Quách tĩnh lại hạ lệnh tập trung tất cả bò dê làm thực phẩm trong quân đưa hết tới chân núi tuyết chờ lệnh. Sai một vạn người bày bốn trận Thiên phúc, Địa tải, Phong dương, Vân thùy ngoài cửa bắc thành, chỉ chờ để bắt tướng soái, sai một vạn người bày bốn trận Long phi, Hổ dực, Điểu tường, Xà phiên hai bên cửa bắc thành để ép quân địch phải chạy vào chỗ bốn trận Thiên Địa Phong Vân, sai một vạn người còn lại nai nịt gọn ghẽ, chuẩn bị chờ sai khiến.
Đêm ấy ăn no, hai vạn người theo lệnh bày trận ở cửa bắc. Đến cuối giờ Tuất đầu giờ Hợi, Quách Tĩnh sai thân binh bẩm với đại hãn có thể phá thành giặc, xin điều động trọng binh đánh thành. Thành Cát Tư Hãn được bẩm báo nửa tin nửa ngờ, vội sai gọi Quách Tĩnh vào trướng báo lại. Thân binh bẩm:
- Hiện Kim đao phò mã đã dẫn quân xuất kích, chỉ đợi đại hãn tiếp ứng.
Trong quân Quách Tĩnh tù và thổi vang, hơn một ngàn quân giết bò dê, đem thịt đông dán lên sườn núi. Trong Cái bang có rất nhiều cao thủ lên xuống nối nhau chuyền thịt lên dán, làm thành hơn mười chiếc thang dê. Quách Tĩnh hạ lệnh một tiếng, trèo lên đầu tiên, một vạn tướng sĩ lấy dây dài buộc vào lưng, từ từ leo lên đỉnh núi. Lúc ấy đã truyền lệnh ra, không được gây ra tiếng động. Trong đêm tối chỉ thấy mấy chục con rồng lớn ngoằn ngoèo bò lên đỉnh núi.
Đỉnh núi này không rộng lắm, một vạn người tầng tầng lớp lớp bò lên, những người lên sau không có chỗ đặt chân. Quách Tĩnh sai tướng sĩ buộc chặt dù lọng vào hông, đều cầm võ khí nhảy xuống thành, cùng tấn công vào cửa phía nam.
Y vỗ tay một cái, nhảy xuống trước tiên, mấy trăm bang chúng Cái bang lập tức nhảy theo. Nhảy xuống từ đỉnh núi cao như thế quả thật rất nguy hiểm, nhưng tướng sĩ Mông Cổ vốn dũng cảm, lúc ban ngày lại từng thấy Âu Dương Phong từ đỉnh núi nhảy xuống, dù lọng trên lưng mọi người so ra còn bọc không khí nhiều hơn cái quần của y, lại thấy chủ soái đi đầu, lúc ấy người nào cũng hăng hái. Nhất thời trên không trung như có muôn đóa hoa cùng nở rộ, từng chiếc từng chiếc dù lọng mở tung, đưa tướng sĩ xuống đất an toàn.
Hoàng Dung ngồi ở tảng băng trên đỉnh núi, nhìn thấy đại công cáo thành, bất giác trong lòng mừng rỡ, nghĩ thầm thành Cát Tư Hãn có phá được thành hay không thì vốn chẳng can hệ gì tới mình. Nhưng nếu Tĩnh ca ca có thể nghe lời mình thì có thể thừa cơ kết thúc một chuyện lớn.
Quách Tĩnh chân vừa chạm đất, lập tức kéo bỏ cái dù da trên lưng, vũ động đại đao xông qua quân sĩ giữ thành. Lúc ấy trong thành đã có một số ít quân sĩ phát hiện được, nhưng đột nhiên lại thấy hàng ngàn hàng vạn quân địch trên trời rơi xuống, sau lúc hoảng sợ, làm sao còn có ý chí đánh nhau? Những người rơi xuống đất trước tiên lại là bang chúng Cái bang, ai cũng võ nghệ cao cường, tiếp chiến giây lát, đã sớm đánh tới cổng thành. Kế đó quân Mông Cổ nối nhau rơi xuống, tuy có mấy trăm người vì dù rách ngã chết, nhưng có đến hơn chín phần rơi xuống đất yên ổn, quá nửa bị gió thổi dạt, rơi vào khắp nơi trong thành, bị quân Hoa Thích Tử Mô bao vây, hoặc bắt hoặc giết, nhưng cũng có một hai ngàn người rơi xuống cạnh cổng thành. Quách Tĩnh ra lệnh một nửa chống cự quân địch, một nửa chém then sắt mở cổng thành.
Thành Cát Tư Hãn thấy bộ thuộc của Quách Tĩnh bay xuống thành, vừa mừng vừa sợ, lập tức điểm hết ba quân tấn công tới trước thành, chỉ thấy cửa thành phía nam mở toang, mấy trăm quân Mông Cổ cầm mâu giữ chắc. Lúc ấy mấy ngàn người túa vào, trong ứng ngoài hợp, dũng mãnh chém giết. Hơn mười vạn quân giữ thành hoảng sợ luống cuống, không biết quân địch từ đâu tới Quân Mông Cổ một mặt chém giết, một mặt rảy dầu mỏ phóng hỏa khắp nơi. Trong thành lứa cháy ngút trời, quân Hoa Thích Tử Mô đại loạn.
Chưa đến sáng, quân giữ thành đã tan vỡ hoàn toàn. Quốc vương Hoa Thích Tử Mô Ma Ha Mạt được tin cổng thành phía bắc không có quân địch lập tức mở cổng bỏ chạy. Nào ngờ một vạn quân của Quách Tĩnh đã sớm chờ sẳn hai bên, cung tên gươm giáo đánh tới rào rào, đánh giết một trận. Ma Ha Mạt không dám ham đánh, sai Hoàn Nhan Hồng Liệt đi đoạn hậu, mình được đám thân binh hộ tống chạy trước.
Quách Tĩnh dốc lòng bắt bằng được Hoàn Nhan Hồng Liệt, trong đám loạn quân thấy chóp mũ vàng của y chớp lên, bèn suất mãnh quân sĩ đuổi theo. Quân Hoa Thích Tử Mô tuy bại nhưng rốt lại vẫn rất đông người, lúc ấy chó cùng cắn giậu, ai cũng liều mạng chém giết. Quách Tĩnh ít quân, cản trở không được, khoái mã phía trước không ngừng báo tin, nói quân địch đã sắp phá vây.
Quách Tĩnh nhớ lại binh pháp có câu:
- Mồi nhử chớ ăn, quân về chớ ép.
Quân vây ắt khuyết, giặc cùng chớ đuổi.
Lập tức hạ lệnh biến trận, cờ lệnh phất lên, bốn trận Thiên Địa Long Vân tránh ra nhường đường, mấy vạn quân Hoa Thích Tử Mô nhanh chóng xông ra, lại thấy cờ lệnh phất lên, pháo hiệu nổ vang, bốn trận lại khép lại bao vây. Lúc ấy quân địch chỉ còn hơn vạn người đoạn hậu, tuy đều tinh nhuệ, nhưng sau khi bại trận, không còn ý chí chiến đấu đều bị Quách Tĩnh bắt sống. Quách Tĩnh kiểm điểm tù binh lại không thấy Hoàn Nhan Hồng Liệt trong đó, trận này tuy thu được toàn thắng nhưng ấm ức không vui. Đến sáng trong thành đã sạch bóng quân địch. Thành Cát Tư Hãn tập hợp chư tướng trong cung điện của Ma Ha Mạt.
Quách Tĩnh đang Chỉnh đốn quân sĩ, tra điểm an ủi bộ thuộc thương vong, nghe tiếng tù và của đại hãn vội chạy tới, vào trước bãi đất rộng trong cung thấy ở cửa có một toán quân sĩ, trong đó có Hoàng Dung và bọn Lỗ Hữu Cước ba trưởng lão. Hoàng Dung vỗ tay một cái, hai tên quân nhấc một cái bao lớn bước tới. Nàng cười nói:
- Ờ ngươi đoán xem trong này là cái gì?
Quách Tĩnh cười nói:
- Trong thành này có hàng ngàn vạn vật kỳ quái làm sao đoán được?
Hoàng Dung nói:
- Đây là ta tặng ngươi, nhất định ngươi sẽ rất vui vẻ.”
Quách Tĩnh chợt nghĩ hay là nàng tìm được một cô gái xinh đẹp trong thành tới để đùa mình một trận? Lúc ấy lắc đầu nói:
- Ta không cần.
Hoàng Dung cười nói:
- Ngươi không cần thật phải không? Nhìn thấy thì đừng đổi lời đấy.
Nàng kéo cái bao gai một cái, trong bao quả nhiên rơi ra một người, chỉ thấy y tóc tai rũ rượi, mặt đầy máu, mặc một cái áo da của quân Hoa Thích Tử Mô, nhìn tới mặt mũi thì rõ ràng là Triệu vương Hoàn Nhan Hồng Liệt nước Kim. Quách Tĩnh cả mừng, nói:
- Hay quá, cô bắt được ở đâu thế?
Hoàng Dung nói:
- Ta thấy bại binh chạy ra cửa bắc, một đội quân giương cờ hiệu Triệu vương, nhất định là kế Kim thiền thoát xác. Cờ hiệu giương phía đông thì nhất định y sẽ chạy qua phía tây, lúc ấy bèn cùng bọn Lỗ trưởng lão mai phục phía tây, quả nhiên bắt được gã khốn này.
Quách Tĩnh hướng về nàng khom người vái dài một cái, nói:
- Dung nhi, cô trả thù cho tiên phụ, quả thật ta không biết nói thế nào là tốt.
Hoàng Dung chẩu môi cười nói:
- Đây là tình cờ thôi. Ngươi lập được công này, đại hãn nhất định sẽ có trọng thưởng, như thế mới hay.
Quách Tĩnh nói:
- Ta cũng không nghĩ gì.
Hoàng Dung bước ra một bên, hạ giọng nói:
- Ngươi qua đây.
Quách Tĩnh bước qua theo. Hoàng Dung nói:
- Quả thật ngươi không muốn chuyện gì trên đời à?
Quách Tĩnh sửng sốt nói:
- Ta chỉ muốn một việc là mong vĩnh viễn không phải chia lìa cô.
Hoàng Dung cười khẽ nói:
- Hôm nay ngươi lập được công lớn này, cho dù là xúc phạm đại hãn tới mức nào, ta nghĩ y cũng quyết không nổi giận đâu.
Quách Tĩnh ờ một tiếng, vẫn còn chưa hiểu rõ. Hoàng Dung nói:
- Bây giờ nếu ngươi xin y phong cho chức quan gì, y cũng đáp ứng. Nhưng nếu xin y không phong ngươi chức quan gì, y cũng khó cự tuyệt. Chuyện quan trọng nhất là phải được y đích thân nói rõ ra rằng bất kể ngươi xin chuyện gì y cũng sẽ ưng thuận.
Quách Tĩnh nói:
- Đúng lắm!
Hoàng Dung nghe y nói hai chữ “Đúng lắm” rồi không nói nữa, chỉ lắc đầu tức giận nói:
- Ngươi làm Kim đao phò mã tốt lắm phải không?
Mấy câu ấy mới làm Quách Tĩnh sực nghĩ ra kêu lên:
- Ờ, ta hiểu rồi, cô bảo ta vào nói với đại hãn xin từ hôn, bảo y ưng thuận trước rồi ta nói ra sẽ rất khó cự tuyệt.
Hoàng Dung dịu dàng nói:
- Chuyện này là toàn do ngươi thôi, biết đâu ngươi muốn làm “phò mã gia” Quách Tĩnh nói:
- Dung nhi, em Hoa Tranh đối với ta một mảnh chân tâm, nhưng ta đối với cô ta thủy chung vẫn như anh em. Lúc đầu ta bị câu thúc vào chuyện tín nghĩa, không tiện phản bội hôn ước, nhưng nếu đại hãn chịu rút lại mệnh lệnh, thì đúng là đôi bề đều vẹn vẻ.
Hoàng Dung trong lòng rất mừng, liếc mắt nhìn y cười. Quách Tĩnh còn muốn nói nữa, chợt nghe hồi tù và thứ hai trong cung vang lên, bèn đưa tay nắm chặt tay Hoàng Dung một cái, nói:
- Dung nhi, cô chờ nghe tin hay của ta.
Lúc ấy bèn giải Hoàn Nhan Hồng Liệt vào cung triều kiến đại hãn.
Thành Cát Tư Hãn thấy Quách Tĩnh vào, trong lòng cả mừng, đích thân bước xuống ngai đón, nắm tay y dắt lên điện, sai tả hữu lấy một cái đôn bọc gấm ra bảo y ngồi xuống cạnh mình. Đến khi nghe Quách Tĩnh nói đã bắt được Hoàn Nhan Hồng Liệt, Thành Cát Tư Hãn càng vui mừng, thấy Hoàn Nhan Hồng Liệt phủ phục dưới đất, bèn nhấc chân phải đạp lên đầu y cười nói:
- Lúc trước ngươi tới Mông Cổ diệu võ dương oai, có nghĩ rằng cũng có ngày hôm nay không?
Hoàn Nhan Hồng Liệt biết không thể thoát chết, ngẩng đầu nói:
- Lúc ấy binh lực nước Kim ta rất mạnh, chỉ hận là không tiêu diệt Mông Cổ, nhỏ bé của ngươi trước, để thành cái họa hôm nay.
Thành Cát Tư Hãn cười lớn, sai thân binh giải y ra chém đầu trước điện. Quách Tĩnh nghĩ tới mối thù lớn của cha rốt lại đã trả được, trong lòng vừa mừng rỡ vừa đau xót.
Thành Cát Tư Hãn nói:
- Ta từng nói ai phá thành bắt được Hoàn Nhan Hồng Liệt thì đàn bà con gái và vàng bạc của cải trong thành này đều thưởng cả cho y, ngươi cứ sai quân ra nhận thôi.
Quách Tĩnh lắc đầu nói:
- Mẹ con con được đại hãn ra ơn che chở, đã đủ no ấm, nô lệ vàng lụa lấy nhiều cũng không làm gì.
Thành Cát Tư Hãn nói:
- Được, đó đúng là bản sắc anh hùng. Vậy ngươi muốn cái gì? Chỉ cần nói ra, điều gì ta cũng ưng thuận.
Quách Tĩnh rời ghế khom lưng một cái, nói:
- Muốn xin đại hãn một việc, xin đại hãn đừng tức giận.
Thành Cát Tư Hãn cười nói:
- Ngươi nói đi.
Quách Tĩnh đang định nói việc từ hôn, chợt nghe xa xa vang tới hàng ngàn hàng vạn tiếng khóc tiếng kêu long trời lở đất, kinh tâm động phách. Các tướng trên điện đều nhảy bật dậy, tuốt trường đao ra, chỉ cho rằng quân dân Hoa Thích Tử Mô đầu hàng trong thành nổi dậy, đều định xông ra trấn áp. Thành Cát Tư Hãn cười nói:
- Không có gì, không có gì, cái thành chó này không sợ oai trời khiến ta phải hao binh tổn tướng, lại hại chết cháu nội ta, phải giết sạch một phen. Mọi người cứ ra mà xem.
Lúc ấy rời ngai bước xuống, chư tướng cũng theo sau.
Mọi người ra khỏi cung lên ngựa phi về cửa tây thành, chỉ nghe tiếng khóc càng lúc càng thê thảm. Vừa ra khỏi cửa thành chỉ thấy mấy mươi vạn bách tính bỏ chạy kêu khóc, xô đẩy nhau ngã dúi dụi, quân tướng Mông Cổ cưỡi ngựa phóng qua xéo lại, tay cầm trường đao, chém bừa vào họ.
Nguyên là người Mông Cổ ra lệnh cho tất cả dân cư ra khỏi thành, không cho ai ở lại. Cư dân ở đó lúc đầu còn cho rằng người Mông Cổ muốn kiểm tra hộ khẩu để đề phòng gian tế, nào ngờ quân Mông Cổ lục soát lấy hết toàn bộ binh khí của họ, chọn ra thợ giỏi các nghề, sau đó lập tức kéo những thiếu phụ thiếu nữ xinh đẹp trong đám đông ra lấy dây trói lại. Cư dân thành Tán Ma Nhĩ Hãn lúc bấy giờ đã biết đại họa lâm đầu, có người muốn chống cự nhưng lập tức bị giết chết tại đương trường. Hơn một vạn quân Mông Cổ đồng thanh quát tháo, xông vào đám người, vung trường đao lên bất kể trai gái trẻ già chém bừa xuống. Một trường tàn sát này quả thật thảm tuyệt nhân hoàn, từ ông già đầu bạc tới trẻ con còn bế không ai thoát chết. Lúc Thành Cát Tư Hãn dẫn các tướng ra xem thì đã có hơn mười vạn người bị giết, khắp nơi máu thịt vương vãi, vó ngựa sắt Mông Cổ đạp lên tử thi khắp mặt đất, qua lại tàn sát.
Thành Cát Tư Hãn ha ha cười lớn, nói:
- Giết hay lắm, giết hay lắm, cho họ biết ta lợi hại.
Quách Tĩnh nhìn giây lát, không nhịn được nữa, phóng ngựa tới trước ngựa Thành Cát Tư Hãn, kêu lên:
- Đại hãn, người tha cho họ đi.
Thành Cát Tư Hãn vung tay một cái quát lớn:
- Giết sạch tất cả, không để lại người nào.
Quách Tĩnh không dám nói nữa, chợt thấy một đứa nhỏ bảy tám tuổi từ trong đám đông chạy ra, ôm một người đàn bà bị ngựa chiến xô ngã, kêu lớn:
- Mẹ, mẹ!
Một binh sĩ Mông Cổ xông mau tới vung trường đao lên, chém hai mẹ con đứt làm bốn đoạn.
Hai tay đứa nhỏ ấy vẫn còn ôm chặt mẹ. Quách Tĩnh máu nóng trong lòng sôi lên, kêu lớn:
- Đại hãn, người đã nói đàn bà con gái và vàng bạc của cải trong thành này đều là của con, tại sao lại hạ lệnh tàn sát?
Thành Cát Tư Hãn sửng sốt, cười nói:
- Ngươi nói không cần mà.
Quách Tĩnh nói:
- Người nói bất kể là con xin điều gì người cũng ưng thuận có phải không?
Thành Cát Tư Hãn gật đầu cười khẽ, Quách Tĩnh lớn tiếng nói:
- Đại hãn nói ra như núi, con xin người tha cho tính mạng của mấy mươi vạn người này.
Thành Cát Tư Hãn vô cùng kinh ngạc, không ngờ rằng y lại xin chuyện ấy, nhưng đã ưng thuận há lại có thể hối hận? Trong lòng vô cùng tức giận, hai mắt như muốn lóe lứa, trừng mắt nhìn Quách Tĩnh, đặt tay lên chuôi đao quát:
- Tiểu tử khốn kiếp, quả thật ngươi xin ta chuyện ấy à?
Chư vương chúng tướng thấy đại hãn tức giận, đều sợ tim đập thình thịch. Tả hữu của Thành Cát Tư Hãn xếp thành một hàng, ai cũng là mãnh tướng thân trải trăm trận, kiêu dũng can đảm coi chết như về, nhưng đại hãn nổi giận thì ai cũng không lạnh mà run.
Quách Tĩnh trước nay chưa từng thấy Thành Cát Tư Hãn nhìn mình giận dữ như thế cũng vô cùng sợ hãi, bất giác run lên, nói:
- Chỉ xin đại hãn tha tính mạng cho bách tính.
Thành Cát Tư Hãn dằn giọng:
- Ngươi không hối hận phải không?
Quách Tĩnh nhớ Hoàng Dung bảo y từ hôn, bây giờ bỏ qua cơ hội tốt này, suốt đời lại mất lòng đại hãn, chuyện đó cũng thôi, nhưng mối lương duyên giữa mình và Hoàng Dung cũng như hoa theo nước chảy, nhưng nhìn thấy thảm trạng mấy mươi vạn bách tính kêu gào khóc lóc, làm sao có thể thấy chết mà không cứu? Lúc ấy hiên ngang nói:
- Con không hối hận.
Thành Cát Tư Hãn thấy giọng nói y phát run, biết trong lòng y sợ hãi nhưng vẫn đánh bạo cầu xin, cũng không khỏi khâm phục y quật cường, rút trường đao ra quát lớn:
- Thu quân!
Đám thân binh thổi tù và làm hiệu, mấy vạn kỵ binh Mông Cổ người ngựa đẫm máu từ đám đông phóng trở ra, bày thành trận thế chỉnh tề.
Thành Cát Tư Hãn từ khi lên ngôi đại hãn đến nay chưa ai dám trái lại ý chỉ của y, lần này bị Quách Tĩnh ngang nhiên cản trở lệnh tàn sát dân trong thành, trong lòng vô cùng tức giận, gầm lớn một tiếng, ném mạnh thanh trường đao xuống đất, phi ngựa vào thành. Chư tướng đều liếc xéo Quách Tĩnh, nghĩ thầm đại hãn sau khi thịnh nộ, không biết ai gây ra khó mà thoát khỏi phải nếm mùi đau khổ.
Sau khi hạ được thành Tán Ma Nhĩ Hãn vốn có thể cướp bóc tàn sát mấy ngày, nhưng lần này niềm vui phá thành lại hoàn toàn tan biến.
Quách Tĩnh biết các tướng bất mãn nhưng cũng không đếm xỉa gì tới, cưỡi con tiểu hồng mã từ từ tránh ra chỗ vắng vẻ. Lúc ấy vừa qua trận đại chiến, trong thành ngoài thành có hàng vạn gian nhà vẫn đang cháy, xác chết đầy đất, tuyết rơi ngập đồng đều nhuộm màu máu. Y nghĩ:
- Thảm trạng chiến tranh đều như thế. Mình vì trả thù cho cha, đẫn quân tới giết bấy nhiêu người. Đại hãn vì muốn chinh phục thiên hạ còn giết người nhiều hơn. Nhưng hàng ngàn hàng vạn tướng sĩ bách tính lại phạm tội nghiệt gì mà đến nỗi gan óc lầy đất, xương phơi ngoài nội?
Y càng nghĩ càng cảm thấy bất an:
- Mình phá thành trả thù cho cha mà hại chết bấy nhiêu con người, rốt lại có nên hay không?
Y một mình một ngựa đi đi lại lại trên đồng trống, dằn vặt nghĩ ngợi, đến lúc trời tối mới quay vào doanh trại trong thành. Tới trước cửa cung, chỉ thấy hai tên thân binh của đại hãn đứng chờ ngoài cửa bước lên làm lễ, nói:
- Đại hãn tuyên triệu phò mã gia, tiểu nhân chờ ở đây đã lâu, xin phò mã gia vào mau.
Quách Tĩnh nghĩ thầm:
- Hôm nay mình làm trái ý chỉ của đại hãn, ông ta toan chém đầu mình cũng chưa biết chừng. Việc đã thế này, chỉ còn cách tùy cơ hành sự thôi.
Lúc ấy liền vẫy một tên thân binh của mình tới, hạ giọng dặn vài câu, bảo cấp tốc báo lại cho Lỗ Hữu Cước, mình thì đi thẳng vào cung. Y hồi hộp bất an, nhưng đã quyết ý:
- Bất kể đại hãn nổi giận ra oái thế nào thì mình cũng không rút lại lời xin tha mạng cho nhân dân toàn thành. Ông ta là đại hãn, không thể nuốt lời được.
Y chỉ nghĩ:
- Thành Cát Tư Hãn ắt lên cơn thịnh nộ, nào ngờ tới trước điện lại nghe từng tràng tiếng cười lớn của đại hãn bên trong vang ra. Quách Tĩnh bất giác thoáng sửng sốt, rảo chân bước mau vào. Chỉ thấy bên cạnh Thành Cát Tư Hãn có một người ngồi, dưới chân lại có một thiếu nữ ngồi dựa vào gối y. Người ngồi ấy đồng nhan bạch phát, nguyên là Trường Xuân tử Khưu Xử Cơ, thiếu nữ ngồi dưới chân là công chúa Hoa Tranh.
Quách Tĩnh cả mừng, vội bước mau tới gặp. Thành Cát Tư Hãn giật một ngọn trường kích trong tay thị vệ cầm ngược cán đập ra, cán kích đánh thẳng vào mặt Quách Tĩnh. Quách Tĩnh giật nảy mình, nghiêng đầu qua tránh, đầu cán kích đập vào vai trái y, chát một tiếng, ngọn kích gãy đôi. Thành Cát Tư Hãn hô hô cười rộ, kêu lên:
- Tiểu tử khốn kiếp, kể như xong. Nếu không nể mặt Khưu đạo trưởng và con gái ta thì hôm nay phải chặt đầu người.
Hoa Tranh nhảy bật dậy kêu lên:
- Cha, con không ở đây thì nhất định cha hà hiếp Quách Tĩnh ca ca.
Thành Cát Tư Hãn ném ngọn kích gãy trong tay xuống đất, cười nói:
- Ai nói thế?
Hoa Tranh nói:
- Con chính mắt nhìn thấy, cha còn chối à? Vì thế con không yên tâm, phải cùng Khưu đạo trưởng tới xem thế nào.
Thành Cát Tư Hãn một tay kéo con gái, một tay kéo Quách Tĩnh, cười nói:
- Mọi người đừng làm ầm lên, nghe Khưu đạo trường đọc thơ này.
Nguyên là Khưu Xử Cơ sau trận đánh ở lầu Yên Vũ thấy Chu Bá Thông vẫn yên ổn không việc gì, lại biết hung thủ hại chết Đàm Xử Đoan là Âu Dương Phong, lúc ấy cùng bọn Mã Ngọc trịnh trọng tạ tội với Hoàng Dược Sư. Về sau Toàn Chân lục tử tới gặp Kha Trấn ác, biết rõ mọi chuyện, đều thở than khôn xiết. Khưu Xử Cơ nghĩ lại mình thu đồ đệ không thận trọng, chỉ dạy võ công cho Dương Khang mà không đưa y ra khỏi vương phủ, người trẻ tuổi quen thói giàu sang, tính không quả quyết, rốt lại rơi vào chỗ ấy lại càng tự trách mình. Hôm ấy được thư của Thành Cát Tư Hãn và Quách Tĩnh, nghĩ thế cục thôn tính Trung Quốc của người Mông Cổ đã thành, khó mà được Thành Cát Tư Hãn gọi tới gặp, đúng là nên nhân cơ hội để dâng lời nói, nếu có thể mở lòng từ thiện của y thì có thể giúp hàng ngàn vạn bách tính trong khắp thiên hạ tránh khỏi bị tàn sát, quả thật là công đức vô lượng, lại lo lắng cho Quách Tĩnh, lập tức dẫn theo hơn mười đệ tử chịu rét sang tây.
Khưu Xử Cơ thấy Quách Tĩnh dãi dầu gió tuyết, sắc mặt sạm đen, thân thể lại càng tráng kiện, vô cùng mừng rỡ. Lúc Quách Tĩnh chưa tới, y đang trò chuyện về những điều mắt thấy tai nghe trên đường với Thành Cát Tư Hãn, nói cảm xúc về phong tục khác lạ, làm mấy bài thơ, lúc ấy bèn vuốt râu đọc:
Mười năm binh lửa vạn dân sầu,
Ngàn vạn không còn được một lưu.
Năm ngoái may nghe lời chiếu gọi,
Xuân này lạnh bước lối Tây du.
Chăng nề non bắc đường ngàn dặm,
Vẫn nhớ sơn Đông đất mấy châu.
Khốn quẫn hơi tàn còn hít thở,
Cũng đỡ sinh dân chút dãi dầu.
Một viên văn quan hiểu tiếng Hán tên Gia Luật sở Tài dịch nghĩa bài thơ ra tiếng Mông Cổ. Thành Cát Tư Hãn nghe xong gật đầu không nói gì.
Khưu Xử Cơ nói với Quách Tĩnh:
- Năm xưa ta tỷ võ với bảy vị sư phụ của ngươi trên lầu Túy Tiên, Nhị sư phụ ngươi từng lấy trong bọc của ta được một bài thơ chưa viết xong. Lần này sang tây, nhớ bảy người bạn cũ, cũng viết xong bài thơ ấy.
Lúc ấy bèn ngâm:
Từ cổ Trung thu nguyệt rất tình,
Đêm khuya mát mẻ gió trong lành,
Một trời tinh tú chìm Ngân Hán,
Bốn bể giao long vượt thủy tinh.
Bốn câu thơ này Nhị sư phụ ngươi đã xem rồi, bốn câu cuối là ta mới làm, y lại không được xem:
Ngô Việt lâu đài ca múa rộn,
Yên Tần quân tướng rượu trà đoành.
Cung vua đã tới bên sông ấy,
Muốn dẹp can qua định thái bình.
Thành Cát Tư Hãn nói:
- Đạo trưởng sang tây, chắc đã nhìn thấy binh oai Mông Cổ ta, không biết có làm thơ ca gì đề vịnh không?
Khưu Xử Cơ nói:
- Dọc đường thấy oai phong phá thành cướp đất của đại hãn, trong lòng cảm xúc cũng làm được hai bài thơ. Bài thứ nhất là
Trời xanh xanh chừ soi hạ thổ,
Vì sao chẳng cứu muôn dân khổ?
Muôn dân sớm tối bị lăng trì,
Im tiếng qua đời khôn thổ lộ.
Ngẩng đầu kêu lớn trời không gần, Vật vật tan nát sao nhọc nhằn, Muốn lật càn khôn cho đảo lộn, Cốt sao tạo vật đừng sinh dân Gia Luật sở Tài nghĩ thầm đại hãn nghe xong nhất định không thích, nhất thời ngần ngừ không dịch, Khưu Xử Cơ không đếm xỉa gì tới y, lại đọc tiếp:
- Bài thứ hai là
Than ôi trời rộng đất không chật,
sinh ra chúng dân ngàn vạn ức.
Tàn ác hại nhau chẳng tạm dừng,
Xoay vòng chịu khổ bao giờ dứt.
Trời cao đất rống đều có thần,
Thấy chết không cứu sao nỡ lòng?
Kẻ sĩ không lòng lại không phúc,
Nhọc nhằn sớm tối luống băn khoăn.
Hai bài thơ này tuy không hay lắm nhưng đều mang lòng đau thời thương đời, khảng khái gánh việc. Quách Tĩnh lúc ban ngày nhìn thấy thảm trạng tàn sát dân trong thành, càng thêm vô cùng cảm khái. Thành Cát Tư Hãn nói:
- Thơ của đạo trưởng ắt là hay, trong thơ nói gì, dịch mau cho trẫm nghe.
Gia Luật sở Tài nghĩ thầm:
- Mình từng tâu khuyên đại hãn ít giết bách tính vô tội, mà ông nào đếm xỉa tới. May được vị đạo trưởng này rất có lòng từ bi, làm thơ hay thế này, mong sao có thể thuyết phục đại hãng Lúc ấy cứ theo đó dịch ra. Thành Cát Tư Hãn nghe xong không thích, nói với Khưu Xử Cơ:
- Nghe nói ở Trung Hoa có thuật trường sinh bất lão, mong đạo trưởng chỉ giáo cho ta.
Khưu Xử Cơ nói:
- Chuyện trường sinh bất lão thì trên đời không có, nhưng việc luyện khí của Đạo gia thì quả có thể chữa bệnh sống lâu.
Thành Cát Tư Hãn hỏi:
- Xin hỏi phép luyện khí thì bắt đầu từ đâu?
Khưu Xử Cơ nói:
- Đạo trời không riêng ai, thường giúp người lành.
Thành Cát Tư Hãn hỏi:
- Thế nào là lành?
Khưu Xử Cơ nói:
- Bậc thánh nhân không có lòng riêng, lấy lòng bách tính làm lòng mình.
Thành Cát Tư Hãn im lặng.
Khưu Xử Cơ lại nói:
- Ở Trung Hoa có bộ thánh thư gọi là Đạo đức kinh, Đạo gia chúng tôi coi đó là quý báu. Những câu Đạo trời không riêng ai, bậc thánh nhân không có lòng riêng đều là lời trong kinh. Trong kinh còn có câu Binh qua là vật bất tường, không phải của người quân tử, bất đắc dĩ mời dùng, chứ phải lấy sự đạm bạc làm đầu. Ai thấy nó là hay là kẻ ưa giết người. Phàm kẻ ưa giết người thì không thể đắc chí trong thiên hạ được.
Khưu Xử Cơ dọc đường sang tây, nhìn thấy thảm trạng chiến tranh, trong lòng đau xót cảm xúc, nhân dịp Thành Cát Tư Hãn hỏi về thuật trường sinh, bèn đề cập tới chuyện ấy, cũng vì tính mạng của dân.
Thành Cát Tư Hãn vì tuổi tác ngày càng cao, sức khỏe giảm sút, chỉ muốn học thuật trường sinh bất lão, thấy Khưu Xử Cơ tới rất mừng, cho rằng dù không thể tu luyện thành bất tử cũng có thể học được cách kéo dài tuổi thọ, nào ngờ y nói đi nói lại cũng đều là khuyên mình ít dùng binh, ít giết người, trò chuyện rất không hợp, nói tới đoạn sau nhìn qua Quách Tĩnh nói:
- Ngươi đưa Khưu đạo trưởng về nghỉ ngơi đi.
Quách Tĩnh cởi áo dài, nắm một đầu phóng ngựa lướt qua. Âu Dương Phong hai tay chụp lấy một đầu chiếc áo dài, Quách Tĩnh hai chân kẹp một cái, quát lớn một tiếng. Con tiểu hồng mã ra sức vọt lên, ột một tiếng lớn, Âu Dương Phong đã được rút lên khỏi hố cát, lướt đi xềnh xệch trên mặt tuyết.
Chú thích: Theo sử sách ghi chép, Khưu Xử Cơ có qua lại thư từ với Thành Cát Tư Hãn ba lần, lần đầu dẫn mười tám đệ tử qua núi Côn Luân tới Tuyết sơn gặp nhau. Đệ tử là Lý Chí Thường có soạn một quyển Trường Xuân chân nhân Tây du ký ghi lại đầy đủ những điều mắt thấy tai nghe trên đường, sách này hiện vẫn còn.