Phương thức làm mắm tôm Năm-Căn giản dị đến nổi thím Bảy tưởng mình nghe lầm. Tuân theo lời chỉ dẫn của bác Tám. Thím gò gẫm nhận thử hai hủ, rồi cứ ngay ngáy trong ngóng chờ đến ngày ăn thử. Thím nếm con tép, tự biết đã thành công nhưng thím vẫn chưa tin được khẩu vị của mình. Thế là thím thấp thỏm chờ đợi chú Bảy đi làm về, phải nghe được tiếng nói của ông xã thì mới chắc ăn. Thật ra chú Bảy là tay nịnh vợ có hạn, vợ nấu nướng món gì, ngon dở, cũng khen tùm lum hết. Biết rõ ruột gan ông chồng, nhưng thím Bảy vẫn vui sướng nghe mãi điệp khúc ngọt ngào đó.
Sống ở xứ người mà chú Bảy chỉ tương tư những thức ăn thuần túy Việt Nam. Thấy mắm mắt chú sáng lên. Chú chăm chỉ gắp một đũa mắm tôm, kèm với đu đủ bào, rau thơm, giá sống., nhai chầm chậm. Con tôm chắc thịt, vị đậm đà, phản phất trọn vẹn chất mắm nguyên thủy, chớ không nhão nhẹt, chua òm, biến chất như các loại mua ở chợ. Chú chồm dậy nói lớn:
- Đúng rồi! Phải rồi! Đây chính là mắm Cổ-Chiên, Trà-Vinh thuở nhỏ tôi đã ăn đó mà!

Chú nhai con mắm mà mắt cay cay, cảm giác như có cả mùi chuối chát, khế, đọt xoài, đọt lụa., hương vị quê hương gần gũi mà cũng xa xôi diệu vợi biết là dường nào. Thấu rõ ruột gan ông chồng, thím Bảy phóng vù ra chợ, xách về mấy bao tôm, rồi ì ạch chuẩn bị "kỹ nghệ mắm tôm". Thế là bao nhiêu chai lọ trong nhà, thím tuông ra để nhận mắm hết. Rồi thím lại đem lọ, hủ lớn nhỏ ra phơi đầy cả sân trước. Mùi mắm có thoang thoảng qua hàng xóm Hoa Kỳ thì họ ráng mà ngửi đỡ vậy. Phơi được vài nắng, những con tôm đã đỏ ao hấp dẫn. Thím Bảy bắt đầu lục lọi địa chỉ đám bạn bè thân cư ngụ ở vùng thiếu thốn thực phẩm Á Đông để nâng niu gói món quà đượm tình quê hương mặn nồng, biếu họ.
Thông điệp "mắm" gởi đi một tuần lễ, thì thím Bảy lu bù nhận điện thoại khắp nơi. Trừ một thiểu số hội nhập trung thành với hamburger, hotdog xứ người lợt lạt, phần lớn đón nhận gói quà quý giá như đón nhận tình quê hương ruột thịt đậm đà. Có người xúc động cảm tạ thím Bảy đã khơi mở cho họ nhìn lại khung trời quê hương nhớ nhung thắm thiết. Tuy nhiên, "cú" điện thoại thím Bảy mong đợi từ Texarkana, tiểu bang Arkansas vẫn im hơi lặng tiếng. Lo lắng cho số phận hũ mắm gởi cho vợ chồng Mai và Ly bị thất lạc, thím Bảy bồn chồn liên lạc hỏi thăm. Vừa nghe tiếng "A lô" của Ly bên kia đầu giây, thím Bảy mừng rỡ tíu tít:
- A lô! Bích Ly đó hả! Ta nhớ bồ quá đi. Nè! Mùa lễ Tạ Ơn xắp tới, tụi này đi Hot Springs chơi, ghé rước bồ cùng đi nhe!
- Ơ! Thích lắm nhưng không biết anh Mai có bận gì không?
- Bồ có nhận được hũ mắm tôm chua mình gởi chưa?

Bích Ly chưa kịp trả lời, thì bỗng có tiếng Mai, trong đường dây điện thoại bắt song song, ào ào lên tiếng lấn át giọng vợ:
- A lô! Chào chị Bảy. Hủ mắm tôn tới rồi. Cám ơn chị nhe! Nhưng rất tiếc tụi này ăn chay trường rồi, chẳng dám phạm giới đâu?
Đang hí hửng với thành quả mắm tôm, yên chí cô bạn thân mê tít rồi năn nỉ mình truyền nghề, bất ngờ bị ông bạn nhắc nhở giới luật, khiến thím Bảy ngỡ ngàng "xìu" như bong bóng xì hơi, cụt hứng lúng búng cáo biệt.
Ông Mả Thành Mai là một đại nhân tại thị xã Texarkana. Sang Hoa Kỳ năm 1975, nhờ thông minh tài trí hơn người, khởi đầu từ một chân thợ kinh nghiệm yếu kém, chỉ mấy năm đã nghiễm nhiên được đề bạt thành quản lý tại công ty máy cày hiệu con ngựa bay. Địa vị vững vàng, lương bổng hậu, Mai tạo nhà, rồi sang một cửa tiệm hàng thực dụng tại một địa điểm đông khách giao cho vợ trông nom. Cơ hội liên hệ với giới địa óc hé mở cho Mai thấy được viễn ảnh huy hoàng của dịch vụ buôn bán nhà cửa, nên Mai liền hành thêm nghề tay trái nầy. Đúng là Việt kiều đỗ xô về định cư tại Hoa Kỳ, rồi họ lại tranh đua nhau tạo hoạt động xã hội, đóng góp cho cộng đồng người Việt tại xứ người. Mai thành lập vận động Hội người Việt rồi chễm chệ giữ chức vụ chủ tịch. Tiến xa hơn nữa, Mai hô hào đồng bào Phật tử đóng góp công của để xây dựng chùa, dĩ nhiên địa vị Hội Trưởng do Mai gánh vác. Thành thật mà nói, Mai đã hy sinh rất nhiều. Đóng góp công của cho Hội khá rộng rãi. Tuy vậy, cũng có kẻ ganh tị xuyên tạc rằng Mai hoạt động xã hội có hậu ý. Mai lợi dụng địa vị để quảng cáo hữu hiệu cho nghề dịch vụ địa ốc, lại vừa có môi trường lý tưởng mà khoa trương đạo đức, biểu diễn tu hành để lòe đời. Nhờ tài tháo vát của Mai, Hội tậu được một ngôi giáo đường cũ kỹ bỏ hoang với giá rẻ mạt, để cải biến thành chùa. Rồi Mai cũng đích thân dò la những vị chân tu, thỉnh về trụ trì. Vị trụ trì đầu tiên chỉ lưu lại hơn sáu tháng rồi âm thầm ra đi. Những vị kế tiếp cũng lâm vào trạng huống tương tợ: trọng vọng triệu thỉnh rồi cũng cuống gói ra đi không kèn không trống. Điều "tréo cẳng ngỗng" là thoạt mới đến, Tăng sĩ nào cũng được đích thân ông Hội Trưởng ca ngợi tôn sùng, mà chỉ mới mấy tháng sau, đã bị ông nặng lời chỉ trích là hạng dốt nát, vụng về, đạo hạnh cạn cợt. Họ tự ý rời chùa cũng là diều hay, tránh cho ông Hội Trưởng khỏi phải nhọc lòng xua đuổi. Mai thường thở than rằng đã đến thời mạt pháp nên đạo đức xuy đồi, bậc chân tu thiếu vắng. Trên đời nầy, ngoài vị Hòa Thượng hiện vẫn mở đạo tràng phát huy thiền tông tại Việt Nam, không tu sĩ nào đáng để Mai kính phục cả. Đúng ra, có lẽ Mai chưa thật sự gần gũi Hòa Thượng, nếu không e rằng Mai cũng đổi thay nhận định mà thôi. Chẳng qua Mai vốn là người "quá ưu tư" cho đạo đức kẻ khác, lúc nào Mai cũng lo lắng soi bói hành vi thiên hạ để chỉ trích hay nhắc nhở họ tu hành. Đối với tu sĩ thì dĩ nhiên Mai còn phải canh chừng họ nghiêm ngặt hơn nữa. Mai thấp thỏm lo quý thầy bị quyến rũ hư hỏng, nên Mai phải kiểm soát rình rập từng li, từng tí không khác gì mẹ chồng soi bói nàng dâu, để mà sửa sai và nhắc nhở chuyên cần tu tập. Mai cũng quan tâm đến sự giao thiệp của thầy. Đễ ngăn chận những thành phần mà Mai gán là khả nghi, nguy hiểm lung lạc thầy, Mai tự nhận có trách nhiệm kiểm soát cả việc đi đứng, điện đàm nữa. Mai cũng sắp xếp quán xuyến mọi việc trong ngoài, nhất là việc tài chánh: thu xuất, thùng phước sương., hầu dành trọn vẹn thời giờ cho thầy chuyên tâm tu tập. Thâm tâm của Mai bất quá là chỉ mong cầu một vị chân tu theo nghĩa là một ông từ giữ chùa, chỉ biết tụng kinh gõ mõ, biết vâng lời và dành trọn quyền cho ông Hội Trưởng tự tung, tự tác thao túng mọi việc. Ôi! Ông Hội Trưởng suốt đời cứ quay quần bận rộn nói chuyện tu, lo lắng dặn dò người khác tu, đến nỗi phần mình không còn chút thời giờ thực sự tu tập, lòng hy sinh của người quá ư cao cả.

Không có sư trụ trì thì ông Hội Trưởng đành đảm trách việc lãnh đạo tinh thần cho đồng bào Phật tử vậy. Ông cũng long trọng chủ lễ và đăng đường thuyết pháp mỗi tháng một lần. Ông soạn bài pháp nội dung đầy dẫy giáo lý thượng thừa siêu đẳng. Ông cũng hùng biện và giỏi đóng kịch, nên điệu bộ khá hấp dẫn và nhờ vậy buổi thuyết pháp có mòi thành công.
Tháng trước, Mai diễn giải đề tài "Lợi ích của sự ăn chay". Đề tài tầm thường và khô khan, nhưng Mai đã khéo léo trình bày vấn đề từ khoa dinh dưỡng, rồi mới sang lãnh vực tôn giáo. Dựa vào giới cấm sát sanh, thuyết quả báo luân hồi, Mai đã vạch rõ được ăn chay là bước căn bản tu tập của người Phật tử biết nuôi dưỡng hạt giống từ bi và bình đẳng. Cuối cùng dùng duy thức học, Mai nhấn mạnh rằng cộng nghiệp sát sanh đã đưa thế giới lâmvào cảnh chiến tranh tương tàn. Nếu chúng sanh bỏ được nghiệp sát, đương nhiên thế giới hòa bình, nhân dân an lạc. Diễn giả chấm dứt bằng mấy vầng thơ:
Chúng sanh không nghiệp sát
Thế giới hết chiến chinh
Dân gian đồng tu niệm
Lo chi chẳng hòa bình?

Bài thuyết giảng thành công vượt bực, khiến ông Hội Trưởng hừng chí "thừa thắng xông lên", khuyên mọi người thực hành ăn chay, rồi tuyên bố, vợ chồng ông đã cương quyết an chay trường để làm gương cho hội viên.
Sự kiện ông bà Hội Trưởng ăn chay trường là một biến cố trọng đại, đáng lẽ ai cũng phải biết. Thế mà thím Bảy Houston lại "ù ù cạc cạc" gởi biếu mắm tôm thật là quá tệ. Ông Hội Trưởng giận "quạt" cho mấy câu "tịt ngòi" là phải lắm rồi. Lái xe đưa vợ con đi chùa, mà lòng ông phơi phới nhủ thầm: "Phen nầy nhờ cái miệng phát thanh ồn ào của mụ Bảy rồi đây cả thành phố Houston sẽ đón nhận tin mình ăn chay trường để mà cuối đầu khâm phục".
Hôm nay, ông Hội Trưởng lại đăng đường thuyết pháp đề tài " Đạo Phật trong đời sống gia đình". Mở đầu bài thuyết giảng ông Hội Trưởng trình bày rằng đạo Phật không phải là một mớ giáo lý cứng ngắc để tính đồ đọc tụng như con vẹt, mà bao gồm những giáo lý sống động hầu người Phật tử thực hành, ban vui cứu khổ muôn loài nói chung, và tạo hạnh phúc gia đình nói riêng. Kế đó trong phần nội dung, ông Hội Trưởng đã sưu tầm tỉ mỉ Phật ngôn trong tam tạng kinh điển liên hệ đến tình nghĩa, bổn phận vợ chồng, để đúc kết thành một Phật tử hoàn mỹ. Và sau cùng ông Hội Trưởng hùng hồn kết luận:
- Để chấm dứt, tôi xin trao truyền quý vị một kinh nghiệm bản thân như một cẩm nan quý giá trong việc tạo dựng hạnh phúc gia đình. Người Phật tử chỉ cần thực thi giáo lý "chúng sanh là Phật sẽ thành", ý thức rằng vợ chồng mình là vị Phật tương lai là đủ. Tâm tâm niệm niệm được điều đó thì vợ chồng chắc chắn phải tương kính nhau, thương yêu nhau hơn bao giờ hết. Bởi lẽ, có ai mà lại có thể càu nhàu, gây gỗ, nặng lời chưởi bới, hay đánh đập một Đức Phật vị lai bao giờ. Chiều nay, đi về nhà, quý vị hãy triều mến chiêm ngưỡng dung nhan của nhau thật lâu để ý thức rõ rệt rằng đây chính là vị Phật mà ta đã có diễm phúc kề cận, chia ngọt xẻ bùi., nhưng ta lại hồ đồ lãng quên điều đó. Rồi quí vị cứ để tự nhiên cho hạnh phúc tràn ngập lòng mình.

Bích Ly ngồi ở hàng thính giả mê say nghiền ngẫm từng lời châu ngọc của lang quân. Chồng bà tài ba quá! Hùng biện quá! Bích Ly khâm phục biết là dường nào. Ngắm nhìn đám thính giả lắng nghe rồi vỗ tay đôm đốp, Bích Ly vui sướng hả hê. Đúng lúc đó, ông Lê Hà, ngồi cạnh lại cất lời khen ngợi:
- Ông nhà thuyết giảng hấp dẫn vô cùng!
Bích Ly khoái chí cười toe toe toét, hãnh diện đáp:
- Dạ! Anh ấy Phật Pháp cao siêu lắm đó!
- À! Tiệm thực dụng của ông bà buôn bán có khá không ạ?
- Dạ! Tương đối khá, nhưng cũng cực lắm!
- Tôi cũng có ý sang tiệm. Có thể nào bà cho phép tôi đến tiệm quan sát học nghề được không ạ?
- Ổ! Có trở ngại chi đâu! Xin mời ông tùy tiện ghé chơi lúc nào mà chẳng được.
Bích Ly tiếp tục ôm ấp niềm hạnh phúc tuyệt vời về nhà. Nàng chiêm ngưỡng chồng con, những vị Phật quý báo của nàng, để thầm nhủ rằng những sự hy sinh khổ lụy cho chồng con thật là xứng đáng.

Lu bu với tiệm thực dụng mỗi ngày 12 giờ, đầu tắt mặt tối suốt tuần, Bích Ly chỉ có thể dành ngày Chúa Nhật cho chồng con, vì thế thời gian trong ngày vô cùng quý giá. Bích Ly vội vã phóng ngay ra chợ, chuẩn bị cho hai bữa ăn mặn duy nhất hợp mặt cả gia đình trong tuần. Sau khi quyết định ăn chay trường mấy ngày, thương đám con ăn uống thất thường, Mai hy sinh chọn ngày Chúa Nhật ăn uống vui vẻ với con. Bích Ly lăng xăng chọn lựa thức ăn. Nàng thoạt nghĩ đến món mắm tôm chua giản dị nhanh chóng cho bữa ăn trưa, nhưng nhớ đến vẽ mặt kém vui của chồng khi trả lời chị Bảy, nên đành nhịn thèm đổi ra món thịt quay. Sau đó, nàng mua đầy đủ thức ăn lẩm cẩm dành cho nồi bún bò Huế thịnh soạn buổi chiều. Tính tiền xong, Bích Ly lật đật chạy rút về nhà, tất cả soạn ngay mâm cơm trưa, rồi hối thúc con thưa thỉnh lang quân dùng bữa. Chễm chệ ngồi vào bàn, Mai trố mắt nhìn dĩa thịt heo quay, thức ăn mà chàng mới dùng tại tiệm cơm Tàu ngày hôm qua đã ngán ngẫm, nên lời lẽ cộc lốc kém vui:
- Sao hủ mắm tôm lại không ăn? Bày vẽ mua món thịt heo quay chi cho tốn kém?
- Dạ! Tại mấy đứa nhỏ thích heo quay, vả lại, em cũng nghĩ rằng anh sợ phạm giới nên tránh món mắm tôm.
- Ờ! Thì nói như vậy để chị Bảy ngưng sát sanh, chớ hủ mắm này bề nào cũng làm rồi, nếu bỏ đi thì lại phụ lòng chỉ.
- Vậy thì tốt quá! Mình ăn đỡ mắm tôm với thịt heo quay tạm vậy nhé!
- Ừøa!
Thế là hủ mắm tôm được dọn ra tức khắc. Tuy nhiên, ăn mắm tôm mà thiếu thịt ba chỉ luộc, rau thơm., thì mất hết năm mươi phần trăm khẩu vị, nên suốt bữa ăn Mai cằn nhằn lãi nhải mãi:
- Thứ đàn bà gì hư quá sức! Mắm tôm dọn chung với thịt quay, ăn chẳng ra trò trống gì hết!

Cơm nước vừa xong, con cái vào phòng. Vừa lui cui ủi đồ chồng, vừa trông chừng nồi nước lèo trên bếp, mà Bích Ly vẫn không ngừng lưu tâm đến Mai, vẻ mặt vẫn còn cau có không vui. Nàng rụt rè giả lả:
- Anh uống cà phê phin nhé! Em pha nghen anh?
- Không!
- Anh còn giận hờn sao? Bỏ qua đi mà!
- Hứ! Thứ đàn bà gì chỉ có mấy món ăn cho chồng mà cũng không nên thân!
Không biết có phải vì bệnh hoạn mệt mõi, vì những lời cằn nhằn nhức óc suốt bữa ăn, hay vì hiểu không đúng đường lối về bí quyết tương kính thương yêu do đức lang quân vừa thuyết giảng, mà Bích Ly bỗng bực mình, mạnh dạn đối đáp chứ không mềm mỏng nữa:
- Anh nói anh tu cao! Ăn không cầu ngon, mà sao anh lại cằn nhằn thức ăn ngon dỡ hoài vậy?
- Tôi bực là bực lối ăn không đúng phép kìa. Mắm tôm thì phải đi đôi với thịt luộc. Chớ việc ngon hay dỡ thì tâm tôi đâu có phân biệt làm gì?
- Thôi ông ơi! Nghe mãi tôi mệt lắm rồi. Ông nói thì lúc nào chả hay, chả đúng. Ông tuyên bố ăn chay trường, mà mới bốn ngày đã viện lẽ chức vụ cao, đem cơm theo ăn bọn Mỹ cười, để tà tà vô tiệm Tàu ăn mặn dài dài. Chiều thì ông rủ rê, ép uổng bè bạn dẫn nhau ra tiệm thù lạc thỏa thích vơi chiêu bài "vì chiều đãi chúng sanh phải dùng tạm đồ mặn như chay". Ông còn lại ngày nào chay lạt đâu? Ông ăn uống tưng bừng hùng hổ hơn trước để phục thù cho mấy ngày chay lạt mà!

Bích Ly vốn hiền lành nhẫn nhục chồng. Sự kiện nàng quật khởi phanh phui trách cứ chồng, là diễn tiến ngoài sự tiên liệu của Mai, khiến hắn ta sững sờ, phản ứng có phần chậm chạp. Hắn hơ hãi nhìn quanh quất như sợ có kẻ thứ ba nghe được sự thực. Rồi hắn mới bắt đầu nổi giận, cơn giận bùng nổ như điên khùng. Hắn bỗng hốt hoảng nghĩ rằng uy danh đạo đức mà hắn dày công xây dựng bấy lâu, có thể tiêu thành mây khói, nếu như Bích Ly thóc mách những điều bí mật nầy. "Vậy thì mình khóa miệng con này ngay mới được", Mai thầm nhủ. Mai vốn là võ sinh huyền đai thái cực đạo, tuy chưa thượng đài nhưng đã xử dụng nhiều lần trị vợ thắng lợi, nên đã quen trận mạc. Do đó, hắn ra tay nhanh, gọn và tàn độc. Trong chớp mắt, thoát đứng dậy thì quả đấm của hắn đã ập vào mắt trái tiếp liền là ngọn cước đá thốc vào bụng vợ. Bích Ly ngã lăn quay, tạm thời mất thở, mắt trợn trừng mà không rên rỉ nổi. Hạ đo ván con vợ tức khắc, cơn giận cũng nguôi ngoai, Mai lấy lại bình tĩnh rồi chợt nghĩ, đánh vợ vì hủ mắm tôm rủi ro lộ ra ngoài thì kỳ cục quá, phải tìm một lý do hợp lý nào khác cho đỡ trơ trẽn mới được.

Bà vợ vừa lấy được hơi thở cất tiếng rên la, thì ông Hội Trưởng liền hùng hổ điểm mặt vợ la lớn:
- Đồ đàn bà hư! Đàn bà ngoại tình! Tao đánh mầy cho bỏ cái thói lăng loàn.
Bích Ly vốn thực thà đâu hiểu bụng dạ tròng tréo của chồng, bị đánh đập chưa kịp than vãn trách móc, thì lại bị chụp cho cái mũ ngoại tình nên hoảng hốt phủ nhận:
- Em đâu có vậy! Em làm việc tối ngày mà!
- Mầy và thằng Hà. Tụi bây có gì tao biết hết!
- Em có làm gì bậy bạ đâu? Em chỉ biết ông Hà tại chùa thôi mà!
- Hừ! Hồi sáng tụi bây hò hẹn với nhau những gì cười cợt ra vẽ đắt ý như vậy?
Nguyên Bích Ly thật thà chơn chất, nghe người tâng bốc hồng một câu là đã sung sướng hả hê, chỉ nhớ nghĩ đến điều đó, còn những câu hỏi của Lê Hà để học nghề nàng chẳng lưu tâm nên đã quên tuốt luốt. Do đó, nàng chỉ có thể ú ớ đáp:
- Ồng chỉ khen anh thuyết Pháp hay quá mà thôi!
- Hừ! Láo khoét! Khen có một câu mà nói nói cười cười vui vẻ quá ha?
Tuy chụp mũ vợ để tạo chính nghĩa đánh đập, mà nhắc tới con vợ nó cười với Hà, Mai cũng cảm thấy nóng mặt, thoi vợ thêm mấy cái thì mới dịu cơn.
Sáng hôm sau, Bích Ly nằm liệt giường. Thế nên Mai phải ra tiệm tạm trong nôm trong khi chờ đợi gọi được người thay thế. Trước khi rời nhà, Mai cẩn thận gom hết chìa khóa xe, cắt đường giây điện thoại như là một cách hữu hiệu giam lỏng Bích Ly.
Tiệm thực dụng buổi sáng khách lai rai chán phèo. Đang bực bội cằn nhằn lải nhải một mình thì Mai bỗng thấy Lê Hà lừng khừng bước vào. Giờ thì Mai mới nổi cơn ghen thực sự, hắn than thầm: "Trời ơi! Mình chỉ tố giác giỡn chơi mà sau ra trúng vậy kìa? Nhà thằng dịch vật nầy cách xa hàng mươi dặm, nếu tụi nó không tình ý gì thì sao nó đến đây giờ nầy?" Mai gắt gỏng hỏi:
- Ông đến đây làm gì giờ nầy?

Lê Hà chẳng qua chỉ mong tìm hiểu việc mua bán tại tiệm thực dụng. Hà biết Mai điếm đàng khó khai thác nên tìm cách ngồi gần Bích Ly, khen nịnh ông chồng để bà vợ thật thà chỉ dẫn nghề nghiệp. Để dễ học nghề, Hà chọn giờ vắng khách đến tiệm, bất ngờ lại thấy bộ mặt hãm tài của Mai chầm dầm cho một đống. Lỡ bộ không thể rút lui được, Hà tản lờ như vô tình, nhưng tin thần đã sẳn sàng ứng phó. Do đó, Mai gắt gỏng thì Hà cũng sừng sộ:
- Tiệm mở cửa thì ai cũng vào được. Sao ông lại hỏi câu quái gỡ vậy? Còn tôi đi đâu giờ nào thì mặc xác tôi chớ. Ông lấy quyền gì để điều tra?
Đoạn Hà lừng khừng chọn một chay nước ngọt, trả tiền rồi cười ruồi bỏ đi. Mai tức giận ứa gan mà không làm chi được. Hắn phải bức rức chờ đợi người làm công đến thay thế, mới lái xe phóng về nhà, lôi vợ ra dần cho một trận tơi bời, để hỏi cho ra lẽ chuyện hò hẹn nầy. Đánh đập đã nư rồi, Mai mới sửa soạn đi làm, mà còn hăm dọa sẽ đánh đập dài dài, chừng nào thú nhận hết tội lỗi mới thôi.
Các con đã đi học từ sớm, nằm rũ riệt một mình, thân thể đớn đau khôn tả, mà Bích Ly chi mong mõi diễn biến hai ngày qua chi là giấc mộng. Nhưng dấu vết nguyên vẹn trên thân thể bầm dập nhắc nhở sự thực phủ phàng mà nàng đã gánh chịu biết bao năm trời. Hồi lại thời con gái được bao người săn đón, nhưng lòng nàng chỉ yêu thương Mai, có lẽ nhờ Mai khéo tán tỉnh và giỏi chiều chuộng. Do đó, dù Mẹ khuyên ngăn, cho rằng Mai kém chân thật, nhưng nàng vẫn cương, quyết chết sống vì tình khiến bà phải xiêu lòng. Thế nhưng chỉ thành hôn với nhau chừng ba tháng, từ một điểm bất đồng nhỏ nhoi, Mai đã nổi cơn hành hung vợ rồi. Giận dỗi nàng xách va li về Cai-Lậy với Mẹ để lo thủ tục ly dị. Mẹ vừa gặp mặt con thì mừng rú lên, nhưng có lẽ thoáng thấy nàng kém vui, mà cũng không thấy mặt rể, nên ngẫn ngơ một chút, rồi hỏi con dồn dập: "ỦÛûa thằng Mai đâu mà để con đi một mình vậy?". Đang vui bỗng bà buồn lo biến sắc. Lòng Mẹ bao la không bờ bến, một đời tận tụy hy sinh, thương con quấn quít chẳng rời mà phải ép lòng gả con. Con đã lấy chồng, lòng Mẹ vẫn chưa yên, đêm ngày thấp thỏm mong cầu con hạnh phúc, nên chi thấy con cô đơn về nhà đã lo sợ thất thần như vậy. Bích Ly vội ấp úng: "Nhớ má quá con về thăm, mà anh Mai căn dặn con phải trở lên liền, kẻo ảnh nhớ con lắm!" Ôi Mẹ thương con như vàng như ngọc, không lời nặng nhẹ, không cái đánh khẽ. Con đau yếu, trầy trụa sơ sài đã cuống quít lăng xăng, ngồi đứng không yên. Nay nếu bà khám phá được rằng đứa con mà bà nâng niu quí giá đó đã bị người ta hành hạ chửi mắng. như một con vật thì bà sẽ đau khổ biết là dường nào. Thế là nàng đành phải nói láo, phải đóng kịch hạnh phúc cho bà được yên lòng. Mai thấy vợ chỉ xa chồng có một ngày rồi quay về, nắm được nhược điểm nên ngày càng lấn lướt áp đảo vợ. Nhẫn nhịn mãi cũng quen, nàng bản chất saün hiền lành dễ dãi, chóng quên., nên dù bị hành hạ thế nào rồi cũng thứ tha, thương yêu chồng như cũ. Bích Ly thổn thức một mình:

- Sao anh không hiểu lòng em? Sao anh lại muốn giết em vậy anh Mai?
"Nhạn đậu cành sung, dương cung anh bắn nhạn
Con nhạn chết rồi! Làm bạn với ai đây?"
Em lỡ chết rồi, anh sẽ làm bạn với ai vậy anh Mai?
Mai gom chìa khóa xe, cắt đường giây điện thoại, để cô lập hóa vợ, mà không ngờ, ngày hôm sau đã có người lò dò đến bấm chuông. Bích Ly ráng lê lết mở cửa, thấy khách nàng lập bập gọi: "Em Xuân Lan!", thì sức đã mòn nên qụy xuống.
Xuân Lan nhỏ hơn Bích Ly vài tuổi nên đối xử với bạn như chị ruột. Xuân Lan nóng tánh và thẳng thắn, đã đôi lần lời qua tiếng lại với Mai, nên từ lâu chỉ đến tiệm thăm bạn chớ không chịu đến nhà. Nhân khi hãng xưởng tạm đóng cửa mấy ngày để kiểm kê tài sản, Xuân Lan rãnh rang đến tiệm thì nghe tin bạn đau, nên tức ghé lại nhà. Nhìn thân hình tiều tụy của bạn, Xuân Lan hoảng hốt la thất thanh:
- Trời đất ơi! Sao thân thể chị lại ra nông nỗi như thế nầy?
- Chị!. Chị .té em à!
- Không phải đâu! Chị đừng dấu em! Ảnh đánh chị phải không?
- Chị té thiệt mà!
- Không! Thằng chả đánh chị. Em phải hỏi thằng chả cho ra lẽ!
Xuân Lan chụp lấy điện thoại, thì Bích Ly lắc đầu, rồi nói tiếp:
- Vô ích em à! Điện thoại đã bị cắt giây rồi. Em muốn biết thì chị kể cũng được, nhưng em đừng thố lộ với ai, lọt đến tai ảnh, ảnh sẽ giết chị.

Thế rồi qua làn nước mắt đầm đìa, Bích Ly kể cho bạn đầu đuôi tự sự. Xuân Lan cũng không cầm được nước mắt, tức giận hỏi bạn:
- Vậy mà chị chịu được sao? Tại sao chị không đi thưa cảnh sát? Không đề đơn ly dị ảnh?
- Em ơi! Chị mồ côi cha từ nhỏ. Con không cha như nhà không nóc, khổ sở nghèo túng, tủi nhục lắm em à! Vả lại, thưa bỏ nhau lại làm khổ lây con cái, chúng buồn phiền xấu hổ với bè bạn. Có lẽ cái nghiệp của chị phải gánh chịu nỗi khổ nầy, bổn sư chị đã giải thích như vậy đó!
- Ối! Hơi đâu chi tin mấy thầy. Mấy ổng có bị ai đánh đập đâu mà thấu rõ được nỗi đau của kẻ khác, nên mới bày đặt dạy là nhẫn nhục, từ bi hỷ xả, oan nghiệp., chớ nếu ai đụng chạm đến mấy ổng thì chưa chắc à!
- Ý! Em đừng nóng nói bậy mà mang tội. Nhờ quý Thầy dạy dỗ mà chị mới thêm sức chịu đựng mà vơi khổ, bằng không có lẽ chị đã treo cổ từ mười mấy năm về trước rồi!
- Thằng chồng chị ác quá! Con gái hưởng đức cha. Rồi đây, ba đứa con gái nó sẽ lãnh quả báo, chồng hành hạ đánh đập cho nó biết thân.
- Ý! Sao em nói nghe ghê quá vậy? Con chị mà có bề gì, chắc chị càng khổ gấp bội.
Rồi bỗng nhiên Bích Ly đến bàn thờ Phật, chấp tay thành tâm khấn vái: "Con cầu xin Đức Phật từ bi ban ân điển cho các con của con trọn đời hạnh phúc, còn bao nhiêu gian khổ nhọc nhằn xin để một mình con gánh chịu".
Xuân Lan chỉ biết lắc đầu thở dài: "Chồng đối xử tàn ác như sài lang mà không một lời hờn oán, không thưa không gởi. Với chồng con, chị quả là vị Bồ Tát mà họ đui mù nào có thấy được đâu?".
Đối với kẻ tình nguyện chịu đọa đầy thì đâu còn phương cách gì để bảo vệ họ. Thương xót bạn, ấm ức trong lòng nhưng cuối cùng, Xuân Lan cũng đành từ biệt.