| Chỉ mục bài viết |
|---|
| Căn Nhà Ở Phố |
| Trang 2 |
| Tất cả các trang |
Căn Nhà Ở Phố
Tác giả: Nam Ninh
Từ hôm có chú em ở bộ đội về phục viên, mọi sinh hoạt trong gia đình có nhiều thay đổi, cách bài trí bị đảo lộn. Chỗ cửa sổ trước đây kê bàn làm việc của vợ chồng Liên trên cửa thay bức rèm là hai dò phong lan rủ xuống những những sợi màu xanh mềm mại. Bây giờ kê vào đó là một cái giường cá nhân, còn phong lan thì chú em để sau nhà. "Cái của này ấy mà - chú nói - chỉ làm lá ngụy trang là tốt". Gian bên cạnh kê một cái giường đôi của vợ chồng Liên, giường "mô đéc" kiểu Đức. Nó cũng là một thứ trang sức trong nhà, vì thế tấm màn gió ít khi được kéo che kín. Nhưng bây giờ không chỉ dùng màn gió. Chính - chồng Liên - đã mang về một tấm bình phong to uỵch, trông thô hết chỗ, cốt để che kín cái giường. Duy chỉ có giường mẹ vẫn đặt ở buồng trong. Đã từ lâu mẹ mệt, có hôm không ra phòng ngoài kể cả những khi có khách.
Đó là mẹ chồng Liên, bà ở góa từ năm ba mươi lăm tuổi, đằng đẵng nuôi con đến bây giờ. Người đàn bà luống tuổi ấy đã sống những ngày chờ đợi, vì thế trông bà đầy vẻ ưu tư nhưng đôi lúc có pha thêm cả một chút kiêu hãnh nữa. Bà rất hài lòng với người con dâu đầu, vừa chu đáo, vừa nền nã, mặc dù đôi khi Liên khá tỉa tót, từ lọ hoa trên bàn được cắm những bông hoa lúc nào cũng chúm chím nở, đến tấm đăng ten móc tay rất cầu kỳ treo ở buồng mẹ... Chị làm ở phân viện thiết kế mỏ. Còn Chính - chồng chị - chỉ huy phó công trường xây lắp Bình Khê. Anh có phần vụng về trong thẩm mỹ, nhưng rất chặt chẽ trong nhận thức, kể cả những lo toan riêng tư. Họ sống với nhau lặng lẽ ít thấy điều ra tiếng vào. Hàng xóm nhiều người cho rằng đây là một gia đình hạnh phúc. Căn nhà của họ mọi thứ đều vừa phải, ngăn nắp. Nhà còn rộng, nhưng họ không kê nhiều giường, chỉ khi nào có khách mới đặt thêm cái giường bạt, vì lẽ trước đây nhà ít khách ngủ qua đêm.
Nhưng từ khi có chú em về, bạn bè hàng phố cà kê, có hôm trải cả chiếu xuống đất mà ngủ. Liên vốn là người gọn ghẽ, chị thích đặt từ cái gạt tàn thuốc lá, lọ hoa đến cái phích nước, nhất nhất cứ phải theo ý chủ. Nhà cửa lúc nào cũng sạch bóng. Nhưng từ hôm chú em về, chỗ nào cũng thấy tàn thuốc lá. Đã là mùi thuốc lá thì chị không tài nào chịu nổi, mùi khét của nó cứ xộc vào mũi, vào miệng rồi lộng lên óc. Vì thế, một hôm thấy chú em bảo:
- Đến phải bỏ cái của này, tốn lắm bà chị ạ.
Chị mừng đến nỗi suýt reo lên. Cố nhiên chị phải tìm mọi cách động viên chú em bỏ thuốc. Thế là chú bỏ thật. Chị thấy nhà thoáng ra, nhẹ nhõm. Ai ngờ, hai hôm sau chú xách về một cái điếu cày. Chú bảo, đấy là "khẩu súng chống tăng", đã thế, nó lại đựng trong cái thùng sắt tây han gỉ, đáy thùng toàn bã điếu với những mẩu đóm vụn, khai mù. Mỗi lần chú đặt cái "khẩu súng chống tăng" ấy lệch ở bên mép rít một hơi, cái điếu rung lên sòng sọc, mắt lim dim chú ngả tấm lưng to như cánh phản đánh "rắc" một cái xuống thành ghế xa lông. Một đụn khói hình nấm tản ra nồng nặc. Đến lúc này Liên lại mong chú em cứ hút thuốc lá như ngày trước.
Lúc rỗi chú nằm trên chiếc giường con, vắt chân chữ ngũ, ngoe nguẩy theo nhịp bài hát tiếng tây, những bài chú hát thì luôn luôn sai điệu nhạc. Mắt chú lơ đãng nhìn qua cửa sổ rộng thoáng vì đã mất hai dò phong lan, thấy dây phơi toàn những thứ của phụ nữ trắng toát, chú khụt khịt mũi:
- Cái của này ấy mà - chú nói - ở mặt trận thì đến B.52 cũng phát hiện ra chứ không cần đến cái anh "cán gáo".
Liên đỏ cả mặt. Buổi tối chị lẳng lặng chuyển nó vào đầu hồi nhà bếp.
Lần đầu tiên chị mới được tiếp xúc với chú em. Trước đây chị chỉ biết trong nhà còn một người con trai nữa qua chồng chị, qua tấm "bảng gia đình vẻ vang" với cái tên Lương Văn Nghĩa. Rồi mẹ chồng chị khắc họa thêm, hai năm về nhà chồng chị thấy ít khi mẹ chồng không nhắc đến chú. Với tình thương bao la của mẹ, đứa em đã hiện lên trong tưởng tượng của Liên, nó đẹp giai, nó hiền từ và sâu sắc biết mấy. Mẹ nói: "Nhẽ ra cái chân bộ đội này là của thằng Chính chứ thằng Nghĩa chưa đủ tuổi đâu, là vì nó xung phong, nó lý sự anh Chính sắp hết lớp mười phải để anh ấy học hết. Con còn đang bơi cái lớp chín chưa xong - Bà mỉm cười - mẹ bố nó, nó nói nghe cũng phải, nó bảo: "Theo con, được người nào mẹ cứ giải quyết xong người ấy". Bao giờ nói về Nghĩa, mẹ cũng sôi nổi như vậy. Kể về hôm tiễn con lên đường mẹ nói: Hôm tiễn nó đi mẹ khóc, vậy mà nhìn thấy con bé đạp xe đi qua nó gọi: "Này em gái có tiễn anh không? ... Xinh gớm mẹ nhỉ?". Làm mẹ phát phì cười.
Anh Chính nói về em lại khác. Anh bảo: "Cái thằng ấy nó nghĩ nông choèn choẹt". Chị hỏi: "Có phải chú ấy đi bộ đội thay mình không?". Chính dài giọng: "Nó ... thích thì nhường nó".
Dù sao chị cũng thấy mến chú em. Nhìn tấm bảng "gia đình vẻ vang" chị thấy kiêu hãnh. Có phải mình chị đâu, cả anh Chính nữa.
Hồi mới về nước, anh đã lục nó từ trong cái hòm của mẹ, mẹ gói rất kỹ, anh bảo: "Phải treo nó lên, nhà mình có kém cạnh gì ai mà không treo nó lên hả mẹ?". ở đất nước ta nó kỳ lạ như vậy đấy, cho dù tờ giấy màu đỏ ấy có mặt ở khắp các gia đình, nhưng một gia đình nào đó thử thiếu nó xem, anh sẽ tự thấy trong lòng mình nó canh cánh, nó ngượng ngập. Dù cho là gia đình ấy mới xây dựng với nhau, họ cũng có đủ lý do để giải thích, tờ giấy màu đỏ, chữ vàng ấy đang để ở nơi bố mẹ ở quê hương. Vì đó là nghĩa vụ của chúng ta, nghĩa vụ dân tộc. Tuy nhiên cũng có kẻ chỉ biết phô trương điều đó.
Với Liên, chị nghĩ sâu hơn: Nếu Chính đi bộ đội thì sự thể sẽ như thế nào, anh có được gửi đi học ở Liên Xô? Anh có thành chỉ huy phó?... và điều này chắc chắn hơn, họ sẽ không quen nhau ở Lêningrát, không yêu nhau, không kết vợ chồng... Cứ suy diễn như vậy, nó vô cùng vô tận. Hãy giải thích với nhau thôi vì đấy là cuộc sống, cuộc sống nó xảy ra như vậy.
Rồi một hôm, vào buổi tối, bỗng có một người cao, to, lừng lững như che lấp cái cửa chính, cười khà khà:
- Xin chào cả nhà.
Chính ngỡ ngàng rồi sửng sốt reo lên:
- Thằng Nghĩa, thằng Nghĩa nó về mẹ ơi.
Liên vừa lúng túng vừa ngượng ngập, chị nói khẽ:
- Chú Nghĩa!
Khỏi phải nói sự mừng rỡ của cả nhà hôm ấy là như thế nào, nhất là mẹ, mẹ khóc. Nghĩa quẳng cái ba lô dúm dó xuống đất quàng cánh tay lực lưỡng ôm lấy mẹ. Chú rẽ ra từng sơi tóc bạc như sương trên đầu mẹ, giọng chú nghèn nghẹn:
- Mẹ ơi, tóc mẹ bạc hết rồi!
Chính lấy khăn đập vào bộ quần áo nhàu nát của chú, anh ngắm nghía chú hồi lâu, tấm tắc khen chú lớn, to ra. Anh hỏi:
- Mày ở đâu về?
- Cămpốt.
- Đi bao nhiêu ngày?
Chú chỉ vào tai bảo:
- Cái tai này một ngày có khoảng nửa giờ nghễnh ngãng, nên phải nói to to một chút.
Anh Chính ghé sát tai chú:
- Đi bao nhiêu ngày?
- Một tháng, đi theo đơn vị mà.
Anh xăm xắn hỏi chú về cái đất nước Cămpuchia đau thương. Thỉnh thoảng chú lại nghệt mặt ra nghe để anh hỏi lại, chú bảo:
- Nó giết người như ngoé, xác chết như rạ, mà rất vô tổ chức, không có mồ mả như ở ta.
Mẹ vẫn rờ khắp người con, mẹ hỏi xem chú có bị thương không rồi lại khóc. Liên bỗng thấy mình thừa, chị đâm lúng túng, mãi đến lúc chị hỏi xem chú đã ăn uống gì chưa, thì Chính mới giới thiệu:
- Chị dâu mày đấy!
Nghĩa ngắm bà chị từ đầu đến chân, cặp mặt nheo ngheo, cái đầu gật gù, rồi bỗng chú lúng túng:
- Em ... em chào chị nhé.
Sáng hôm sau, Nghĩa mới nhìn khắp nhà, nhận xét:
- Khang trang gớm.
Chính kể cho chú nghe về công việc vất vả hồi chạy vật tư, vật liệu sửa nhà.
- Đấy, ở nước ngoài được ít của, anh bán cả đi, dồn vào sửa cái nhà này - Chính nói - Vì thế bây giờ nhà mình cũng túng.
Chú đăm chiêu một lúc rồi chỉ vào góc nhà:
- Cái đài kia của ai?
- Thằng khỉ, không của nhà thì là của ai?
- Cái máy khâu kia của ai?
- Con khỉ?
Nghĩa lại ngó trước ngó sau, gật gù tấm tắc rồi quay lại bảo Liên:
- Bà chị ạ, thằng em cũng đi nước ngoài về đấy chứ?
Mẹ mủm mỉm cười âu yếm:
- Với mày, anh chị chỉ mong vác được cái xác về thôi con ạ.
ở nhà được một lúc, chú mất biến, làm cả nhà mong, nhưng mãi chiều hôm sau mới thấy chú khật khưỡng đi về. Thấy ông anh cáu, Nghĩa cười hì hì, giải thích:
- Qua nhà cu Chí, nó gọi vào chơi, cho uống rượu, thế là ngủ béng đi mất.
- Thế từ sáng tới giờ mày ở đâu?
Nghe không ra, chú lại nói:
- ở Cămpuchia khoái nhất là uống nước thốt nốt ngâm chua, chết lịm.
Anh Chính phải ghé sát vào lỗ tai chú:
- Từ sáng tới giờ, mày ở đâu?
- Từ nhà cu Chí nó kéo sang nhà thằng Ngân, từ nhà thằng Ngân sang nhà thằng Tộ (nhà thằng Tộ xây đẹp anh nhỉ). Từ nhà thằng Tộ sang nhà thằng Sơn, gặp nó đang bốc gạch, bèn giúp một tay. Lính chiến gặp nhau cũng khoái.
Nghĩa hay đi chơi về khuya, đi suốt, hôm ngủ ở nhà, hôm ngủ nhà bạn. Có lần thấy cái giường con đặt cạnh cửa sổ vẫn bỏ không, Chính tắt đèn to và bật đèn ngủ và ... bật từng cái cúc áo của vợ thì bất ngờ nghe tiếng khịt mũi của chú em. Liên vội vàng kéo chăn trùm kín mặt. Hôm sau Chính mang về chiếc "li dô" bào vội trông như là chiếc liếp, che giữa cái giường đôi với gian ngoài. Từ đấy vợ chồng Liên có gì to nhỏ đều phải mang vào trong "buồng".
Chính rất chiều vợ, anh thích chiều lộ liễu. Anh không thích vợ mang nặng, nhất là từ hồi chị có mang, dù là bê chậu nước. Anh không thích vợ phải suy nghĩ, lo toan. Anh thích đi xem cùng với vợ, tất nhiên Liên phải xứng với mong muốn của anh. Nhưng từ hồi chú em về, chị thấy ngại. Từ những lời nói âu yếm trước đây họ vẫn thường nói với nhau, bây giờ chị thấy nó ngường ngượng thế nào ấy, dù chỉ là việc ra đón anh khi anh đi làm về muộn. Treo cái áo giúp anh. Múc giúp anh chậu nước, chị cũng ngại.
Một hôm, thấy anh khoắn khỏa hơn mọi ngày, tự anh mang tách chén đánh rửa, anh kỳ cọ bàn ghế, thỉnh thoảng lại hỏi Nghĩa:
- Tối nay mày làm gì?
Chú bảo chẳng biết làm gì cả.
- Tối nay mày ở nhà hay đi chơi?
- ở nhà. Hình như bọn nó hẹn đến chơi.
Chính thở dài lẩm nhẩm:
- ở nhà... khỉ thật!
Anh bảo vợ thu dọn nhà cửa vào cho gọn, rồi nói nhỏ.
- Mình ra mua cho anh một gói chè ngon, thật ngon đấy, với một gói thuốc.
Buổi tối, một xe ô tô xịt khói đỗ sịch trước cửa. Một người béo phục phịch bước vào. Chính vồn vã nắm tay ông ta trịnh trọng giới thiệu với cả nhà, đấy là ông giám đốc công ty xây dựng, thủ trưởng cơ quan anh. Anh vừa nói chuyện với giám đốc vừa đưa mắt dò xét chú em. Có lẽ anh sợ chú làm điều gì không tiện mắt. Khi giám đốc hỏi chú em, anh đon đả đỡ lời:
- Em nó chiến đấu mười năm ở trong nam, rồi ở Cămpuchia dũng cảm lắm đấy thủ trưởng ạ.
Còn chú em thì nâng "khẩu súng chống tăng" lên, để lệch vào một bên mép. Vợ chồng Liên run lên chờ cụm khói hình nấm sắp phả vào mặt thủ tưởng, thì bỗng dưng chú từ từ hạ điếu xuống bỏ vào cái thùng sắt tây han gỉ, chú bê vào buồng mẹ. Chú xin phép giám đốc ra ngoài. Chỉ nghe tiếng chú và mấy bạn ở ngoài sân nhưng họ không vào nhà. Nghĩa đã rủ bạn đi chơi.
Qua câu chuyện với thủ trưởng hôm ấy, chị được biết anh sắp được đề bạt làm chỉ huy trưởng.
Vì thế, sáng hôm sau nét mặt Chính tươi như hoa. Mới chỉ có ba năm, từ một kỹ sư, anh sắp thành chỉ huy trưởng. Anh hất hàm hỏi chú em:
- Mười năm đi bộ đội, mày được cấp gì rồi hả Nghĩa?
Chú em rít một hơi thuốc lào, nhả ra cụm khói hình cầu trước mặt làm bà chị phải chạy vội ra ngoài, chú khịt khịt mũi:
- Cấp tá cũng được ấy chứ, như thằng cu Thảm, cả đơn vị chết sạch sành sanh, còn một mình cũng giữ chốt. Hoặc cấp uý như thằng cu Bài dẫn đầu một tiểu đội vượt qua ba lần bùng nhùng đánh thẳng vào Buôn Mê Thuột. Lúc sư đoàn tới nơi tiểu đội chỉ còn ba thằng. Tóm lại cứ ục khỏe vào là lên quan, dễ lắm, không phiền phức gì cả. Còn em .... hồi ấy người ta lại giao làm cấp dưỡng.
Nói đến ăn, chú thật là người khó hiểu. Cái gì chú cũng bảo có khối. "Bộ đội có khối".
- ở Cămpốt ấy mà, có hôm mất đường tiếp tế, đào được củ chuối ăn cũng gọi là sang, không cứ nằm dài ra mà phơi nắng, mà nắng ở bên ấy thì cháy da,
cháy thịt.
Từ hôm chú em về, Liên bận thêm về cái tính thoải mái của chú. Chính lại không muốn chị bận như thế. Có lần chị vừa đánh rửa ấm chén xong, thì lại một lô bạn kéo vào, nói chuyện như phá, mà chuyện lính tráng thì dài vô tận. Vì thế lại một chầu dọn nữa. Chị càng ôn hòa bao nhiêu thì vì thương vợ, anh càng bực dọc bất bình bấy nhiêu. Anh bảo vợ: "Mặc kệ nó, không hơi đâu mà lúc nào cũng dọn". Cũng vì thế mà anh đâm cáu kỉnh, cục cằn. Có hôm anh đùng đùng vào buồng trong cằn nhằn với mẹ:
- Mẹ đừng chiều nó như vậy, nó hư ra đấy.
Mấy bữa trước mẹ đã phấn khởi đi lại được nhưng rồi lại nằm bệt xuống giường. Mẹ rầu rĩ nói:
- Mẹ có chiều đâu, mẹ chỉ thương nó, mẹ chỉ mong các con yêu thương nhau thôi.
Liên thấy khó nghĩ quá. Chị tìm cách khuyên chồng hãy bỏ qua cái tính thoải mái của tuổi trẻ, thì Chính lại bảo thẳng với em.
- Mày lêu lổng vừa vừa thôi, thì giờ rỗi lấy sách ra mà học, mà đọc.
Nghĩa cười hề hề (dạo này chú bớt nghễnh ngãng hơn), chú bảo ông anh là chỉ chơi một tháng nữa thôi, tháng sau có việc sẽ đi làm. Nhưng tháng sau, rồi tháng sau nữa, chẳng thấy ở đâu người ta gọi. Bạn bè thì mỗi lúc một đông. Vì thương vợ, Chính buộc phải bảo thẳng với em:
- Chị mày có mang ba tháng rồi đấy.
Nghĩa ngồi vắt vẻo trên ghế xa lông, ra chiều tư lự chú nói:
- Sau này đặt tên cho cháu thì đặt cho nó vần vào một tý đấy nhá. Thí dụ: Chính phải đi với trực, chính trực. Chính Chuyên, Chính Đáng, Chính Thể... còn Liên thì Liên Kết, Liên Thanh, Liên Miên, Liên Lụy...
Bà mẹ cũng phải phì cười:
- Nó giống đặc tính thày ngày xưa.
Hôm sau, Nghĩa ì ạch bê một tảng bê tông vào kê ở cạnh bể nước để chị bước lên bước xuống múc nước, chú bảo:
- Cái ông Chính chỉ thương vợ bằng mồm, chỗ này sảy chân một tý có phải gay không.
Nghĩa ít hút thuốc trước mặt chị hơn, hình như chú biết chị không chịu nổi mùi thuốc. Chị lại thấy thương thương chú em. Đàn bà vốn như vậy.
Một hôm đi chơi về, chú thấy nhà cửa khác đi, bàn ghế kê lại.
Cái giường con của chú đặt cạnh cửa sổ đã dịch sát vào mé trong, thay vào đó là cái bàn đọc sách của vợ chồng Chính. Trên bàn đặt một lọ hoa, bên cạnh xếp vuông vắn vài quyển sách kỹ thuật tiếng Nga bìa cứng. Cái thùng sắt tây han gỉ đựng ống điếu đã được thay bằng cái thùng đẹp hơn, lại sơn trắng, nhưng đã mang để vào buồng mẹ. Bàn uống nước được phủ vải hoa, trên bàn xòe ra những bông hoa dơn màu trắng, xen lẫn mấy bông hoa màu đỏ đầy vẻ tao nhã.
- Làm gì mà ác liệt thế này? - Chú hỏi.
Chính nói cho em biết, hôm nay là ngày sinh nhật của chị. Hồi học ở nước ngoài, năm nào anh chị cũng tổ chức như vậy. Nghĩa gật gù:
- Tây gớm.
Facebook
Twitter
