Chương 7

Sự thay đổi ở Maurice

Hôm sau, Franơois cùng ông de Nancé đến nhà ông bà de Sibran. Maurice và Adolphe nhìn thấy Franơois lên phòng mình thì tỏ vẻ ngạc nhiên. Maurice đỏ mặt, muốn nói nhưng rồi cứ nín lặng.

Franơois: Chào hai anh, mình hy vọng hôm nay hai anh đã khá hơn... Cặp mắt các anh xem ra đã linh hoạt hơn và nước da các anh đã bớt nhợt nhạt... Tôi đến thăm các anh nhưng sẽ không ngồi lâu đâu... như hôm qua... có điều muốn cho các anh biết tin ông de Guilbert ngày mai sẽ đến Argentan, ông bà ấy đã thuê được một căn nhà để ở trong thời gian xây dựng lại tòa lâu đài bị cháy... Hình như ông ấy không bị thiệt hại mấy vì công ty Bảo hiểm đã trả cho ông ấy những khoản bồi thường về bàn ghế, giường tủ và cả tòa lâu đài nữa... Thôi chào Maurice, chào Adolphe... Tôi luôn luôn cầu Chúa phù hộ cho hai anh chóng khỏi.
Franơois thân mật chào hai người rồi đi ra.
Maurice khẽ gọi: Franơois!
Franơois quay ngay lại, đến gần giường của Maurice.
Maurice: Franơois! Xin cậu hãy thứ lỗi cho mình và anh Adolphe. Cậu tốt quá! Còn bọn mình quả là đã ăn ở xấu xa, nhất là mình. ôi, Franơois! Đúng là Chúa đã trừng phạt mình. ước gì cậu biết được mình đau đớn đến thế nào! Đau khắp mình, đau không lúc nào ngớt! Những cái máy chết tiệt này làm mình vướng víu quá!

Franơois: Tội nghiệp Maurice! Mình rất buồn về tai họa khủng khiếp này. Khốn thay, mình không thể đỡ được cho cậu, nhưng nếu có thể làm cho các cậu vui lên một chút để khuây đi thì mình sẽ ngày nào cũng đến thăm các cậu.
Hai người chào nhau: "Hẹn ngày mai".
Ngay sau khi Franơois đi khỏi, Maurice đưa cặp mắt đau xót nhìn về phía Adolphe.
Maurice: Anh Adolphe, sao anh không nói gì hết? Sao anh lại không thấy cảm động trước lòng tốt của anh chàng tội nghiệp Franơois?
Người mà hôm qua chúng ta đã tiếp đón một cách thô lỗ quá. Mặc dầu chúng ta đã đối xử không tốt, anh ta vẫn tiếp tục đến thăm chúng ta. Franơois tốt thật!
Adolphe: Tao rất ghét cái thằng gù xấu xa đó, những thằng gù bao giờ cũng độc ác. Về nhà, giọng tràn đầy hạnh phúc, Franơois kể cho bố nghe những gì Maurice đã nói. ông de Nancé chia sẻ niềm vui của con trai và cho cậu thấy lòng nhân ái tốt bụng và tinh thần rộng lượng bao giờ cũng có hiệu quả hơn là tính nóng nảy giận dữ và tính nghiêm khắc.

Christine rất đỗi vui mừng về kết quả lần đến thăm thứ hai này, cô khuyến khích Franơois tiếp tục và cố gắng cảm hóa cả Adolphe cũng trở thành người tốt hơn.
Suốt trong hai tháng, ngày nào Franơois cũng đến nhà ông bà de Sibran. Sau một tháng, những vết bỏng của Adolphe đã khỏi. Anh ta vẫn khăng khăng không nghe những lời năn nỉ của Maurice và tỏ ra lãnh đạm trước lòng tốt của Franơois.
Còn Maurice, trái lại, càng ngày cậu càng thấy cảm động trước tấm lòng rộng lượng yêu thương của Franơois, cậu trở nên hiền lành hơn, nhẫn nại hơn, chịu đựng hơn. Sau hai tháng, bác sĩ cho phép cậu đứng dậy và sử dụng đôi chân đã được nắn và lắp lại. Lúc đứng dậy, vì yếu quá, cậu đã ngã sụp ngay xuống giường. Cố thử lần thứ hai, may hơn, anh đứng được trên đôi chân và quay mặt về tấm gương. Nhưng hoảng sợ biết bao khi cậu nhìn thấy đôi chân lệch vẹo và ngắn đi, một bên vai nhô lên, trồi hẳn ra, chỗ xương chậu oằn xuống không co lên được, gương mặt từ lúc bị thương đến nay cứ phủ kín nào cao dán, nào thuốc bôi, chỗ bị khâu, chỗ bị bỏng làm biến dạng! Adolphe cũng vậy, nhưng nhẹ hơn nhiều.
Maurice đau khổ hét lên kinh hoàng và ngã gục ngay xuống giường gần như bất động. Bà de Sibran vội vã chạy ra khỏi phòng để đứa con trai không nhìn thấy nỗi thất vọng của bà.

Lúc này Maurice chỉ có một mình trước tấm gương. Càng nhìn kỹ những phần dị dạng mới của mình, cậu càng cảm thấy nó sao mà gớm ghiếc, ghê tởm. Nước da tái nhợt càng làm lộ rõ những đường khâu, những mảng đỏ trên gương mặt, người yếu nên chỗ bàng quang và đôi chân cứ oằn xuống. Trong lúc Maurice còn đang ngắm kỹ thân mình thì cửa ra vào từ từ mở, Franơois bước vào. Maurice quay người lại, nhìn thấy Franơois. Cậu để ý xem cảm giác Franơois ra sao khi cậu bé nhìn thấy thân hình dường này của mình. Maurice chỉ thấy ở Franơois biểu hiện của lòng trắc ẩn sâu sắc và một mối thương cảm chân thành.
Franơois ôm lấy Maurice đang lảo đảo suýt ngã. Cậu đặt Maurice ngồi xuống, rồi ngồi xuống bên cạnh, gục đầu vào Maurice và cả hai cùng khóc.
Franơois: Hãy can đảm lên bạn ạ, đừng có nản cho là mình không còn hy vọng trở lại lành lặn như trước kia. Hiện giờ thì bạn yếu, bạn.chưa nhấc được mình, chưa đứng lên đi được, nhưng chỉ mấy ngày nữa, lâu lắm là mấy tuần nữa, bạn sẽ khỏe lại và sẽ đứng được thẳng như trước.
Maurice: Không, Franơois ạ, tôi cảm thấy tôi sẽ không bao giờ còn đứng thẳng được nữa.
Đôi chân tôi? Làm sao mà nó đứng thẳng lên được? Nó đã bị quăn đi mất rồi. Anh hãy nhìn tôi và nhìn lại anh xem. Tôi, trước kia đã bao nhiêu lần chế nhạo cái lưng gù tàn tật của anh, đã chế giễu trêu chọc anh; giờ đây, tôi bị thế này lại thấy thèm muốn hình dáng của anh. Tôi sẽ không dám vác mặt đi đâu, tôi sẽ không ra khỏi căn phòng này.

Franơois: Anh nói thế là không đúng, Maurice tội nghiệp của tôi, nghĩ thế anh chỉ tổ ốm thêm, anh sẽ bực bội thêm và càng thấy đau khổ thêm nhiều.
- Thế anh nghĩ liệu có thể lấy làm vui khi nghe mọi người cười và kêu lên: Này, lại mà xem một thằng gù? - Maurice hỏi lại.
Franơois: Hẳn là không vui rồi, cảm giác đó, tôi thấu hiểu hơn ai hết, nhưng rồi cũng quen đi một phần nào. Rồi ra, sẽ sung sướng biết bao khi gặp được một người tốt bụng tỏ ra thương yêu, thân tình và bảo vệ mình, một người yêu mến mình vì mình là người tàn tật! Hạnh phúc đó, anh Maurice ạ, bù đắp lại những gì là cực nhọc trong hoàn cảnh của tôi.
Maurice: Anh nói đúng trong hoàn cảnh của chúng ta... Những gì anh nói thực đã giúp ích cho tôi, giờ đây, tôi không thấy thất vọng nữa, thực thế, có thể trong một thời gian nữa tôi sẽ bớt đi không còn dị dạng như thế này nữa.
Franơois nán lại khá lâu với Maurice. Khi anh ra về, nỗi thất vọng ban đầu ở Maurice đã dịu đi, cậu hứa với Franơois là sẽ hy vọng, nhẫn nại và tuân theo những chỉ bảo của bác sĩ. Chừng nào Franơois còn ở lại với Maurice, Adolphe còn không ra mặt. Khi chỉ còn có một mình Maurice trong phòng, Adolphe bước vào. Hắn kêu lên khi nhìn thấy thân hình dị dạng của Maurice.

Adolphe: Khốn khổ chưa Maurice, sao mày xấu xí thế! Hình dạng mày theo kiểu gì?
Thật sự, tao buồn cho mày. Kinh khủng quá!
Khiếp sợ quá!
Maurice, buồn rầu nói:
- Anh Adolphe, tôi dị dạng, điều đó tôi biết, anh không cần phải nói tôi cũng biết.
Adolphe: Trước kia mày chế giễu rất nhiều thằng Franơois, thế mà bây giờ mày còn xấu xí hơn cả nó. Nhìn thấy nó mà mày không sợ à?.Maurice: Không, em không sợ mà em đã khóc... Và Franơois tốt bụng đã khóc với em.
Anh ấy đã an ủi em, khuyến khích em, còn anh, anh là anh ruột em, đáng ra anh phải thương em, vậy mà anh không tìm thấy một lời nào để an ủi em trong cơn hết sức đau khổ này.
Adolphe: Thằng Franơois nó khóc với mày vì nó cũng gù, còn tao, mày bảo tao phải làm gì, nói gì bây giờ? Mày bị thế, tao tức lắm, nhưng tao không thể khóc như một thằng con nít vì mày phải trở thành một đứa dị dạng.
Maurice: Những lời anh nói sao mà xấu xa thế! Thôi, tôi xin anh, hãy để cho tôi yên, thái độ chai đá của anh khiến tôi đau buồn lắm, và nó cũng làm tôi đau buồn cho anh.

Adolphe: Đau buồn cho tao, mày tốt thật nhỉ! Mày gặp tai nạn như vậy, tao rất bực mình, nhưng còn bảo tao khóc và buồn đến chết vì thế, tao xin để niềm thỏa mãn ấy cho thằng Franơois giàu tình cảm. Thôi chào, tao đi ra với ba đây, ba và tao sẽ mua chút gì để an ủi mày, chỉ một tiếng đồng hồ nữa là ba cùng tao sẽ về.
Adolphe đi ra. Maurice nắm hai tay lại, kêu rên thật to, vẻ thất vọng về người anh ruột.
Maurice so sánh Adolphe với Franơois và tự hỏi từ đâu mà có sự khác nhau như vậy. Cậu thấy cái đó bắt nguồn từ sự giáo dục khác nhau giữa hai người: Adolphe và cậu được nuôi dạy thả lỏng, không tín ngưỡng, không nguyên tắc, sống chỉ vui chơi và phóng đãng, còn Franơois đã được nuôi dạy tuân theo đạo giáo, nghiêm túc tuy vẫn đầy vui vẻ, được dạy biết thành kính Chúa và làm việc thiện, biết quên mình vì người khác, biết trọng bổn phận hơn những cuộc vui, ý thích cá nhân.
Maurice nghĩ bụng: Mình phải nói chuyện này với Franơois, nếu mình nghĩ đúng, mình sẽ thay đổi cách suy nghĩ, thay đổi cách sống và mình sẽ vui vẻ, sung sướng hơn.

Hôm sau, Christine đến nhà ông de Nancé như thường lệ để có được tin tức về sức khỏe của Maurice. Cô ứa nước mắt khi biết tai họa cháy và cú ngã đã làm biến dạng cậu bé Maurice tội nghiệp, khiến cậu ta cảm thấy thất vọng khi Franơois đến thăm. Cô bé rất vui lòng về kết quả thứ hai của anh bạn thân.
Christine: Em tin chắc là anh sẽ khiến được Maurice sẽ trở thành người tốt. Cũng như với em vậy, anh đã bắt em phải trở thành người tốt chỉ vì tình bạn đối với anh mà thôi. Em không còn biết em sẽ làm được gì cho anh.
Franơois: Chắc chắn là em sẽ không làm điều gì xấu.
Christine: ồ không! Vì anh không bao giờ dạy em làm điều xấu, với lại, em mà làm điều.xấu sẽ làm cho ba anh và cả anh nữa phải buồn rầu.
Franơois: Em Christine tốt bụng quá!
Anh rất thương Maurice tội nghiệp nếu cậu ta bị tàn tật mà lại không có được một cô bạn nhỏ thân yêu như Christine của anh.
Một người hầu vào cho biết ông de Nancé muốn gặp hai người.
ông de nancé: Này hai con, ta vừa nhận được mấy chữ của bà des Ormes yêu cầu ta đến ngay nhà bà cùng các con, Franơois và cháu, Christine. Ta cũng không biết bà ấy yêu cầu gì ở chúng ta. Phải đến đấy thôi các con.
Thôi đi thu xếp, chúng ta sẽ đi bộ theo lối qua những vườn hoa.

Lũ trẻ và cô Isabelle đã sẵn sàng chỉ trong năm phút. ông de Nancé cứ phân vân không biết bà des Ormes muốn nhờ ông làm việc gì đây. ông nghĩ bụng: Bà này thực kỳ cục, mình chỉ sợ bà ấy có điều gì dại dột mà con bé Christine tội nghiệp sẽ là nạn nhân... và kéo theo là cả thằng Franơois tội nghiệp của mình... Lát nữa ta sẽ biết: "A! Bà ta kia rồi".
Quả vậy, bà des Ormes không kiên nhẫn đợi được lúc ông de Nancé đến. Bà đã chạy vội tới như cô gái mười lăm, vừa đi vừa bứt một bông hoa, đuổi theo một con bướm, nhảy nhót, xoay vòng tròn.
bà des Ormes: ông de Nancé, ông lại đây mau lên, tôi sẽ báo cho ông một tin vui.
Ông des Ormes nhà tôi vừa tậu được một khách sạn tại Paris, một khách sạn tuyệt đẹp! Tại đấy, tôi sẽ tổ chức những cuộc khiêu vũ, những buổi hòa nhạc... à mà không, không có hòa nhạc, tôi không thích âm nhạc. Mà là những bức họa sống, thật thú vị. ông tưởng tượng xem trong những bức họa sống của tôi: ông sẽ đóng vai vua As-suérus, còn tôi là hoàng hậu Esther, ông nhà tôi làm ông chú Mardochée. A! Ha! Nhà tôi đóng vai Mardochée với bộ râu dài trắng xóa! Như vậy có nhộn không?

Ông de Nancé, nghiêm giọng nói:
- Thưa bà, rất nhộn, nhưng không phải vì thế mà bà mời tôi đến cùng lũ trẻ chứ?
bà des Ormes: Đúng thế! Đúng thế! Là để đề nghị ông đến ở với chúng tôi tại khách sạn của tôi. ông ở tầng trệt, tôi cho ông thuê một nghìn frănc, nhưng với điều kiện là những ngày tiếp khách, mọi người sẽ ăn tối trong phòng của ông.
ông de nancé: Thưa bà, thế thì không được. Trước hết, tôi không biết đóng kịch. Sau nữa là tôi sẽ qua mùa đông ở vùng quê với cháu.Franơois. Nếu bà muốn có một ai tham gia những bức họa sống của bà, bà có thể mời ông Paolo, ông ta sẽ đóng tất cả những vai mà bà muốn.
bà des Ormes: Cũng là một ý hay đấy.
Về nhà, ông bảo ông Paolo đến ngay chỗ tôi.

Thôi, chào ông, ông de Nancé yêu quý. Hẹn gặp lại, ngày mai tôi đã đi rồi. Christine, con chào tạm biệt các bạn con đi, ngày mai chúng ta đi.
Christine: Franơois, anh Franơois thân mến, em không muốn xa anh! Xin má cho con ở lại với anh Franơois, con xin má, đừng mang con đi.
Franơois: Thưa bà, xin bà để em Christine ở lại với cháu. Không có Christine, cháu sẽ khổ lắm. Cháu xin bà ban ơn cho cháu, đừng mang em nó đi!
Và hai đứa trẻ ôm lấy cổ nhau, nức nở khóc.
bà des Ormes: Này! Thế này là thế nào? Trò vô lý làm sao! Có im ngay đi không, Christine? Thấy mày khóc, tao bực mình lắm.
Bực mình quá đi thôi! Làm thế nào bây giờ? ông de Nancé, ông giúp tôi với!
Christine: Con mà phải xa anh Franơois, con sẽ khóc mãi đấy.
Ông de Nancé, ngập ngừng:
- Thưa bà... Tôi xin giúp bà một cách để bà giải quyết việc này. Xin bà hãy để Christine lại cho tôi, như vậy bà sẽ được rảnh tay hơn, chẳng còn vướng víu, bận bịu gì hết.

bà des Ormes: Nhưng như thế làm phiền ông quá.
ông de nancé: Thưa bà, không phiền gì hết. Trước hết tôi sẽ rất vui lòng trước hạnh phúc của hai đứa trẻ, sau là tôi thấy thỏa mãn trong lòng vì đã giúp được bà một việc, mặc dù đấy chỉ là một việc rất nhỏ nhoi.
bà des Ormes: Nhỏ nhoi? Không, đấy là một công việc rất nặng nề, ông sẽ giúp tôi.
Đúng thế! Con bé Christine tội nghiệp này!
Phòng của nó sẽ luôn luôn rối tung lên vì những buổi dạ hội, những bữa tiệc của tôi. Con bé sẽ khổ đấy! ở nhà ông, nó sẽ dễ chịu, rất dễ chịu; vậy thôi, quyết định thế này: Ngày mai tôi sẽ bảo vú Isabelle đưa nó sang bên ông. Có điều, tôi lại cần đến ngựa và người hầu, vậy tôi sẽ cho một chiếc xe ba gác mang nó cùng quần áo sang.
ông de nancé: Thôi, bà không phải phiền ai hết, tôi sẽ tự mình sang đón cô bé và vú Isabelle.
bà des Ormes: Vậy xin rất cám ơn ông.
Ông đã giúp tôi một việc của một người bạn thân, tôi rất đỗi cám ơn ông. ông nhớ bảo ông Paolo sang đóng vai Assuérus cho tôi..ạng de Nancé thoát khỏi nỗi lo lắng cho Franơois và Christine, phá ra cười khi nghĩ đến Paolo trong bức họa sống đóng vai Assuérus.
Thốt nhiên, bà des Ormes lại gọi ông de Nancé:

- ông de Nancé! ông tốt quá đi, hay thế này, tôi tin chắc là ông sẽ làm ơn giúp tôi cho trọn, bằng cách ông nhận con Christine ngay ngày hôm nay, tôi bận nhiều công việc quá. ông des Ormes nhà tôi đã đi ngay từ sáng hôm nay, tôi lại phải sang ăn bên nhà bà chị dâu, bà de Cémiane ấy, thế là tôi sẽ không gặp lại con Christine, vậy tôi muốn giao ngay nó bây giờ cho ông là tốt nhất.
Rồi quay lại bà bảo Christine:
- Thôi, chào con gái, nhớ phải ngoan và vâng lời, đừng có làm ông de Nancé tốt bụng phải tức mình đấy, ông ấy chỉ muốn tốt cho con. Thôi chào, hẹn sau sáu, bảy tháng!

Bà hôn vào hai má Christine, bắt tay ông de Nancé và chạy đi, vừa chạy vừa nhảy như khi bà ta tới.
Khi bà đi đã khá xa, Franơois và Christine, lòng rộn rã mừng vui, ôm choàng lấy nhau, sau đó, Christine xô vào đôi cánh tay ông de Nancé và ôm hôn ông.
Christine: Ba ơi ba! Ba đã cứu con! Con yêu ba vô ngần. Ba yêu quý của con!
ông de nancé: Con gái yêu quý! Đúng thế, ta là ba nuôi của con. Con biết đấy, ba rất quý mến con.
Ông giang đôi cánh tay ôm vào lòng hai đứa con, một đứa là của ông, và một đứa chỉ là được giao cho ông mà thôi, nhưng ông yêu cả hai một cách âu yếm gần như nhau.
Mọi người trở về lâu đài, lòng đầy hân hoan.

Những tiếng reo vui báo cho Bathilde biết là Christine sẽ ở lại đây. Bữa ăn tối là một ngày hội, tiếng cười vang lên không ngớt. Christine đi nằm, nằm trong ngôi nhà của Franơois thân mến, cô bé thao thức mãi mới ngủ được. Niềm vui đã khiến cô bé thấy trong lòng nhộn nhịp. Franơois cũng vui mừng không kém. Còn ông de Nancé cảm thấy niềm vui một cách lặng lẽ hơn, sâu sắc hơn.
Về đến nhà một lát, ông liền cho tìm ông Paolo và sai người đưa ông ta đến nhà bà des Ormes.
Nhìn thấy Paolo, bà des Ormes liền chạy lại:
- Lại đây, ông Paolo quý mến. Tôi rất cần ông. Ngày mai tôi đi Paris, tôi để con Christine ở nhà cho ông de Nancé. ông nhà tôi đã mua được một cái khách sạn rất đẹp, tôi sẽ tổ chức.tại đấy những buổi dạ hội, những cuộc khiêu vũ và tôi cần đến ông.
- Cần đến tôi! ạ, signora! Tôi đâu có biết khiêu vũ, xoay người lượn đi lượn lại, tôi muốn ở nhà với ông de Nancé hơn.
bà des Ormes: Không được! Tôi cần ông trong những buổi biểu diễn. ông sẽ đóng vai vua Assuérus, còn tôi sẽ là Esther của ông, vợ ông. Để cho vui thôi mà, nên nhất thiết tôi phải mang ông đi.

Paolo: ôi! Không thể được, tôi còn quá trẻ sao để bà làm vợ tôi được. Bà hãy để tôi ở nhà với ông de Nancé. Tôi ngốc lắm, không thể làm vua được.
bà des Ormes: Cái đó không sao, As-suérus xưa cũng ngốc. Ngày mai, tôi sẽ mang ông cùng đi. ông sẽ ngủ tại đây. Thôi, hẹn ngày mai.
Nói rồi, bà des Ormes đi ngay, Paolo cứ ngây ra đấy không nói được gì.
- Khỉ quá! - Paolo nghĩ bụng, tự mắng. - Ta không muốn có một người vợ kinh tởm và nực cười đến thế! Ta muốn để mụ cho cái ông des Ormes khốn khổ kia. Ta là thằng Paolo tội nghiệp chứ không phải một ông vua. Ta muốn dạy học cho Franơois bé bỏng của ta và cô bé Christinetta!
Paolo chạy đi mặc cho Brigitte của bà des Ormes kêu thất thanh, ông chạy về nhà ông de Nancé, thở không ra hơi, trong lúc lũ trẻ vừa mới đi ngủ. Paolo kể lại cho ông de Nancé nghe câu chuyện vừa qua giữa ông và bà des Ormes.

Ông de Nancé cười ngặt nghẽo, ông bảo Paolo hãy bình tĩnh lại. ông nói cho Paolo rõ ý bà des Ormes muốn dùng ông vào việc gì, cuộc sống ở Paris sẽ ra sao. Paolo run lên, ông năn nỉ xin ông de Nancé hãy giấu ông cho đến khi người đàn bà truy hại ông đi khỏi đây đã, và cho phép ông đến ở với ông mấy ngày, kẻo bà des Ormes sai người kéo ông đi khỏi Argentan. ông de Nancé hứa sẽ giúp và bảo vệ ông.
Trong khi đó bà des Ormes nổi giận, mắng tất cả những người hầu trong nhà về tội đã để Paolo chạy mất. Bà ra lệnh sáng sớm hôm sau phải đến Argentan lôi bằng được Paolo về cho bà. Nhưng sáng hôm sau, xe đi lại về không, người ta không tìm thấy Paolo. Bà des Ormes giận quá, nhưng bà không có thì giờ để đi tìm anh chàng tội nghiệp. Bà hầm hầm ra đi; đến Paris, bà chê bai tất cả những gì ông des Ormes đã làm trong nhà. Bà đưa ra những mệnh lệnh trái với những gì ông des Ormes đã bảo làm và bà tuyên bố là trong mười lăm ngày nữa tại đây sẽ có một buổi dạ hội rất lớn..Hôm sau, bà bắt đầu một cuộc sống buông thả, quay cuồng: đi thăm bè bạn, mua sắm, tiệc tùng, xem biểu diễn, dự dạ hội, ba, bốn giờ sáng mới đi ngủ, đến trưa mới thức dậy, sống cuộc sống của những người đàn bà "lịch thiệp", nghĩa là một cuộc sống điên cuồng. Trong những buổi biểu diễn ở nhà bà, không ai chịu đóng vai vua Assuérus. Thất vọng, bà viết thư cho Paolo năn nỉ mời ông đến Paris trong tám ngày để cho ngày hội của bà thành công. Bà ta cho biết nếu Paolo không đến, bà sẽ cấm không cho ông được dạy Christine học nữa.
Nhận được thư, Paolo rất thất vọng. ông de Nancé khuyên Paolo hãy cứ đi Paris, có tám ngày thôi mà. Paolo thở dài, thậm chí ứa nước mắt khóc nữa, rồi đi, trong lòng nguyền rủa bà sig-nora cùng những buổi biểu diễn của bà ta. Người ta chờ đợi Paolo, ông được đón rất nồng nhiệt.
Bà des Ormes kéo ngay Paolo vào phòng khách nơi đang diễn tập. Bà giới thiệu ông với các diễn viên. Người ta bảo Paolo đứng trên một cái bục để hướng dẫn ông thực hiện một thế ngồi.

Ngày biểu diễn tới. Phòng khách đông nghịt.
Hai bức họa đã được thực hiện. Màn được vén lên. Assuérus, cứng đơ như một tên lính bồng súng, chiếc vương trượng trên vai thay vào khẩu súng, mắt giương nhìn khán giả, vẻ ngơ ngác.
Esther, nửa quỳ trước mặt nhà vua, hai cánh tay giang ra, mắt ngước nhìn ngài như cầu khẩn.
- Hãy đặt cái trượng lên đầu tôi. - Bà des Ormes khẽ nói lúc màn sắp mở.
Assuérus hạ nó xuống, nhưng quá mạnh khiến cái trượng giáng xuống đầu bà des Ormes.
Cú giáng mạnh quá, bất ngờ quá khiến bà không kịp lấy hai tay che đầu, bà chỉ khẽ kêu lên một tiếng. Assuérus kinh hãi, quăng ngay cây trượng xuống đất cùng mũ miện và chiếc áo khoác ngoài, rồi nhảy xuống dưới bục và biến mất.
Bà des Ormes đứng dậy, đưa mắt nhìn khán giả đang thi nhau cười. Giận dữ, bà lui ra, thề sẽ báo thù anh chàng Paolo về nỗi thất bại bà vừa phải hứng chịu, nhưng Paolo đã không còn ở đấy.

Sáng sớm hôm sau, Paolo đã ở nhà ông de Nancé, kể lại cho mọi người nghe câu chuyện rủi ro hôm trước. Lũ trẻ rất vui khi được thấy ông trở về. ông kể lại những vẻ đẹp của thành phố Paris và những điều phiền chán qua những buổi diễn tập, những buổi dạ hội bà des Ormes tổ chức.
Mấy hôm sau, Paolo nhận được một bức thư đầy giận dữ của Esther. Trong thư bà nhiếc mắng Paolo là đồ mất dạy, là tàn bạo, là đểu cáng.
Paolo lấy giấy, ra ngồi vào bàn viết như sau:."ạ signora! ôi người đẹp! Làm sao mà Assuérus lại có thể đứng ngây ra như một con người bằng giấy bồi trước một nàng Esther xinh đẹp! Tôi đã để chiếc trượng gỗ của tôi rơi xuống mái tóc mượt mà của bà, thật không ngờ là tôi đã đặt lên đầu bà một "chiếc mũ", tôi xin thề với người đẹp là đúng như vậy. Chỗ bị đau của bà đau quá đã khiến con người gầy gò của tôi cũng quá đau, khiến tôi, Paolo, vua Assuérus đã chạy đi trốn. Xin Esther, signora của trái tim tôi, hãy tha thứ cho tôi, hỡi signora của linh hồn tôi, xin hãy lại tiếp nhận kẻ nô lệ hèn mọn vĩnh viễn này." ông ký tên "Paolo Perroni" rồi chạy lại đưa bức thư cho ông de Nancé xem.
- ông Paolo thân mến, - ông de Nancé nói, - bà des Ormes đã lăng mạ ông, và ông đã đáp lại bằng những lời nhạo báng quá rõ ràng.
Paolo: ông de Nancé thân mến, với bà signora đại phi lý này phải làm như vậy mới bõ.

Bà ta cứ cho là mình xinh đẹp, thì tôi nói là bà xinh đẹp. Bà ta nghĩ là tôi tôn thờ bà ta, thì tôi nói là tôi tôn sùng bà ta. Vậy là signora rất mừng, và sẽ tha thứ cho tôi và sẽ không gây khó dễ khi tôi đến dạy cô bé Christine của tôi. Đấy là lý do đã khiến tôi viết bức thư như vậy.
ông de nancé: ông Paolo thân mến, chúng ta hãy đợi xem ông đoán thế có đúng không. Riêng tôi, tôi mong sẽ là như vậy.
Hai hôm sau, Paolo đến nhà ông de Nancé, vẻ hoan hỉ đưa ra bức thư bà des Ormes trả lời:
"ạng Paolo thân mến và tốt bụng của tôi; bức thư đầy xúc cảm của ông đã khiến tôi cảm động và rất tiếc là tôi đã viết ra những lời lăng mạ. ông Paolo tội nghiệp! Xin ông tha lỗi cho tôi, tôi xin tiếp nhận ông làm nô lệ và đối với ông, tôi sẽ đối xử làm một tình nhân hoàn hảo.
Xin chào, người nô lệ của tôi. Tôi sống vui vẻ lắm, tôi tổ chức những buổi khiêu vũ, tôi khiêu vũ suốt đêm.

Caroline des Ormes." ông de nancé: Điên! Tôi sung sướng biết mấy vì đã có thể kéo con bé Christine yêu quý của tôi ra khỏi ngôi nhà điên và phóng đãng ấy.
Mùa đông trôi qua êm đềm, vui vẻ trong lâu đài ông de Nancé. Franơois và Christine thường theo ông de Nancé trong những chuyến đi thăm của nhà điền chủ, giúp đỡ trồng cây, vạch vẽ những con đường v.v... Trước và sau những chuyến đi như vậy là những bài học của Paolo và ông de Nancé giao cho. Đôi khi Franơois hy sinh những lúc rảnh rỗi, đến thăm Maurice tội nghiệp; thấy Franơois đến thăm, cậu ta tỏ ra rất vui mừng. Maurice hỏi han Franơois rất nhiều, yêu cầu anh cho ý kiến khuyên nhủ nhiều mặt và đã tiếp thu rất tốt, khiến Maurice đã thay đổi hoàn toàn tính nết. Cậu đã trở thành hiền lành, khiêm tốn, biết điều.
Còn Adolphe, tuy biết Maurice thay đổi chiều hướng tốt, nhưng vẫn cứ ngày một lánh xa em và càng ngày càng ghét Franơois thêm. ít lâu nay, Maurice đã dám đi ra khỏi nhà trong chốc lát, nhưng cậu ta vẫn chưa dám đến thăm ai. Một hôm, cậu hỏi Franơois xem ông de Nancé có vui lòng cho phép cậu đến thăm ông tại nhà được không. Franơois đoan chắc với Maurice là ông sẽ rất vui lòng tiếp đón cậu, và cả Christine cũng vậy.

Maurice, ngạc nhiên: Christine? Tôi nghĩ bà des Ormes đi khỏi đây đã lâu cơ mà.
Franơois: Phải, bà ấy đi đã ba tháng, nhưng đã để Christine và Isabelle ở lại với chúng tôi.
Maurice: Christine ở lại với cậu? Cậu thật sung sướng khi có được một cô bạn rất tốt bụng và tử tế!
Franơois: Cậu nói đúng đấy, rất sung sướng. Nếu cậu biết cô ta rõ hơn, cậu sẽ thấy cô ấy tốt biết bao, lại tận tụy, đáng mến, vui tươi, tuyệt vời! Cô ấy lại rất yêu quý ba tôi và tôi! Cô ấy vẫn thường vừa cười vừa kể cho ba tôi và tôi nghe những điều rất dễ mến, rất dễ thương, khiến ai nghe cũng phải cảm động.
Maurice: ồ đúng! Mình biết rõ cô ấy mà.
Franơois: Những cái đó từ trước mình không nói với cậu bao giờ, vì mình cứ nghĩ là cậu không ưa cô ta.
Maurice: Trước đây mình có những ý nghĩ sai nên đã ghét cô ta cũng như ghét cậu vậy. Nhưng bây giờ mình nhớ lại những lúc cô ta bênh vực cậu, yêu mến cậu biết bao nên mình lại thấy rất yêu mến cô ta và mình cũng muốn được cô ta yêu mến mình. Thế bao giờ mình có thể đến nhà cậu được?
Franơois: Ngày mai cậu đến có được không, mình sẽ nói trước với ba mình.
Maurice: Rất tốt, thôi chào, hẹn ngày mai.

Hai người chào nhau, Franơois ra về nói với ba về việc Maurice muốn đến chơi. ông de Nancé sẵn sàng vui lòng tiếp đón, coi đấy là một dịp để cho con trai có thêm được một người bạn mới.
Hôm sau, khi Maurice đến, vẻ lúng túng và xấu hổ vì hình dáng con người xấu xí của mình.
Franơois và Christine vội chạy ngay lại đón. Thật ra, thoạt đầu Christine cảm thấy sợ hãi, gớm.ghiếc, nhưng cô nén ngay lại cái cảm giác ghê tởm đó, thay bằng một tình cảm nhân từ, cô lại gần Maurice và ôm hôn cậu ta.
Christine: Tội nghiệp Maurice quá, mình biết cậu đã phải đau đớn nhiều, Franơois đã nói tất cả cho mình biết.
Maurice: Franơois cũng đã tha thứ cho mình như bây giờ cậu tha thứ cho mình, Christine thân mến nhé. Chúa đã trừng phạt mình thật nặng về những gì mình đã chế nhạo anh Franơois tử tế. Mình đã cười nhạo tình thân của cậu đối với Franơois, chế giễu lần cậu bảo vệ một cách rộng lượng Franơois chống những điều công kích bỉ ổi của mình. Giờ đây, mình đã biết thế nào là hạnh phúc khi được yêu và được một người bạn thân bênh vực, và mình mong ước thèm khát cái số phận Franơois có được một người bạn thân tốt như cậu.
Christine: Mình ư? Mình chỉ là một đứa bé bạn thân chịu ơn rất nhiều của Franơois và của ông de Nancé! Không có hai người đó mình sẽ chỉ là một đứa bé ngu dốt, dại dột, xấu xa.

ông de Nancé: Chào cháu Maurice, thế là cháu đã khá nhiều rồi, cháu kiên trì lắm.
Franơois cho ta biết cháu đã rất kiên nhẫn, chịu đựng và... đã hơn trước rồi, nói gọn là vậy.
Maurice: Thưa ông, chính lòng tốt của Franơois đã giúp cháu nhiều lắm. Cháu là đứa trước kia hay chế giễu Franơois, vậy mà giờ đây, anh ấy...
ông de nancé: Thôi, chúng ta không nói về quá khứ nữa, hãy tìm thấy cái hay của hiện tại. Cháu cứ năng đến thăm chúng ta, chúng ta ở đây rất vui vẻ. Con bé Christine nó cứ vui như con chim sáo ấy, dịu hiền như con bồ câu và hay chuyện lắm mồm như con vẹt, bác nói con vẹt với ý nghĩa một con vẹt có giáo dục và biết điều phải trái, khiến nó rất dễ mến và không hề làm ai khó chịu.
Christine mỉm cười và hôn vào bàn tay ông de Nancé. Maurice muốn nắm lấy cánh tay Christine nhưng với hai chân cong khoèo nên anh đi rất khó nhọc. Thoạt đầu, Christine cảm thấy ghê sợ nên đã lùi lại, nhưng nhìn ánh mắt buồn bã của Franơois, cô bé liền bước lại gần và chìa cánh tay ra cho Maurice.

Christine: Hãy để tôi dắt anh đi, được giúp anh tôi thấy vui lắm. Maurice, đừng sợ, anh cứ tựa mạnh vào, tôi có thể đỡ được mà.
Maurice: Cô Christine yêu quý, cô có thể sẽ làm bạn thân của tôi như cô là bạn thân của Franơois chứ?.Christine: Như của Franơois ư, không được đâu. Tôi sẽ giúp anh những việc gì tôi có thể làm, tôi sẽ giúp anh được vui vẻ, hay làm hộ anh những việc vặt gì đó. Nhưng đối với Franơois, là một chuyện khác. Tôi không thể yêu một ai như tôi yêu ông de Nancé và anh Franơois.
Nghe câu nói thẳng thắn của Christine, Franơois thấy rất vui mừng. Maurice xịu mặt lại, sau đó một lát, cậu ta nói cảm thấy mệt và mọi người đi vào trong nhà. Sau nửa giờ chuyện trò, cậu đứng dậy chào mọi người rồi ra về. Christine chạy theo đưa cánh tay cho Maurice, cậu ta cầm lấy, miệng mỉm cười buồn bã.
- Christine, tôi rất đau khổ vì tôi không có được một người bạn thân.

Christine: Thì cậu đã có Franơois rồi đó. Franơois giá trị bằng tất cả các bạn thân trên đời. Thôi chào cậu, hẹn chóng gặp lại, mình mong là như vậy.
Christine trở lại phòng khách. Cô bé lại gần ông de Nancé đang ngồi đọc sách trên một chiếc ghế bành, cô bé quàng tay ôm cổ ông:
- ôi, ba của con!
- A! A! Hẳn con có điều chi muốn tâm sự hay thú tội chăng, - ông de Nancé nói, vừa đặt sách xuống, ôm hôn cô bé. - Nào, có chuyện gì thế hở con?
Christine: Thưa ba, Maurice làm con tởm lợm, con ghét hắn lắm, con biết thế là xấu.
Con không muốn đụng vào người hắn, vậy mà hắn lại cứ muốn con đưa cánh tay ra cho hắn cầm. Và con thực đã dối trá vì con đã giơ cánh tay ra để giúp hắn đi và con còn nói với hắn:
hẹn chóng gặp lại, mình mong như vậy, khi trong lòng con muốn không bao giờ còn gặp lại hắn.
ông de nancé: Như thế không phải là con dối trá, con gái ạ. Thế là con đã có lòng tốt, con đã cảm thấy cảm giác ghét bỏ trong con là không đúng và con đã muốn gạt bỏ đi. Nhưng tại sao con lại ghét cậu ta?

Christine: ấy là từ khi hắn yêu cầu con cũng yêu hắn như con yêu mến anh Franơois.
Trong lòng con, con thấy hắn ngu ngốc và buồn cười. Hắn! Maurice! Người mà con chỉ mới quen biết gọi là, mà lại đòi được yêu như con yêu anh Franơois, như con yêu ba. Ba là người đã đối xử với con hết sức tốt suốt bốn năm nay! Franơois là anh con, ba là ba của con! Bảo con yêu một người xa lạ như yêu ba! Thật là ngu ngốc và dại dột! Và chính vì thế, con không thể chịu đựng được hắn ta.
- Con gái yêu quý của ba, - ông de Nancé đáp lại, vừa ôm hôn cô bé mấy lần, - con rất có lý khi con yêu chúng ta hơn những người khác vì chúng ta cũng yêu con với tất cả trái tim..Nhưng con không nên chế giễu những người mong muốn được con yêu, nhất là khi người đó lại là một người tàn tật tội nghiệp, không nhận được một tấm lòng yêu thương nào trên đời, vì ba nghe người ta nói từ khi cậu ta bị tàn tật, dị hình, ngay thằng anh ruột cậu ta cũng tỏ ra xấu hổ khi nhìn cậu ta. Con gái yêu quý của ba, con nên thấy con tỏ ra tốt với cậu ta, tức là con đã thật sự làm được một điều thiện.

Christine: Tốt với hắn, con rất muốn, ba ạ, nhưng con không thể và cũng không muốn yêu hắn như con yêu ba và anh Franơois.
ông de nancé: Cái đó, không ai bắt buộc con, con gái của ta, nhưng con không nên ghét cậu ta. Ba sẽ rất buồn khi thấy con ghét bỏ một ai.
Christine: Ba! Ba buồn ư! Vì lỗi của con ư? ôi! Ba của con! Từ nay con sẽ không ghét một ai hết, kể cả Maurice.
ông de nancé: Thế là tốt, con gái ạ.
Ba cám ơn con vì con đã hứa với ba điều đó và vì con đã tin cậy ở ba.
Christine: Ba thân yêu, con sẽ rất giận nếu có giấu giếm ba một điều gì, nhất là khi con làm một điều sai, điều xấu.
Lúc Christine hôn ông de Nancé lần cuối khi kết thúc câu chuyện thì Franơois bước vào.
Franơois: Mình thương hại anh chàng Maurice quá thể! Anh ta ra về, vẻ mặt rất buồn, mình chưa từng thấy anh ta buồn như thế bao giờ.

Christine: Anh ta làm sao? Anh ta muốn gì?
Francois: Thế nào, anh ấy làm sao ư?
Em đã nhìn thấy rõ đấy, anh ta lưng gù, thân hình vặn vẹo, mặt mày biến dạng chẳng còn ra làm sao.
Christine: Em có trông thấy, nom anh ta thực kinh khủng, đáng sợ.
Franơois: Này! Chính cái đó đã khiến anh ta buồn. Anh ta thấy rõ là em lại gần anh ta với vẻ ghê tởm, gần như khinh ghét.
Christine: Đúng thế, nhưng tại anh ta chứ!
Franơois: Sao, tại anh ta? Chẳng qua anh ta bị ngã trong đám cháy nên anh ta mới bị biến dạng một cách kinh khủng như vậy.

Christine: Cái đó đúng, nhưng mà này, anh Franơois. Trước đây, em không yêu anh ta vì anh ta đã đối xử không tốt với anh. Chúa đã trừng phạt anh ta, em rất thương hại anh ta và em đã tha thứ khi anh ta trở nên tốt và đã yêu anh. Hôm nay, khi anh ta vào đây, em đã thấy thương hại và định tỏ ra một chút thân tình, nhưng anh ta lại đòi em yêu anh ta cũng như em đã yêu anh, vậy là... (nói đến đây, gương mặt.Christine tỏ ra rất xúc động) vậy là... em đã... em không còn yêu anh ta chút nào hết. Em thấy anh ta đáng buồn cười và ngu ngốc! Anh ta thực là dại dột, điều đó chứng tỏ anh ta không có tâm địa tốt, anh ta không hiểu thế nào là biết ơn, là tấm lòng yêu mến của em đối với anh và đối với ba của chúng ta. Anh ta không hiểu rằng em không thể yêu một người nào khác như em yêu anh, rằng em chỉ thấy sung sướng khi ở đây với ba và với anh, còn ngoài ra ở nhà mẹ em và bất cứ ở đâu khác, em sẽ đau khổ vì phải xa anh.

Và khi ba, má em trở lại, em sẽ rất buồn!
Nói xong, Christine òa khóc. Franơois cùng ông de Nancé ra sức an ủi. ông bảo Christine:
con thực dại dột, ba má con còn chưa nghĩ đến chuyện trở về, không ai bắt con phải yêu Maurice, con chỉ phải thương hại anh ta và đối xử tốt với anh ta mà thôi. Christine lau nước mắt, thú nhận mình đã có phần dại dột, cô bé hứa không bao giờ lại sai lầm như thế nữa.
Christine: Nhưng, anh Franơois, em chỉ có một điều yêu cầu ở anh là đừng có bỏ mặc em nhiều để đến thăm Maurice và đừng có yêu anh ta như anh yêu em.
Franơois: Christine, em cứ yên tâm, em sẽ là người mà anh yêu mến trên tất cả, trừ ba ra.

Chương 8

Một bất ngờ khó chịu nhưng không làm hại gì hết

Những ngày đẹp đẽ mùa xuân đã tới khiến cho những người trong lâu đài của ông de Nancé thấy nơi thôn dã họ đang ở trở nên dễ chịu hơn. Paolo trở nên một nhân vật quan trọng rất cần thiết. Tận tụy, giàu tình cảm, lúc nào ông cũng sẵn sàng đáp ứng mọi yêu cầu của mọi người. Với ông de Nancé, Paolo giúp những công việc làm ăn, những tính toán tiền nong, thu xếp tủ sách, những chuyến đi xa và nhiều công việc khác, mọi việc ông đều làm chu đáo, năng nổ không gì cản được. Với lũ trẻ, là những việc chúng nhờ ông làm giúp, những chuyện khâu vá, sáng tạo những trò chơi, những bài học về nghề mộc, tập thể dục, những buổi dựng lều, làm vòm lá cùng nghìn thứ sáng kiến khác nảy sinh trong bộ óc phong phú của cái ông Paolo kỳ cục, lạ lùng nhưng tận tụy và rất yêu người. ông de Nancé mời ông đến ở ngay tại lâu đài, việc dạy dỗ Franơois và Christine đòi hỏi mất nhiều thời gian và công sức chăm nom. ông trả công cho ông Paolo một trăm franc một tháng về công dạy hai đứa trẻ.

Ông bà des Ormes dường như quên là mình còn có một cô con gái, trừ hầu như tháng nào cũng có một bức thư của ông des Ormes viết cho Christine. Cô bé không bao giờ nghe thấy nói về ba má của mình. Bà des Ormes không một lần biết đến những nhu cầu về ăn mặc hay sách vở, về âm nhạc, về tất cả những gì cần có để giáo dục con cái. Christine còn chưa nghĩ đến những chi tiết đó, nhưng cô bé có cảm giác mơ hồ và nặng nề là cô bị cha mẹ bỏ rơi, và một tình cảm trìu mến đầy biết ơn đối với những gì ông de Nancé đã làm để giáo dục cô, làm cho cô mỗi ngày một tốt đẹp hơn. Cô bé cũng rất biết ơn công lao ông Paolo chăm sóc dạy cô học.
Cô bé yêu rất chân thành ông thầy giáo, còn Paolo, về phần ông, ông rất mến và khen ngợi cô bé thông minh, mau hiểu và chóng nhớ những gì cô học. Christine vừa tròn mười tuổi, cô bé bắt đầu được học từ năm lên tám, cô học piano, tiếng ý, lịch sử, địa lý, học vẽ, cô học tiến bộ ngang những em mười, mười một tuổi. Vậy là em đã gỡ lại được thời gian bị mất đi.

Cô vú Isabelle cũng tạo nơi Christine một tình cảm quyến luyến đầy kính trọng. Cô bảo mẫu luôn luôn cám ơn thằng Franơois yêu quý của cô đã năn nỉ để cô quyết định nhận trông coi Christine.
- Franơois yêu quý của ta, con đã tạo cho ta một vị trí vô cùng sung sướng giữa con và Christine trong ngôi nhà của người cha tuyệt diệu của con. Hạnh phúc của mẹ thực đầy đủ, mong sao nó bền vững mãi mãi!
Hạnh phúc đó kéo dài cho đến mùa hè. Một ngày tháng bảy, trong lúc lũ trẻ với sự giúp sức của ông de Nancé và Paolo, đang xây một cái nôi bằng một vòm lá, dưới chân có những cây leo, thì một người đàn bà xuất hiện giữa họ: đó là bà des Ormes. Mọi người ngạc nhiên cứ đứng im không động đậy, cuộc đến thăm không có một chút gì linh cảm thấy trước.
bà des Ormes: ạ này, sao mọi người không nói gì hết?
Ông de Nancé lạnh lùng chào bà, không nói một lời. Paolo lúng túng chào, Christine định ra ôm hôn mẹ thì bà des Ormes ngăn ngay lại, bà sợ cô bé gây nguy hiểm cho cái cổ áo thêu ren và cái mũ của bà. Bà cầm lấy hai tay Christine, hôn lên trán cô bé, đưa mắt nhìn, vẻ đầy ngạc nhiên:.- Con mới chóng lớn làm sao! Tao lấy làm xấu hổ vì có đứa con gái lớn nhường này! Trông mày như đứa mười tuổi ấy!
Christine: Thưa má, con lên mười đã tám hôm nay rồi.
bà des Ormes: Con bé này, mày nghĩ mày biết rõ tuổi mày hơn tao hẳn! Tao nói là mày lên tám và tao cấm mày không được cãi lại.

Mọi người lặng im, bà ấy đã nhầm.
bà des Ormes: ông de Nancé, tôi xin cám ơn ông đã trông nom con bé Christine quá lâu, hẳn nó đã khiến ông bực mình.
ông de nancé: Trái lại, thưa bà, cháu nó đã giúp chúng tôi qua được một mùa đông và một mùa xuân cực kỳ dễ chịu.
bà des Ormes: Vậy thì... nếu ông vui lòng giữ nó cho đến lúc ông nhà tôi trở về! Tôi bận nhiều việc quá, thu xếp biết bao nhiêu công việc trong cái lâu đài ấy! Tôi rất cần căn phòng của con Christine vì tôi đang đợi rất nhiều khách.
Nếu không, tôi sẽ phải đưa nó lên ở trên gác xép sát mái nhà, như vậy con bé sẽ khổ sở lắm.
Rồi nó sẽ buồn đến chết được, vì khi nhà có khách, tôi không thể để cho nó xuống phòng khách được. Nó bây giờ lớn quá không thể để...
mất thời giờ của nó. ông sẽ trả lại nó cho tôi khi nào tôi có một mình...
ông de nancé: Thưa bà, xin bà cứ giao nó cho tôi khi bà muốn và trong thời gian lâu nhất bà có thể. Tôi và con trai tôi, chúng tôi rất sung sướng được trông coi cô bé.
bà des Ormes: Con trai ông! à phải!

Đúng đấy. Cậu bé xinh đẹp đằng kia phải không?
ại may quá! Chú bé đã không lớn lên như một cái sào! A, Paolo, lại đây, tôi đang cần đến ông.
Thôi chào con, Christine... à nhân tiện, Christine, con không cần về nhà để gặp má. ông de Nancé thân mến, ông đừng để con bé về nhà, tôi sẽ đến nhà ông ở đây để thăm nó... ạ này, Paolo đâu rồi?
Và bà des Ormes vội vã để về nhà và đi tìm Paolo, người bà đang cần giúp bà làm một số công việc.
Phải mất mấy phút ông de Nancé mới hết ngạc nhiên. Một bà mẹ, sau tám tháng xa cách, nay gặp lại con gái mà không có một chút gì tỏ vẻ là vui, là xúc động! Mà chỉ để ý đến bây giờ nó lớn quá và nó bao nhiêu tuổi thôi. Thật còn đáng khả ố hơn cái thái độ thờ ơ không hỏi đến con trong thời gian qua. Lòng thương cảm của ông de Nancé đối với Christine khiến ông thấy bất bình trước thái độ quá lạnh nhạt đó.
Franơois và Christine còn chưa hết sợ sẽ phải xa nhau và nỗi kinh ngạc khi cảm thấy lại được xum họp trong một thời gian dài..May thay, hai trẻ hãy còn được ở bên nhau trong một thời gian. Mừng quá lũ trẻ nhảy cỡn lên, vỗ tay reo hò. Chợt thấy Paolo ở đâu xuất hiện, vẻ mặt còn quá sợ hãi, mắt đưa nhìn tứ phía xem mụ Méduse đã biến hẳn chưa.

Paolo: Tôi trốn đằng sau một cây to! Tôi run cả người, sợ bà ta trông thấy và sẽ kéo tôi ra khỏi chỗ nấp. Một signora kinh khủng!
Những người ở trong lâu đài de Nancé chỉ biết là ông bà des Ormes có về nhà, qua những lần rất hiếm hoi họ nhìn thấy bố mẹ cô Christine xuất hiện. ông des Ormes cho bà vợ ông cấm không cho con gái về nhà là đúng:
- Mẹ con lúc nào cũng bận khách. Cứ phải đến đây tìm con mang về sẽ khiến khó khăn khi có khách, các ông, các bà ấy đến chơi, lại còn phải đánh xe đưa họ đi dạo nữa. Vả lại, ông de Nancé có lòng tốt nhận trông coi con, vậy là ba má được yên tâm về phần con. Và ba cũng tin chắc con sẽ không lấy làm bực mình khi ba má thu xếp như vậy.
Christine: Thưa ba, con không hề thấy bực mình, mà trái lại, con rất sung sướng được ở với ông de Nancé tốt bụng. Con còn muốn gọi ông ấy là ba của con, nhưng ông ấy không muốn vì ông ấy nghĩ con gọi như vậy sẽ làm ba buồn.
ông des Ormes: Không, ba không buồn chút nào. Con muốn gọi ông ấy thế nào là tùy ở con. Thôi, chào con gái. Ba sẽ đến thăm con luôn. à này, con đã biết việc bác gái con và dượng con đã đến ý ở mấy năm chưa? Ta lo lắng cho sức khỏe của bác gái con, bà chả vốn đau ở lồng ngực.
Ông des Ormes vừa đi khỏi, Christine liền chạy ngay đến nhà ông de Nancé. Cô bé bước vào nhà như bị cuốn bởi một cơn lốc.
- Ba ơi ba! Từ nay con có thể gọi ba như con muốn. Ba con đã cho phép con như vậy. Ba chẳng bảo đã làm cho con những gì ba sẽ làm nếu con là con ruột của ba đấy ư? Ba chẳng đã yêu con như con gái đẻ của ba, một đứa em gái của anh Franơois đấy ư? Thế ba không thấy con đã yêu ba như ba là ba đẻ thực sự của con đấy sao? Vậy tại sao ba cứ nói với con như với một người xa lạ thế? Xin ba hãy để con gọi ba là ba của con!

Nói xong, Christine quỳ xuống trước mặt ông de Nancé, áp đôi môi xuống bàn tay ông, ngước mắt lên nhìn ông.
Ông de Nancé đỡ Christine dậy, ôm cô bé vào lòng, hôn cô rồi nói:
- Con gái của ta! Con hãy gọi ta là ba đi và tin rằng ba thực sự là ba đẻ của con, và con đối.với ta là một đứa con gái đáng yêu, một đứa con gái được yêu thương rất mực.
Mùa hè trôi qua như vậy, rất thanh bình đối với Franơois và Christine. ông de Nancé từ chối mọi lần ông bà des Ormes mời sang dự những cuộc vui.
Có một lần rất hiếm, bà des Ormes sang thăm, bà trách ông de Nancé:
- ông de Nancé, ông rất là tệ, vợ chồng tôi mời ông bao nhiêu lần, ông không thèm đến, ông không thèm dự những ngày hội tôi tổ chức rất chi là vui.
ông de nancé: Thưa bà, không đi được thực sự tôi thấy không vui, nhưng vì bổn phận của người cha thường không phù hợp với những thú vui trên đời; tôi thấy qua một buổi tối với các con ở nhà còn hơn là đi dự những buổi dạ hội linh đình. Tôi nói với các con, vì ông bà đã ưng cho tôi nhận Christine làm con, đúng phải không?
bà des Ormes: Phải, phải! ông muốn giữ nó bên này bao lâu cũng được! Thế nhưng bây giờ nó đâu rồi? Tôi đến để thăm nó.
ông de nancé: Thưa bà, tôi sẽ cho gọi cháu xuống, cháu đang học nhạc với ông Paolo.
Ông bấm chuông bảo người hầu mời Christine xuống.
bà des Ormes: Về ông Paolo, đã lâu lắm tôi không được gặp ông ta. Tôi đang cần đến ông ấy để trang trí sân khấu. Chúng tôi sắp diễn vở Nàng Tiên ngủ trong rừng. Tôi sẽ đóng vai Nàng Tiên.

Christine chạy vào nói: Thưa ba, ba cho gọi con?
bà des Ormes: Christine, mày làm gì mà nói to thế? Mày tưởng đây là chuồng ngựa hẳn? Tại sao mày lại gọi ông de Nancé là ba của con?
Christine: Con xin lỗi má, con tưởng trong này chỉ có một mình ba con. Còn ba con đã cho phép con gọi ông de Nancé là ba của con! Vì ông đã đối với con rất tốt, thưa má.
bà des Ormes: Chà! Chà! ý hay đấy!
Chà chà! ông des Ormes này thực là ngu ngốc!
Ông de Nancé cảm thấy sự việc có chiều trở nên xấu cho Christine đang sững sờ nín lặng, ông thấy cần phải can thiệp, liền nói:
- Thưa bà, Christine đã tỏ ra quá nặng ơn với chút ít mà tôi đã tạo cho cháu. Tôi không bao giờ quên rằng cháu là con đẻ của ông bà và, chăm lo cho cháu là tôi phục vụ bà đấy; với tôi, cháu sẽ là một cái gì đáng quý để làm kỷ niệm mãi mãi về bà..Bà des Ormes sung sướng quá, bắt tay ông de Nancé và hôn lên trán Christine, bà nói:
- Christine, con nói có lý đấy, con hãy yêu mến ông de Nancé đi... và gọi ông là ba vì ông đây còn tốt bằng trăm lần ba đẻ của con. Thôi xin chào ông de Nancé, tôi sẽ luôn luôn đến thăm ông. ông đừng có sợ là tôi sẽ đến lấy mất con Christine của ông đi đâu. Không, không, vì ông đã quyết định thế, thì ông cứ giữ nó lại để làm kỷ niệm về tôi. Thôi xin chào, ông bạn thân.

Ông de Nancé cúi chào trân trọng và tiễn bà des Ormes ra tận xe. Bà lên xe và ông de Nancé cứ tưởng đã rũ được bà ta nào ngờ lại thấy bà ta xuống xe và đứng trên bậc thềm, bà nói:
- à tôi còn quên ông Paolo! Christine, con đi tìm ông ấy cho ta...
Một lát, Christine trở về, thở không ra hơi:
- Thưa má, con không thấy ông ấy ở đâu cả.
Chắc không biết có má ở đây nên ông ấy đã đi đâu rồi đấy.
bà des Ormes: Thật bực mình quá! Sao mọi người lại không bảo với ông ấy là có tôi ở đây. Thấy tôi, chắc ông ấy vui sướng lắm đấy!
Ngày mai, ông bảo ông ấy đến chỗ tôi nhé, ông de Nancé. Thôi chào ông, hẹn gặp lại.
Khi chỉ còn lại hai người, Christine hỏi ông de Nancé: Thưa ba, có phải thực sự ba chăm sóc con chỉ để giúp cho má con không? Và ba yêu con chỉ vì kỷ niệm về bà không?
- Con gái tội nghiệp của ba, ba chăm sóc con là vì con, ba cũng yêu con chỉ vì con mà thôi. Sở dĩ ba phải nói với má con như vậy là để làm dịu cơn tức giận, để bà quên đi điều bà trách mắng con, sợ rằng tình cảm thân yêu của con với chúng ta sẽ khiến bà nảy ra ý nghĩ bắt con trở về với bà. Con nghĩ xem, nếu việc đó xảy ra thì Franơois và ba sẽ đau buồn đến chừng nào! - ông de Nancé đáp lại.
Christine: Nếu vậy, thì con nghĩ con sẽ chết mất! Rời ba và anh Franơois để về đằng ấy ư, sau khi ở đây con đã được sung sướng vui vẻ và được mọi người yêu mến!
- Psít! Bà ấy đi chưa? - Thốt nhiên, có tiếng người như từ trên trời nói vọng xuống. - Hãy đợi đấy, tôi xuống đây.

Mọi người ngẩng đầu lên nhìn thấy từ cửa sổ nhỏ kho thóc thò ra cái đầu ông Paolo, vẻ lo lắng.
Khi ông de Nancé bảo ngày hôm sau ông phải đến nhà bà des Ormes, mặt ông dài ra không chút vui vẻ, khiến ông de Nancé phì cười.
Cả ba người đi về lâu đài..ông de nancé: (nói với Paolo) Thôi, ông tiếp tục dạy cháu Christine đi.
Franơois luôn luôn quan tâm đến Maurice.
Mỗi tuần lễ anh đều đến thăm Maurice hai ba lần. Sức khỏe của Maurice không khá lên được mà còn mỗi ngày một kém đi. Hai chân và chỗ bàng quang đau của anh khiến anh không đứng thẳng lên được. Cái vai vẫn cứ lồi ra, gương mặt vẫn cứ chằng chịt vết khâu. Anh thấy yếu dần đi chứ không hề khỏe lên. Thân hình dị dạng và tình cảm lạnh nhạt của người anh ruột khiến Maurice hết sức buồn, không sao nguôi đi được.
Anh thường đến nhà ông de Nancé; đến đây, anh được tiếp đón thân mật. Đối với anh, Christine tỏ ra tốt bụng và nhã nhặn. Cô tỏ ra có lòng thương nhưng không phải tình bạn thân thiết mà Maurice muốn có được như anh có đối với Christine. Maurice nói anh có quyền cũng như Franơois được Christine yêu mến vì anh cũng tàn tật và khổ sở như Franơois.
Christine: Franơois không hề khổ sở, anh ấy có lòng can đảm, anh ấy nhẫn nại chịu đựng... Không có ai có thể làm cho tôi những gì mà ông de Nancé và Franơois đã làm, điều đó tôi đã từng nói với anh rồi. Và tôi cũng đã nói là tôi sẽ cố gắng hết sức làm những gì tôi có thể làm được để tỏ lòng thương hại và sự quan tâm đối với anh.

Maurice lại năn nỉ nói, Christine vẫn trả lời như vậy và những khi có một mình với ông de Nancé, cô bé lại phàn nàn với ông về những lời quấy rầy của Maurice.
Christine: Mỗi lần anh ta nói ra những điều đó, con lại thấy trong con bớt đi lòng thương hại đối với anh ta. Dần dần, con thấy anh ta thực đáng buồn cười. Anh ta đòi hỏi có phần quá đáng, và bây giờ con thấy không còn biết trả lời anh ta ra sao, nên những lúc anh ta đến đây, con thấy khó chịu. Vậy con phải làm gì đây? Con sợ nếu tiếp tục con không thể ngăn mình không căm ghét anh ta.
ông de nancé: Không, con gái bé bỏng của ba, anh ta làm con bực mình, nhưng con không căm ghét anh ta vì con sẽ nghĩ anh ta là bạn thân của Franơois... Con sẽ cầu Chúa khiến cho con nhân từ, tốt bụng và có lòng từ thiện hơn nữa. Và con hẳn cũng không quên là năm sắp tới đây con sẽ chịu lễ ban thánh thể đầu tiên của con.
Christine: Và rồi con sẽ nghĩ đến ba và đến Franơois để bắt chước ba và anh Franơois.
Sau đây, khi Maurice tới, ba sẽ thấy con đối với anh ta tốt đến chừng nào!
Những quyết định đứng đắn của Christine đã mang lại kết quả. Cuối cùng Maurice tưởng anh ta cũng được Christine yêu như anh ta hằng.mong muốn, và do đó trở nên vui vẻ hơn và dễ thương hơn mỗi khi đến thăm nhà ông de Nancé.
Một hôm, Franơois đến nhà Maurice, luôn luôn tận tụy như vậy; anh thấy Maurice rất buồn.
Ba má Maurice đã cho anh biết vì ông bà vắng mặt ở Paris gần một năm nay, nên công việc làm ăn ở đó có phần xáo trộn, buộc ông bà phải có mặt ngoài đó một hoặc hai tháng. Hơn nữa, ông nội anh bị mệt nặng đòi hỏi ông bà phải ra để coi sóc cụ. Vậy là cả nhà phải thu xếp ra đi trong vài ngày nữa, Adolphe khi đến Paris sẽ vào học tại trường trung học.

- Vậy là, - Maurice nói, - tôi đã cầu khẩn má tôi cho tôi ở lại đây, đừng mang tôi về Paris để tôi sẽ phải chịu đựng nỗi xấu hổ, nhục nhã nặng nề tại đấy. Má tôi rất lo lắng cho sức khỏe của tôi, bà không muốn xa tôi, nhưng vì công việc làm ăn, vì ông nội tôi nên bà phải đi Paris.
Vậy là tôi phải để đem đi theo và sẽ phải chịu đựng tất cả những nỗi nhục nhằn mà tôi biết trước. Phải xa nơi thôn quê và cuộc sống yên bình, hẻo lánh nơi đây, tôi mới thấy đau buồn biết mấy! Thấy tôi khổ sở vì chuyến đi, má tôi nói bà sẽ hy sinh để tôi ở lại đây, nếu quanh đây có một người bà con, họ hàng, hoặc một người bạn thân nào vui lòng nhận tôi về ở tại nhà họ trong một hai tháng, và lại còn với điều kiện, tôi và ông bác sĩ ngày nào cũng phải viết thư cho bà để bà được yên tâm về sức khỏe của tôi. Thực ra, bệnh tình của tôi nặng hơn mẹ tôi tưởng nhiều, vì tôi vẫn giấu bà để bà đỡ lo. Chuyến đi tai hại này có thể giết tôi mất! Vậy mà khốn thay, quanh vùng này, gia đình tôi chẳng có lấy một người họ hàng hay bạn thân có thể nhận tôi. ôi, Franơois, đời tôi thật quá khổ!
Franơois chẳng biết nói gì để an ủi cậu Maurice tội nghiệp, chỉ biết òa lên khóc cùng bạn. Cậu hứa sẽ luôn luôn viết thư cho Maurice.
Cậu tìm cách để cho bạn yên tâm về sức khỏe, để lúc cậu về bạn đỡ ủ rũ, nhưng vẫn còn cực kỳ khổ sở.
Về nhà, Franơois kể lại cho ba anh và Christine về nỗi buồn gay gắt mới của Maurice tội nghiệp.
Christine: Anh Maurice tội nghiệp quá!
Chúng ta có thể làm gì đây để anh ta được an ủi, khỏi đau buồn? ... Thưa ba, con nghĩ là con đã có một cách rất hay, để Maurice không những bớt lo buồn mà còn vui vẻ, sung sướng nữa.

Franơois, anh có đoán ra được không?
Franơois chăm chú nhìn Christine.
Franơois: Anh nghĩ anh đã đoán ra được rồi.
Anh ghé vào tai Christine nói nhỏ mấy câu..Christine cười: Đúng thế, anh đã đoán được đấy. Bây giờ đến lượt ba, ba có đoán ra được không?
ông de nancé: Hừ! Ta nghĩ ta cũng đoán ra được. Phải chăng con muốn ta đề nghị mời Maurice đến ở đây với chúng ta. Được, ta bằng lòng cộng tác với các con trong công việc từ thiện này, mặc dầu ba cũng như Christine chẳng lấy làm dễ chịu cho lắm; nhưng cũng như Christine, ba sẽ chịu đựng phiền hà khi có một bệnh nhân lạ đến ở nhà mình và ba sẽ gạt đi những cảm giác chán ghét.
Hôm sau, Franơois đến nhà Maurice và cho cậu biết lời mời của ông de Nancé. Nghe tin, gương mặt Maurice sáng lên, tràn đầy niềm vui và biết ơn, khiến Franơois phải cảm động.

Maurice cám ơn Franơois, lời lẽ hết sức trìu mến.
Cậu lại cho Franơois biết là má cậu sáng hôm sau sẽ đi Paris vì đã nhận được tin bệnh tình ông nội đã xấu lắm.
Maurice: Mình sẽ cho má mình biết tin này, và mình sẽ đến rất sớm. Nhưng này, Franơois, thế Christine có thấy khó chịu khi thấy mình phải ở lâu bên cậu không?
Franơois: Không có thế đâu, vì chính Christine là người đã đưa ra ý kiến mời cậu và xin ba cho phép.
Maurice: ôi! Cô ấy tốt quá! Tôi có một cô bạn quý hóa biết mấy!
Franơois đã phải nén một chút bất bình khi thấy Maurice muốn "nẫng" tình thân của Christine. Nhưng anh nghĩ ngay: với Maurice, Christine chỉ có lòng thương hại, và đây chỉ là một việc từ thiện cô đối xử với anh ta mà thôi.
Hai anh bạn hẹn nhau: Ngày mai nhé!
Lúc trở về, Franơois có phần suy nghĩ. Nửa đường, anh gặp Christine và ba anh.
Ông de Nancé hỏi tin tức về sức khỏe của Maurice trong lúc Christine hỏi Franơois:
- Có việc gì mà nom anh buồn thế?
Franơois: Đúng vậy, anh đang bực với chính mình đây!
Sau, cậu kể lại cho ba và Christine những điều Maurice đã nói với anh.
Christine: Và thế là anh giận anh ta và anh muốn bảo anh ta rằng em không phải là bạn thân của anh ta và chỉ có anh đã là và sẽ là bạn thân của em mà thôi, và không bao giờ em sẽ yêu anh ta như em yêu anh, phải không? Với lại, anh cũng không yêu anh ta, y như em vậy, - câu.này cô bé nói nhanh vừa nói vừa cười rồi ôm hôn Franơois.

Franơois, ngạc nhiên: Này! Sao em lại đoán ra được?
Christine: Thì với em cũng đã xảy ra như vậy khi anh ta yêu cầu em yêu anh ta như em đã yêu anh. Lúc ấy, em thấy anh ta ngốc quá và thấy giận anh ta và từ lúc đó em không thể yêu anh ta một cách thật sự. Nhưng ba đã bảo em là câu chuyện đó không sao, người ta có thể đối xử tốt và tử tế với anh ta mà không hề yêu.
Franơois: Thưa ba, con sợ rằng như vậy là con đã làm điều xấu, sự thực là con không yêu Maurice. Con vẫn thương hại anh ta, nhưng con không thích nhìn thấy con người đó. Nếu con càng ngày càng năng đến thăm anh ta đấy là con càng ngày càng bớt yêu anh ta; và để tự trừng phạt con về ý nghĩ xấu đó, nên con giúp anh ta còn nhiều hơn là khi con yêu anh ta.
ông de nancé: Con không thể làm được nhiều hơn hoặc tốt hơn, con ạ, vì đây là con hành động vì lòng từ thiện nhân đạo, khi đó con hành động nhiều hơn và tốt hơn là vì tình bạn... Con hãy bình tâm và khi anh ta đến ở đây, con cứ tiếp tục đối xử tốt để anh ta vẫn tưởng con là bạn thân của mình. Chúa sẽ ân thưởng cho con vì hành động từ thiện nhân ái cao cả đó.
Câu chuyện ngừng lại khi có mặt Paolo vừa đến, và đến tận trước khi đi ngủ, Franơois mới lại nói chuyện tiếp với ông de Nancé. Họ nói nhiều chuyện mà chúng ta không cần biết và kết quả là Franơois thấy rất yên tâm. Với Christine, anh cảm thấy thương yêu trìu mến gấp bội, với Maurice, anh thấy thương hại hơn và anh quyết định đối xử với anh ta còn thân tình hơn trước.

Hôm sau, Maurice đến, người xanh xao, hốc hác, đôi mắt đỏ ngầu và sưng lên, ngực lép kẹp.
Việc bố mẹ đi xa đã khiến anh quá đau lòng, mặc dầu má anh đã hứa khi sức khỏe ông nội khá lên là bà sẽ về đây ngay. Nhìn thấy Franơois và Christine chạy lại đón, anh mỉm cười, gương mặt sáng lên một niềm vui. Anh bước vội để gặp hai người, nhưng trong lúc vội, một chân anh đã va vào chân kia, anh ngã sóng xoài xuống đất.
Một tia máu vọt ra từ trong miệng: một tĩnh mạch trong ngực đã bị vỡ. Franơois và Christine chạy vội đến nâng anh lên. Tuy khiếp sợ nhưng hai người cố trấn tĩnh, sợ để lộ, Maurice sẽ hoang mang.
- Em đi tìm ba! - Franơois khẽ ghé vào tai Christine nói. Christine phóng đi như bay.
Isabelle nghe câu chuyện Christine nói với ông de Nancé liền cầm lấy một lọ nước Pagliari rót một thìa nhỏ vào một cốc nước, rồi vội vã đem lại chỗ Maurice đổ cho anh uống một nửa:.máu ngừng thổ ra. Isabelle buộc Maurice lên nằm trên giường. Franơois và Christine đến thăm Maurice trong phòng đã dọn sẵn cho anh.
Maurice: Franơois, Christine, hai bạn chí thân của tôi, tôi biết mình đã quá yếu... Tôi thực khổ quá. Tôi đã cầu Chúa cho tôi chết đi.

Franơois và Christine ngồi gần giường của Maurice, để cho anh được khuây khỏa, hai người tìm cách nói chuyện với ông de Nancé về những dự tính làm trong mùa đông và mùa hè sắp tới.
Trong câu chuyện, mọi người nói có cả Maurice xen vào đấy; nghĩ làm như vậy, anh ta sẽ vui lên.
Maurice chỉ mỉm cười buồn bã, một lát sau, một giọt nước mắt anh đã cố ngăn lại cũng đã chảy xuống bên má.
Maurice: Tôi nghĩ khi mùa xuân tới thì tôi đã đi xa mọi người từ lâu... tôi tin là mình không còn sống được mấy nữa. Từ đã lâu, tôi cảm thấy mình sẽ chết và tôi đã giấu ba má tôi, tôi rất thương và nhớ ba má, nhưng tôi vẫn thấy sung sướng khi ở đây vì mọi người ở đây đều rất tốt. Bây giờ tôi muốn làm lễ chịu ban thánh thể lần đầu tiên. Vậy tôi phải làm gì?
Ông de Nancé, xúc động, nói:
- Cậu bé tội nghiệp của ta, cậu phải gắng chịu tuân theo ý Chúa, phải sống nếu Người muốn cậu sống và đừng có bận tâm về cái chết.
Cậu phải thuốc thang, chữa theo như bác sĩ bảo, dâng lên Chúa những buồn phiền mà Chúa gửi xuống cho cậu và xin Người ban cho lòng can đảm và sự nhẫn nại. Giờ đây, cậu hãy bình tâm cho đến lúc bác sĩ đến, tôi đã cho người đi mời ông ta rồi. Cô Isabelle và Bathilde sẽ ở tại đây trông nom cậu. Anh bạn ạ, cứ bình tĩnh và yên tâm phó thác mình vào đôi bàn tay của Chúa.
Ông de Nancé đi ra mang theo Franơois và Christine, hai em cùng khóc và gửi đến Maurice một cái hôn từ biệt, Maurice mỉm cười đáp lại.

Franơois (lo lắng): Thưa ba, ba thấy anh ấy yếu lắm phải không?
ông de nancé: Ta cũng không biết, con ạ. Có thể cậu ta đã nhìn thấy đúng, khi nghĩ mình không còn sống được là bao. Từ ít lâu nay, cậu ta đã biến dạng và yếu đi rất nhiều. Hôm nay nhìn gương mặt cậu ta đã khác hẳn đi. Thấy bố mẹ đi xa, hẳn cậu ta buồn lắm.
Franơois: Tội nghiệp Maurice, thế mà con trước đây đã không yêu anh ấy. Giờ đây, con yêu anh ấy thực sự, con thương anh ấy quá.
Christine: Vậy còn em! Chúng ta sẽ chăm sóc anh ấy phải không anh Franơois? Em cũng như anh, em nghĩ em cũng yêu anh ấy.
Khi bác sĩ đến, ông chữa qua loa hiện tượng nôn máu của Maurice. ông cho nguyên nhân thổ.ra máu là do anh ta ngã và còn cho như vậy lại là tốt cho sức khỏe của Maurice. ông khuyên anh đứng dậy, ăn uống, ra ngoài chơi và làm những gì mà sức khỏe anh cho phép. Tuy nhiên, ông de Nancé yêu cầu ông viết thư cho ông bà de Sibran để báo cho ông bà biết sự việc đã xảy ra với con trai ông bà. Bác sĩ đến thăm khám đã khiến mọi người yên tâm, trừ có chính bản thân Maurice, anh vẫn khăng khăng muốn xin được làm lễ chịu ban thánh thể.

Ông de Nancé thấy việc làm lễ chỉ tốt thôi và được sự đồng ý của ông bà de Sibran, ông đã cho mời một cha xứ có tiếng sùng đạo ngày ngày đến để giảng dạy kinh thánh cho Maurice mà trước đây anh không được học. Bản thân ông de Nancé cũng bằng việc làm và lời nói của mình làm mở mang thêm lòng tin và đức tin sùng đạo nơi Maurice. Franơois cũng kể lại cho anh nghe những ấn tượng thành kính của mình khi anh làm lễ chịu ban thánh thể và, một tháng sau khi Maurice đến nhà ông de Nancé, anh cũng được làm lễ chịu ban thánh thể đầu tiên với những tình cảm hết sức nhẫn nại của một người ngoan đạo.
Sức khỏe của Maurice sút giảm nhanh chóng đến mức anh không còn đứng vững trên hai chân.
Nhưng vị bác sĩ không hề thấy lo lắng về điều đó, ông còn bảo sang mùa xuân là anh sẽ khỏi hẳn. ít ngày sau khi làm lễ, Maurice lại bị thổ huyết. ông de Nancé vội viết thư cho ông bà de Sibran, trong thư ông nói rõ không che giấu nỗi lo sợ của mình về sức khỏe của Maurice đang sút giảm từng giờ. Một buổi chiều, Maurice gọi Franơois và Christine lại gần mình.

Maurice: Franơois, mình không muốn chết mà chưa một lần cuối cùng xin cậu tha lỗi cho mình về những điều xấu xa mình đã phạm phải trước đây đối với cậu. Franơois, cậu đừng khóc nữa, vì lúc này mình cảm thấy mình đã yếu lắm rồi. Khi mình ra đi, cậu hãy cầu Chúa cho mình, xin Người tha tội cho mình. Bạn hãy yêu thương mình, tình bạn thân thiết của cậu đã là nguồn an ủi trong những lúc mình đau khổ, nó đã cứu vớt linh hồn mình vì nó đã đem mình trở về với Chúa. Xin Chúa ban phúc cho anh, Franơois của tôi, và Chúa ban cho anh những điều tốt lành mà anh đã giúp đỡ tôi. Còn bạn, Christine, Christine nhân từ và quý mến của tôi, người đã yêu tôi như một người bạn thân. Lòng thương yêu trìu mến và những việc chăm sóc của bạn đã đem hạnh phúc đến cho những tháng ngày cuối cùng trong cuộc đời buồn rầu tủi nhục của tôi. Cầu Chúa ban thưởng cho lòng nhân từ, thương người và đức tính hiền dịu của bạn! Cầu Chúa ban phúc cho bạn cùng với Franơois! ôi!.ông de Nancé, lòng biết ơn của tôi đối với ông lớn quá khiến tôi không có thể nói lên được như tôi mong muốn. Cầu Chúa...
Một lần thổ huyết nữa ngắt lời Maurice, khi tỉnh lại, anh yêu cầu cho mời cha xứ. Maurice nhận lần cuối cùng lễ rửa tội và ban thánh thể.
Anh khẩn khoản xin được thụ lễ dâng thánh và đã được toại nguyện.

Từ lúc đó, anh thấy lòng mình yên tĩnh không còn trằn trọc và nóng sốt. Anh cầu xin ông de Nancé, trường hợp bố mẹ anh đến quá trễ, ông làm ơn chuyển cho ông bà những lời từ biệt đầy âu yếm và những cảm xúc vô cùng tiếc nuối của anh không được ôm hôn bố mẹ trước khi ra đi.
Maurice hôn chiếc thánh giá anh cầm đặt trên ngực, và không nói gì. Hai mắt anh nhắm lại, nhịp thở chậm dần và trút linh hồn dâng cho Chúa với nụ cười của người con ngoan đạo lúc lâm chung. ông de Nancé bảo Isabelle đưa Franơois và Christine đi ra chỗ khác để tránh ấn tượng về những phút cuối cùng đó. Còn ông, ông ở lại bên Maurice và cầu kinh để cho linh hồn Maurice được yên nghỉ.

Sáng sớm hôm sau, ông bà de Sibran, vẻ mặt đầy lo âu, người run rẩy, chạy xô vào nhà ông de Nancé. ông khéo léo để tránh gây quá xúc động cho hai ông bà. ông kể và miêu tả lại những gì đã xảy ra với Maurice trong những phút cuối cùng êm ả của cậu. Nỗi thất vọng ở hai ông bà thực khủng khiếp. ông bà tự trách mình đã không lường trước nỗi nguy hiểm của con, đã bỏ rơi nó trong cái tháng cuối cùng của cuộc đời, để nó phải chết trong nhà một người khác.
bà de Sibran: Con trai của má! Nếu má dù biết được một chút thôi tình trạng nguy hiểm của con, thì má đã không rời xa con. Thà mất tất cả gia tài và không được ông nội ban phúc lần cuối, còn hơn để không được nghe thấy hơi thở lần cuối của con.

Hai ông bà cứ ngồi rất lâu bên cạnh Maurice, không ai mời được ông bà, hãy tạm dịu cơn đau buồn để lui ra chỗ khác nghỉ ngơi. ông de Nancé đến bên cạnh ông bà de Sibran kể cho họ nghe Maurice trong những ngày vừa qua đã tỏ ra hiền dịu, nhẫn nại thế nào, anh đã bày tỏ tình cảm thắm thiết với ông bà, anh đã cố gắng thế nào để giấu đi những đau đớn sợ để ông bà lo lắng và buồn rầu. ông còn kể cho hai người nghe những tình cảm thành kính sâu sắc ngoan đạo của Maurice khiến anh đã yêu cầu được thụ lễ ban thánh thể đầu tiên. Nghe ông de Nancé kể, ông bà de Sibran có nguôi đi phần nào. Cô Is-abelle còn nói cho ông bà yên tâm về tình hình.Maurice đã được chăm sóc ra sao, sự đối xử đầy thương yêu tình cảm của ông de Nancé, Franơois và Christine đối với anh. Cô nhắc lại những gì Maurice đã nói, đã dặn dò, và, cuối cùng, cô mô tả rất sinh động những đau buồn mà anh sẽ tiếp tục phải hứng chịu, những nỗi kinh khủng khi nghĩ đến những tủi nhục anh cảm thấy trước, nên cuối cùng anh đã hiểu ra rằng được chấm dứt cuộc đời này sớm là một ân huệ Chúa ban cho anh, Người đã thương anh.

Ông bà de Sibran xin được gặp để cám ơn và ôm hôn Franơois và Christine; cả hai em đã òa khóc trước hai người.
Những ngày hôm sau, ông de Nancé tách Franơois và Christine xa hẳn những cảnh tượng tang tóc kể trên. Paolo đã góp phần đáng kể vào việc giúp hai em quên đi được những ấn tượng đau buồn mà các em đã cảm thấy.
Paolo nói: Các em yêu quý của ta, các em muốn gì? Signor Maurice tội nghiệp chết cũng đã một ngày, rồi đây tôi cũng sẽ chết, như các em cũng sẽ chết, ông signor Nancé cũng vậy.

Liệu các em có muốn Maurice sống với đôi chân cong queo? Cái đó thật là bất công. Vì lúc này đây anh ấy đang sống sung sướng với Chúa Giê-su và các vị tiểu thần tiên!
Cuối cùng, Paolo đã làm cho các em khuây đi được. Sau lễ tang của Maurice, ông bà de Si- bran trở về Paris; ở đây, ông bà còn cậu con trai Adolphe và tất cả gia đình. ở lâu đài ông de Nancé, mọi người trở lại cuộc sống quen thuộc, thanh bình, sung sướng. Tuy nhiên, cái chết của Maurice cũng, trong một thời gian dài, trải một nỗi buồn lên những buổi tối mùa đông của họ..

Gửi cho bạn bè
FacebookTwitter
Link: http://wapvn.us/truyen-thieu-nhi/114-truyen-nuoc-ngoai/1819-francios-chu-be-gu_3.html[SMS]

HOME

CHAT

1 | 1 | 129

© Copyright WAPVN.US
Powered by XtGem.Com