đánh của bộ binh, dù ông được đào tạo rất kỹ để chỉ huy không quân. Bao giờ ông cũng có nhiều phương án cho một trận đánh, ít nhất là hai phương án. Thói quen đó tạo cho ông xoay chuyển tình thế dễ dàng, ít khi ông bị động khi một phương án bị bế tắc. Tư lệnh nói tiếp:
- Phương án một, nếu địch tiến vào Hàm Rồng như hôm nay, chúng ta sẽ tấn công từ hướng Đông Bắc, điểm gặp địch tại cầu Hàm Rồng, chúng ta sẽ đánh đợt 2, đợt một pháo cao xạ tự do đánh. Phương án hai, địch tiến vào từ hướng Tây Nam, chúng ta sẽ tấn công từ hướng Bắc. Anh hết sức lưu ý. Do đã bộc lộ lực lượng, dù có thể vẫn còn yếu tố bất ngờ. Tôi cho là…
Tư lệnh là một sĩ quan cao cấp có ý thức kỷ luật rất cao. Trong phiên họp bộ tư lệnh, đa số cho là vẫn còn thời cơ, hầu hết đều cho rằng tuy tiềm lực Mỹ rất mạnh, nhưng địch không thể thay đổi lớn cách đánh và chiến thuật ngay ngày mai được. Chỉ có, ông cho là không chiến yếu tố bất ngờ là vô cùng quan trọng, nhưng yếu tố bí mật là nhân tố sẽ dẫn đến trận không chiến thắng lợi. Nay bí mật đã không còn, trận không chiến sẽ hết sức khó khăn. Ông cố gắng hết sức mình, tìm mọi cách để tạo thuận lợi cho bộ đội, giảm bớt khó khăn, ông hiểu rất rõ, không quân ta so với bọn Mỹ, nếu so sánh với bất kỳ cách nào cũng là khập khiễng. Chỉ có ý chí và trí tuệ Việt Nam mới có gan đánh Mỹ, vì vậy, mọi biểu hiện nảy sinh tư tưởng chủ quan mà trong chiến đấu ở trên không, chủ quan và đơn giản sẽ dẫn đến hậu quả khó lường trước. Ông nói với Đào Ngọc:
- Chúng ta cố gắng tạo bất ngờ cho biên đội, thời cơ đánh cũng là một yếu tố tạo nên bất ngờ. Đặc biệt trong không chiến, hướng tiếp cận, giấu được biên đội cho đến khi gặp địch cũng là tạo được bất ngờ. Các cậu nghiên cứu thật kỹ để dẫn cho biên đội đánh trận thứ hai. Tôi nghĩ rằng sẽ rất ác liệt và khó khăn.
Đào Ngọc đứng dậy:
- Rõ, thưa Tư lệnh. Theo tôi, người Mỹ ngoài sức mạnh về tiềm lực, họ còn có cả một hệ thống nghiên cứu về chiến tranh bằng các phương tiện hiện đại nhất thế giới.