Tình Nhỏ Làm Sao Quên

Chỉ mục bài viết
Tình Nhỏ Làm Sao Quên
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Trang 6
Tất cả các trang

Rồi tôi kéo ghế mời bác ngồi. Bác xua tay:
- Thôi, tôi xuống nhà dưới để cậu tiếp tục làm việc.
- Bây giờ tôi rảnh rỗi. Bác cứ ngồi nói chuyện cho vui.
Bác quản gia ngồi xuống ghế. Tôi mời bác hút thuốc rồi hỏi:
- Chắc bác cũng biết bà chủ sắp bán nhà. Rồi vợ chồng bác sẽ đi đâu?
- Bà chủ có hứa sẽ cho vợ chồng tôi một số vốn để làm ăn. Chúng tôi sẽ về Tùng Nghĩa làm vườn với thằng con trai. Còn cậu bao giờ về Saigon?
Tôi nhấp một hớp cà phê đen. Mùi cà phê thơm ngon tuyệt vời. Tôi nói:
- Tối thứ bảy này sẽ trình diễn vở kịch của tôi ở đây. Có thể sáng chủ nhật tôi sẽ trở về Saigon sớm. Bác có thích xem kịch không? Tôi sẽ tặng bác một giấy mời.
Bác quản gia vuốt râu cằm:
- Cám ơn cậu. Buổi tối tôi chỉ thích làm vài ly rượu rồi ngủ cho khỏe.
Tôi cười nói:
- Tôi cũng muốn vậy mà không được.
- Chỉ có uống rượu rồi ngủ. Dễ vậy mà cậu cũng không làm được?
Tôi lắc đầu:
- Tôi bắt buộc thức khuya viết kịch để kiếm ăn.
- Vậy cậu giống con vạc chuyên đi kiếm ăn đêm.
- Tôi còn khổ hơn con vạc vì phải lo kiếm ăn cả ban ngày nữa.
Bác quản gia mỉm cười:
- Lo kiếm ăn như cậu, chẳng bao lâu sẽ giàu như ông chủ.
Tôi hớp một hớp cà phê rồi cười theo:
- Giàu rồi chết thê thảm như ông chủ, tôi không ham. À, hôm ông chủ chết, bác có chứng kiến?
Bác quản gia lim dim đôi mắt để nhớ lại chuyện đã qua.
- Tôi cũng sắp chia tay bà chủ và rời khỏi ngôi nhà này. Vậy tôi kể lại cho cậu rõ:
Buổi sáng hôm ấy tôi đang ngồi uống trà. Bên ngoài cửa sổ trời còn tối mờ và sương giăng đầy. Hình như mới hơn 5 giờ sáng. Chợt có tiếng súng nổ làm tôi giật mình, mở cửa đi ra ngoài vườn. Tôi cứ nghĩ tiếng súng nổ ở ngoài đường. Rồi có tiếng la hét "Ba ơi, ba ơi" của con bé Lan Hương, tôi hốt hoảng chạy băng qua sân lên nhà ông chủ rồi leo lên lầu.
Cửa phòng ông chủ mở toang. Ðèn trong phòng còn bật sáng. Ông chủ nằm sấp trên tấm thảm xanh, đầu đầy máu. Khẩu súng săn nằm dưới chân ông. Con bé nằm ôm vai người cha, đã bất tỉnh. Tôi bủn rủn tay chân, đứng bất động một lúc rồi chạy đi gọi công an.
Họ đến đem con bé Lan Hương vào nhà thương cấp cứu. Ông chủ chết ngay tại chỗ vì đã ngậm đầu súng trong miệng rồi tự bóp cò.
Tôi gật đầu nói:
- Ðúng là chết giống như Hemingway!
- Cậu nói ông chủ chết giống ai?
- Giống một nhà văn nổi giếng trên thế giới mà ông chủ rất yêu thích.
Bác quản gia nhíu mày suy nghĩ.
- Ðã giàu có rồi, không lẽ ông chủ còn muốn được "nổi tiếng"?
- Thì cái chết của ông ấy đã "nổi tiếng" khắp thành phố này rồi. Hôm ông chủ chết, bà chủ đang ở Saigon à?
- Bà chủ có công chuyện đã đi xuống Saigon trước đó hai ngày. Tôi phải gọi điện thoại cho bà về làm đám tang cho ông.
- Theo bác, hai người sống với nhau có hạnh phúc không?

Bác quản gia trầm ngâm:
- Trước kia, vợ chồng ông chủ sống với nhau rất hạnh phúc. Cho đến khi ông chủ bị tai nạn. Trong một buổi đi săn, ông bị cọp vồ vào hạ bộ khiến ông bị bất lực. Bà chủ đang tuổi hồi xuân nên đã có tình nhân mới. Ông chủ muốn ly dị nhưng lại sợ theo luật pháp người mẹ có quyền giữ cô con gái. Ðã nhiều lần tôi thấy ông chủ chĩa súng ngắm vào bông hồng trong vườn, rồi ông lắc đầu, bỏ súng xuống. Có lẽ để khỏi giết người khác, ông đã phải tự giết mình.
- Trước khi ông chủ mất, cô bé sống có bình thường?
- Nó sống cũng như những đứa trẻ khác cùng lứa tuổi. Ði học, vui chơi, nghịch ngợm. Cái chết thê thảm của người cha khiến nó hoàn toàn thay đổi tính nết. Ðầu óc nó có vẻ bất bình thường. Nó sống lầm lũi như bà già. Thỉnh thoảng người ta thấy nó đứng khoa chân múa tay nói chuyện với cái bóng của nó. Ngay với bà chủ, nó cũng thường ngồi lặng im và chăm chú quan sát bà. Gần hai năm rồi cô bé chưa về lại ngôi nhà này, nơi nó đã sinh ra. Chắc bà chủ ngăn cấm không cho nó về. Nhiều lúc tôi nhớ con bé cũng như nhớ một đứa cháu ngoan ở xa. Vì tánh nó rất thương người, không kiêu kỳ như những đứa con nhà giàu khác.
Tiếng máy xe Vespa nổ dòn từ ngoài cổng và Ðăng lái xe chạy dến ngay trước cửa phòng tôi. Anh dựng xe rồi bước nhanh vào phòng. Giọng hớt hải:
- Cậu biết tin gì chưa?
Tôi đứng dậy hỏi lại:
- Buổi diễn ra mắt vở kịch bị trục trặc à?
Ðăng lắc đầu:
- Con gái bà chủ đã bị tai nạn.
Bác quản gia kêu lên:
- Trời ơi! Con bé có sao không?
Tôi hốt hoảng hỏi Ðăng:
- Cậu biết tin khi nào?
- Mới sáng nay. Tôi đem giấy mời xem kịch đến nhà bà chủ ở với người em. Bà chủ không có nhà. Người giúp việc cho biết bà chủ đã vào nhà thương lo cấp cứu cho con gái.
- Tôi mới nói chuyện với cô bé tối qua mà. Em bị đụng xe sáng nay à?
- Người giúp việc không nói nên tôi không biết. Tôi đến để chở cậu cùng vào nhà thương hỏi thăm.
Tôi quay qua nói với bác quản gia:
- Nhờ bác đóng cửa phòng giúp. Tôi đi về sẽ kể lại mọi chuyện cho bác rõ.
Bác quản gia đôi mắt đỏ hoe:
- Tội nghiệp con bé. Mong sao nó đừng đi theo ông chủ quá sớm.
Tôi không biết nhà thương của thành phố nằm ở đâu nên ngồi im cho Ðăng lái xe chở đi. Qua khu trung tâm thành phố, Ðăng phóng xe thật nhanh về hướng thác Cam Ly. Ðến một ngã ba, anh quẹo mặt rồi từ từ chạy lên đồi dốc.
Bệnh viện trắng xóa nằm trên đỉnh đồi, giữa những cây thông xanh. Ðăng gửi xe.
Chúng tôi đi bộ đến phòng cấp cứu để hỏi thăm tin tức. Cô y tá trực đang ngồi đọc báo ở bàn. Khi tôi nói tên cô bé, cô y tá mở sổ ra xem rồi hỏi lại:
- Cô bé bị chết đuối à?
- Sao lại chết đuối? Cô bé bị tai nạn xe cộ hay bị trúng gió gì đó.
- Vậy không có cô đó ở đây.
Tôi năn nỉ:
- Nhờ cô xem kỹ lại trong sổ.
Cô y ta nhìn vào sổ trực một lần nữa rồi nói:
- Chỉ có cô bé bị chết đuối. Ðã chuyển xuống nhà xác lúc bảy giờ. Ông hãy xuống nhà xác xem có đúng không?
- Xin lỗi cô, nhà xác nằm ở đâu?
- Ông đi vòng qua phía sau dãy lầu này rồi đi thẳng về phía tay trái.
- Cám ơn cô.
Tôi cúi gầm mặt bước đi, lòng phân vân tự hỏi. Tại sao cô bé lại bị chết đuối? Ở đây làm gì có sông ngòi để em đi bơi? Ðăng im lặng bước theo tôi, chắc anh cũng không biết nhà xác nằm ở đâu để dẫn đường.
Tôi hỏi thăm ông y tá mặc áo blouse trắng đi ngang qua. Ông chỉ một dãy nhà trệt nằm phía lưng chừng đồi. Tôi đi như chạy xuống dưới đó. Tôi hy vọng đấy chỉ là một sự nhầm lẫn vì trùng tên. Cô bé vẫn còn sống, chắc thế. Và em đang nằm điều trị trong một phòng nào đó trên dãy lầu cao kia.
Người ta đang chuyển một quan tài từ nhà xác ra chiếc xe tang màu đen đậu ở trước cửa. Tôi thấy bà vú đang ngồi lấy khăn tay lau nước mắt ở bên ngoài nhà xác. Tôi chạy vội đến hỏi:
- Cô bé đâu?
Bà ngước lên nhìn tôi rồi òa khóc:
- Nó nằm ở trong đó.
Tôi và Ðăng cùng bước vào nhà xác. Các cửa sổ đều đóng kín. Những bóng đèn tròn có chóa, buông thõng từ trần nhà xuống, tỏa ánh sáng vàng đục. Trên một dãy giường sắp hàng dài có khoảng bốn, năm người nằm, tấm ra trắng phủ kín đầu. Tôi hỏi thăm người trực, ông mở sổ ra xem và chỉ giường số 6.

Tôi run run vén tấm ra phủ kín đầu người nằm trên giường. Tôi ứa nước mắt khi nhìn thấy mặt cô bé xanh như một nhánh rêu. Tóc em chải ngược về sau để lộ cái trán vồ bướng bỉnh. Ðôi mắt em nhắm nghiền. Tôi khẽ vuốt đôi mắt ấy và cảm thấy da em lành lạnh. Ðấy không phải là khuôn mặt thường ngày của cô bé. Ðấy là chiếc mặt nạ bằng sáp của những người dự hội hóa trang ở cõi chết. Tội nghiệp cô bé chưa đến tuổi để dự dạ hội đó. Vậy mà em vẫn phải nhận giấy mời.
Tôi kéo tấm ra lên che kín mặt cô bé rồi lấy tay chùi những giọt nướt mắt trên má mình. Ðăng ôm vai tôi dìu đi. Ra ngoài nhà xác, Ðăng hỏi bà vú:
- Bà chủ đâu?
- Bà ấy đang lo thủ tục xin chôn cất.
Ðăng quay qua nói với tôi:
- Cậu ngồi đây. Tôi lên văn phòng xem có giúp được gì cho bà ấy.
Ðăng bước đi. Tôi ngồi xuống ghế gỗ bên cạnh bà vú.
- Cô bé chết đuối khi nào vậy bà?
- Ngay tôi qua.
- Tối qua? Tôi còn gặp bà vú và cô bé ở nhà hàng Thủy Tạ mà?
Bà vú sụt sùi lau nước mắt rồi kể:
- Tối qua khi cậu dắt cô bạn gái ra về, con bé đã bặm môi nhìn theo cậu chăm chăm. Nó bỏ mặc ly kem chưa ăn, bắt tôi dắt nó đi theo cậu. Ra ngoài đường chúng tôi không thấy bóng dáng cô cậu ở đâu. Ðến một ngã ba, tôi không biết cô cậu đi về hướng nào để dắt con bé đi theo. Sau cùng nó đổi ý bắt tôi dắt đến chỗ cầu gỗ, nơi nó đã gặp cậu lần đầu.
Ðến nơi vì mỏi chân, tôi đã ngồi tựa lưng vào một gốc thông để nghỉ trong khi chờ xe đến đón. Tôi nghĩ chắc con bé chỉ đi loanh quanh ở chổ mấy bụi cỏ, để tìm cái nó muốn tìm như mấy bữa trước. Và tôi đã mệt mỏi ngủ thiếp đi.
Tiếng còi xe hơi đến đón kêu vang làm tôi tỉnh dậy. Tôi vội đi tìm con bé để bắt nó về nhưng chẳng thấy nó đâu. Tôi hốt hoảng đi dọc theo bờ hồ tìm kiếm cũng không thấy. Tôi nói người tài xế lái xe về báo cho bà chủ biết. Xe chạy đi. Tôi lại tiếp tục tìm kiếm con bé trên bờ hồ.
Khi bà chủ đến, bà nhìn thấy chiếc pédalo trôi lềnh bềnh ở giữa hồ. Bà hỏi tôi có thuê chiếc pédalo đó cho con bé đi? Tôi trả lời không. Bà đi tìm anh bảo vệ hồ, nhờ anh chèo thuyền ra xem có con bé trên chiếc pédalo.
Anh bảo vệ lấy thuyền chèo đi, một lúc sau anh kéo chiếc pédalo vào bờ. Không có nó mà chỉ có một chiếc dép màu xanh của nó nằm trên sàn pédalo. Bà chủ đi gọi điện cho công an cấp cứu. Họ có đến nhưng chẳng làm được gì. Lúc đó đã quá khuya. Các hàng quán trên bờ hồ đã tắt đèn. Mặt hồ tối đen không nhìn thấy gì.
Gần 6 giờ sáng, xác con bé nổi lên trên mặt hồ. Người ta nhìn thấy nhờ chiếc áo thun đỏ nó mặc. Công an đã chèo thuyền ra vớt con bé đem lên bờ rồi chở vào nhà thương cấp cứu. Nhưng đã quá trễ.
Trời ơi! Tất cả lỗi đều do tôi đã ngủ quên không canh chừng con bé, để nó lấy pédalo đạp ra giữa hồ rồi sẩy chân ngã xuống nước mà không hay biết. Tôi biết sống làm sao đây với bà chủ?
Bà vú già lại sụt sịt khóc. Trong khi tôi rùng mình nhớ lại câu nói của cô bé tối qua, khi tôi đi ngang qua bàn em ngồi.
- Này ông, em đã biết "nó" ở đâu rồi.
Như vậy cô bé đã tin cái em đánh mất nằm ở đáy hồ nên em nhảy xuống đó tìm kiếm?
Nếu tôi không dắt em đi chơi pédalo ở trên hồ, chắc chẳng bao giờ em nghĩ ra "nó" nằm ở dưới đó.
Nếu tối qua tôi chịu khó ngồi uống nước với em, đừng giận dỗi bỏ về với Hạnh, chắc tôi đã ngăn cản được em bỏ ý định tìm kiếm "nó" ở dưới đáy hồ.
Nếu...
Như vậy cái chết của em là do lỗi tại tôi chứ không phải tại bà vú. Tôi muốn nói cho bà biết để bà đỡ bị dằn vặt. Nhưng không hiểu sao, tôi chẳng thốt lên lời trước tình yêu cũng như trước cái chết.
Cô bé được chôn cất vội vã ngay trong buổi chiều hôm ấy. Ðối với người chết đuối người ta ngại để lâu và ngại đem xác về nhà tẩm liệm. Chiếc xe tang đã chở em từ nhà xác đến thẳng nghĩa trang.
Rất đông người đã đi theo xe tang với những vòng hoa phúng điếu. Tôi nghĩ họ muốn chia buồn với bà chủ hơn là muốn tiễn đưa cô bé đến nơi an nghỉ cuối cùng. Bởi tất cả đều đã lớn tuổi. Trong số đó tôi tin chẳng ai là bạn của em. Thật đáng buồn ở lứa tuổi em mà lại không có một người bạn.
Tôi có thoáng thấy bà chủ hai ba lần. Bà mặc bộ đồ đen và đôi mắt thâm quần. Tôi muốn đến chia buồn với bà một đôi lời nhưng nghĩ chẳng ích gì. Tôi muốn giúp bà làm cho cô bé trở lại đời sống bình thường nhưng rồi tôi đã vô tình đẩy em đến cái chết.
Tôi nhớ có lần bà chủ nói: "thân thiết với cậu cũng có cái hại cho nó". Lúc đó tôi đã cãi lại và bây giờ mới biết bà đã nói đúng. Vậy thì tôi đáng bị nguyền rủa, còn bày đặt làm mặt nghiêm trang chia buồn với ai!
Nhóm kịch chúng tôi đi đưa đám tang có Ðăng, tôi và Hạnh. Nàng mặc áo dài trắng và cầm theo một bó hoa marguerite trắng. Thấy tôi đi tay không, nàng chia nửa bó hoa đưa cho tôi. Tôi lắc đầu nói cám ơn. Nàng nói:
- Anh muốn tặng cô bé một bó hồng bạch?
- Không. Tôi đã tặng cô bé một trái tim bằng đất sét.
- Anh lúc nào cũng giễu cợt được.
- Tôi nói đứng đắn mà. Chính cô bé đã gọi trái tim tôi như vậy. Nó đã bị vỡ và bụi bay tứ tung.
Hạnh lắc đầu:
- Anh đã bị lây bệnh "mát" của cô bé rồi.
Ðám tang kết thúc vào buổi chạng vạng. Mọi người vội vã ra về. Không ai còn nhìn rõ mặt ai. Thế cũng hay. Người ta không còn phải e ngại là mình đã không khóc. Mà tại sao lại phải khóc như tôi, cho một cô bé "mát" nhỉ? Hãy để dành nước mắt cho những người xứng đáng hơn.
Tôi lẳng lặng một mình rời khỏi nghĩa trang. Lần đầu tiên trong đời, một ngày không ăn mà tôi không cảm thấy đói bụng. Nỗi buồn cũng có cái hay vì nó đã giúp tôi no.

Tôi thu xếp quần áo, mấy tập bản thảo vào túi xách. Tôi muốn rời khỏi thành phố Ðà Lạt ngay buổi sáng thứ bảy. Tôi chẳng còn hứng thú đợi đến tối xem buổi trình diễn ra mắt vở kịch của mình.
Trời nắng nhạt. Một chút hương len lỏi trong khu vườn vắng lặng. Tôi đi xuống nhà dưới chào vợ chồng bác quản gia. Hơn một tháng sống với vợ chồng bác, tôi đã có cảm tình. Những bữa cơm thân mật ăn chung với gia đình bác trong những đêm mưa lạnh đã khiến tôi luôn luôn nhớ đến, hơn những bữa tiệc linh đình ở nhà hàng.
Cả hai vợ chồng bác mắt đều đỏ hoe. Chắc họ không đau buồn vì đưa tiễn tôi mà vì thương nhớ cô bé. Bác trai nói:
- Nhớ lần tới cậu lên Ðà Lạt, chúng tôi đã rời khỏi nhà này. Vậy cậu ghé thăm chúng tôi ở Tùng Nghĩa.
Tôi nói:
- Chắc chắn rồi. Tôi sẽ đến tận nơi thưởng thức những ly cafe đặc biệt của bác.
Bác gái nói:
- Cậu về gấp quá. Chúng tôi chẳng có quà gì tặng cậu đem về Saigon.
- Cám ơn bác. Những bữa cơm bác cho ăn đã là những món quà quý báu đối với tôi. Thôi xin chào hai bác.
Tôi đeo túi xách lững thững bước ra cổng rồi quay lại nhìn lần cuối ngôi nhà giữa vườn hoa xinh đẹp. Nơi đây tôi đã sống như một giấc mơ. Bây giờ giấc mơ đã chấm dứt và tôi phải tỉnh dậy.
Ðăng phóng xe Vespa chạy ào từ ngoài đường vào con đường trải đá trong vườn. Anh hỏi tôi trong khi vẫn để máy xe nổ.
- Cậu đi đâu đó?
Tôi đáp:
- May quá. Tôi định đón xe ôm ra bến xe đò về Saigon. Nhờ cậu chở giúp tôi một đoạn.
Ðăng tắt máy xe và gỡ chiếc kính đeo cầm tay.
- Cậu định về ngay bây giờ?
- Phải.
- Còn vở kịch?
- Phần tôi đã xong. Bây giờ nó thuộc về cậu.
- Ðâu được. Tối nay cậu phải dự buổi trình diễn ra mắt để tôi giới thiệu cậu với các vị mạnh thường quân và khán giả.
- Chẳng quan trọng gì. Người tôi muốn giới thiệu vở kịch của tôi đã không còn.
Ðăng lắc đầu.
- Cậu hơi coi thường bạn bè.
- Tôi xin lỗi đã làm cậu mất lòng. Tôi chỉ muốn nói tôi không còn hứng thú nhìn những nhân vật hư cấu của mình sống trên sân khấu, trong khi nhân vật thật ở ngoài đời đã ngủ yên.
Ðăng thở dài:
- Tùy cậu quyết định. Nhưng tôi muốn báo cho cậu biết bà chủ nhà muốn gặp cậu sáng nay.
Tôi ngạc nhiên hỏi lại:
- Gặp tôi ư? Ở đâu?
- Bà ấy sẽ đến đây. Nếu cậu không muốn gặp, cậu cứ ra về.
Ðăng quay xe lại rồi phóng đi. Tôi biết anh đang giận nên chẳng muốn giữ anh lại để phân trần. Bạn bè có những lúc im lặng người ta sẽ hiểu nhau hơn. Còn bà chủ, tôi có nên nói chuyện với bà lần cuối? Dù sao bà cũng đã đối xử với tôi quá tốt, tôi chẳng thể làm ngơ ra về mà không ngỏ một lời cám ơn.
Tôi đành trở lại phòng trọ, quăng túi xách lên bàn và ngồi đợi.
Một tiếng sau, bà chủ đến. Bà mời tôi sang phòng khách nói chuyện.
Ðây là lần thứ hai tôi bước vào phòng khách lạnh lẽo này dù bên ngoài trời đã nắng gắt. Trước mặt tôi, bức tranh sơn mài vẽ cảnh hồ sen có một đôi vịt trắng vẫn đang đùa nghịch. Bác quản gia theo thông lệ đặt một bình trà nóng lên mặt bàn rồi lặng lẽ bước ra.
Bà chủ mặc quần áo màu xanh nhạt, hai tay đặt trên tựa ghế salon. Khuôn mặt bà không son phấn và đôi mắt bà hơi sung lên vì đã khóc thầm. Bà rót nước trà mời tôi và hỏi:
- Cậu định về Saigon ngay sáng hôm nay?
- Vâng. Tôi đã xong công việc. Cám ơn bà đã cho tôi ở trọ một thời gian dài.
- Cậu không cần phải cám ơn. Vì cậu đã giúp tôi hiểu được phần nào về cái chết của con tôi.
- Bà hiểu được nguyên do cái chết của cô bé?
Bà chủ im lặng mở bóp da màu nâu lấy ra cái hộp quẹt gaz màu xanh lá cây, để lên bàn.
- Hộp quẹt này của cậu?
- Không. Tôi đã mua tặng cô bé.
- Tự cậu mua tặng hay nó đòi mua?
- Cô bé tự chọn.
Bà chủ nhíu mày suy nghĩ:
- Cậu có biết nó cần dùng hộp quẹt để làm gì không?
Tôi lắc đầu và kể lại cho bà nghe chuyện tôi đã dắt cô bé vào hiệu sách. Em đã đòi mua tất cả những vật dụng gì có màu xanh lá cây. May thay cho tôi lần đó ở quầy hàng chỉ có cái kẹp và hộp quẹt gaz này có màu sắc mà em ưa thích. Tôi hỏi:
- Bà đã tìm thấy hộp quẹt gaz này ở đâu vậy?
- Khi vớt xác nó ở dưới hồ lên, một bàn tay nó nắm chặt. Người ta cạy bàn tay nó ra, thấy hộp quẹt này và lấy đưa cho tôi.
Tôi buột miệng kêu:
- Trời ơi!

Bà chủ thở dài, nói tiếp:
- Tôi không ngờ nó đã giống hệt cha nó. Chỉ thích màu xanh lá cây. Lần trước vào phòng của chồng tôi chắc cậu cũng đã thấy màn cửa, tấm thảm, vôi quét tường đều màu xanh lá cây. Cậu có biết những người thích màu xanh lá cây, tính tình họ như thế nào không?
Tôi lắc đầu.
- Tôi thật sự không biết khi người ta ưa thích một màu sắc lại có ý nghĩ gì.
- Phải mất một thời gian tìm hiểu qua sách vở và trong đời sống, tôi mới biết những người yêu màu xanh lá cây thích sống cô độc và họ rất dễ ghen tương.
- Ghen tương?
- Ðúng vậy. Chính chồng tôi đã tự tử vì ghen tương khi thấy tôi giao dịch làm ăn với nhiều người. Chắc con bé cũng vậy khi nó biết tôi có ý định muốn lập gia đình một lần nữa.
Bà chủ cầm hộp quẹt gaz đưa tận tay tôi.
- Cậu hãy giữ nó làm kỷ niệm. Nhưng tôi mong cậu đừng yêu màu xanh lá cây như con tôi.
Tôi mân mê hộp quẹt gaz màu xanh lá cây trên tay. Tôi không tin bà chủ đã nói đúng. Tôi không tin cô bé đã "ghen tương" khi biết người mẹ muốn bước đi bước nữa. Tôi cũng không tin em đã "ghen tương" khi thấy tôi nắm tay Hạnh dắt ra khỏi nhà hàng Thủy Tạ. Tôi tin...
Tôi quẹt thật mạnh bánh xe hộp quẹt gaz. Một ngọn lửa bùng lên làm tôi rát mặt. A! Tôi nhớ ra rồi câu thơ của Piere Emmanuel: Pourquoi verte, L éternité? Tại sao vĩnh cửu xanh màu lá cây?
Tôi tin sau cái chết thảm khốc và đột ngột của người cha, cô bé muốn đi tìm sự vĩnh cửu. những người đi tìm sự vĩnh cửu ở cõi đời này thường dễ bị "mát" vì thất vọng. Vì vậy họ đã phải tìm đến cái chết để hy vọng sẽ tìm thấy sự vĩnh cửu ở một cõi khác.
Tôi muốn nói ý nghĩa ấy với bà chủ. Nhưng chắc bà sẽ không tán đồng nên tôi im lặng, bỏ hộp quẹt vào túi và đứng dậy chào bà.
Bà chủ cũng đứng dậy tiễn tôi ra cửa. Bà nói:
- Cậu nên ở lại đây tối nay để xem vở kịch của cậu. Hãy bình tĩnh chứng kiến sự thành công hay thất bại của mình. Dù đau buồn tôi cũng đến xem vở kịch. Tôi hy vọng qua vở kịch, tôi sẽ hiểu người bạn của con tôi hơn.
Tôi thấy chẳng cần thiết nếu bà có hiểu tôi hơn. Có ích gì khi hiểu biết nhiều hơn nhưng đã quá trễ, trong khi chỉ cần một chút hiểu biết sớm hơn, người ta cũng giúp được nhau.
Nhưng tôi quyết định phải ở lại. Chiều nay tôi muốn gặp cô bé một lần cuối. Chiều nay tôi muốn nói với em một đôi lời. Ðã đến lúc tôi không thể lặng câm dù đối với người nằm trong mộ.
Trời chiều lộng gió. Những cây thông trên đồi kêu vi vu. Không có một bóng người trong nghĩa trang. Tôi đặt bó hoa bất tử trước ngôi mộ mới đắp của cô bé. Tôi không biết loài hoa này có ý nghĩa gì nhưng đối với tôi, cô bé cũng bất tử như tên loài hoa đó.
Nắng trên đỉnh đồi đã tắt. Dưới chân đồi còn viền một màu vàng nhạt. Tôi châm một điếu thuốc bằng hộp quẹt gaz tôi đã tặng cho cô bé. Hút một hơi thuốc dài, tôi thở khói bay um giữa trời chạng vạng. Gió thổi khói thuốc bay ngược vào mắt tôi cay xè. Tô quì xuống bới một lỗ nhỏ trên mộ cô bé, bỏ hộp quẹt gaz màu xanh lá cây xuống đó rồi lấp đất lại.
Tôi đứng dậy, phủi sạch bụi đất dính trên tay rồi thì thầm với em:
- Tôi tặng em hộp quẹt này, ở dưới đó lạnh lẽo em có thể dùng nó để sưởi ấm. Thật đáng tiếc khi tôi hiểu em đã đánh mất cái gì thì đã quá muộn. Tôi chẳng còn có thể giúp em. Người ta khó mà giúp được nhau đúng lúc. Luôn luôn quá sớm hoặc quá muộn và như thế sự việc đã đổ vỡ. Thôi ngủ ngon nghe nhỏ. Chúc em sẽ đến được nơi toàn màu xanh lá cây.
Ðể ngăn mình khỏi khóc, tôi bước nhanh xuống đồi. Hộp đồ chơi viên bi lăn trong túi áo cồm cộm. Tôi lấy nó ra và ném xuống nghĩa trang. Tôi không cần hộp đồ chơi "giết thì giờ" đó nữa. Thì giờ đối với tôi lúc này rất quí vì còn quá ít.
Vở kịch câm ngoài đời giữa tôi và cô bé đã hạ màn. Nhưng đúng 19 giờ 30 tối nay, trên sân khấu sẽ mở màn kịch nói của tôi: Tình nhỏ làm sao quên.

Dưới đây là cuộc trao đổi giữa bạn đọc Tuyển tập thơ văn ÁO TRẮNG và nhà văn ÐOÀN THẠCH BIỀN. Bài đã được đăng trên ÁO TRẮNG số tháng 3 - 1993.
1. Tại sao những nhân vật nữ trong truyện của anh đều ở lứa tuổi áo trắng, anh có viết về các đối tượng khác?
HOÀNG NGÂN (Cần Thơ), TRẦN ANH DŨNG (Mỹ Tho), MINH KHIÊM (Ðức Trọng)
Những đối tượng khác, tôi cũng đã viết nhưng không thành công nên quay về lứa tuổi áo trắng. Ðối với tôi màu trắng thật khó hiểu (vì như ánh sáng, nó tổng hợp của bảy màu) và tâm lý của lứa tuổi áo dài trắng cũng vậy. Tôi thích viết về những gì còn khiến mình thắc mắc muốn tìm hiểu, chứ hiểu rõ rồi (như "bản thân tôi" chẳng hạn) thì chán lắm!
2. Anh thường viết truyện về tình yêu, vậy anh có thể định nghĩa tình yêu là gì?
LẠC THƯ (Cần Thơ), YẾN NHI (?)
Tôi rất thích câu định nghĩa của nhà văn St. Exupéry: "Yêu nhau không phải là nhìn nhau mà là cùng nhìn về một hướng". Và tôi chỉ muốn thêm vào chút xíu: "Nhưng thỉnh thoảng cũng nên nhìn vào mắt nhau, để giúp nhau lấy đi những hạt bụi trong mắt".

3. Anh có thể cho biết lý do tại sao anh đổi bút hiệu Nguyễn Thanh Trịnh thành Ðoàn Thạch Biền?
CÚC VI (Huế), NGUYỄN XUÂN (Nha Trang), VŨ QUANG THÁI (Hố Nai)
Ðây là chuyện rất riêng tư, nhưng vì có nhiều bạn thắc mắc nên tôi phải trả lời. (Xin lỗi trước những bạn không thích chuyện riêng tư, đừng cười). Ngày xưa tôi ký bút hiệu Nguyễn Thanh Trịnh vì đã yêu một cô sinh viên tên Nguyễn Thị Trịnh. Rồi cô ấy đi nước ngoài. Ðợi mãi không thấy cô ấy trở thành Việt kiều hồi hương "đầu tư xây dựng đời tôi", tôi đành "chuyển hệ" yêu cô Ðoàn Thị Biền bán cơm sườn ở ngay đầu ngõ và ký bút hiệu Ðoàn Thạch Biền. Vái trời đừng bắt tôi phải đổi bút hiệu lần nữa. Vì ai mà không đau lòng xót ruột khi phải chia tay với... những dĩa cơm sườn.

4. Cách viết truyện ngắn của anh đã chịu ảnh hưởng của nhà văn nào?
MINH LÂN (Q. 10)
Ngay khi còn học trung học tôi đã sưu tầm cắt dán vào tập vở những truyện vui cười đăng trên báo. Có lẽ chịu ảnh hưởng từ đó nên truyện tôi viết thường nhiều đối thoại, kết thúc bất ngờ và tếu. Bạn cứ đọc truyện vui cười sẽ thấy, nhiều khi chỉ cần hai câu đối thoại ngắn gọn, tác giả đã làm bạn phải suy nghĩ và bật cười. Thật đáng tiếc tôi chưa đủ tài viết ngắn gọn như vậy và truyện ngắn của tôi vẫn còn dài lòng thòng.
5. Những nhân vật trong truyện của ông thường đối thoại rất tếu, chắc ở ngoài đời ông cũng nói năng tếu như vậy?
LÊ DŨNG (Q. 3), NGUYỄN THỊ THÚY (PTTH An Lạc)
Nếu được như các bạn nghĩ thì thật phúc đức cho tôi. Ở ngoài đời tôi nói năng như "dùi đục chấm mắm cáy" nên dễ mất lòng người. Vì vậy, tôi thường im lặng và bị hiểu lầm là lúc nào cũng trầm ngâm suy tư những vấn đề cao siêu! Ðể bù lấp khuyết điểm của bản thân, tôi đã cố "gò" viết cho nhân vật của tôi đối thoạt thật nhiều và thật dí dỏm để độc giả lầm tưởng đó là... tôi.
6. Ðọc truyện của ông, em thấy xúc động và buồn một cách kỳ lạ... Ðối với ông có phải cái gì đẹp thì thường mong manh và hạnh phúc thì thường ở trong sự ray rứt và tìm kiếm?
CHI MAI (Biên Hòa)
Tôi thường viết truyện tếu để giúp độc giả có được nụ cười trong cuộc sống có nhiều chuyện đáng mếu, không ngờ lại khiến em "buồn một cách kỳ lạ". Như vậy chứng tỏ tay nghề của tôi bị... trục trặc. Ðối với tôi vẻ đẹp cũng như hạnh phúc thường mong manh và điều quan trọng là làm thế nào để mọi người hiểu và quí trọng sự mong manh đó. Hãy biến nó thành "Và một ngày dài hơn thế kỷ" như tên một tác phẩm của Aimatôp.
7. Những truyện tình ông viết đều có vẻ không thật. Vậy chứng tỏ ông là người rất "ba xạo". Ðúng như người ta thường nói "Nhà văn nói láo..." phải không?
TRÚC PHƯƠNG (Sông Bé), HUỲNH THỊ THƯƠNG (Mũi Né), BẢO QUYÊN (Diên Khánh)
Bạn chỉ quen ăn thịt gà luộc, nếu lần đầu tiên được nếm các món: gà gói giấy, gà hấp bia, gà nướng chao... người đầu bếp giới thiệu đó là thịt gà, bạn sẽ nói ông ta "ba xạo". Với con gà (chuyện thực tế) tùy theo khả năng nấu nướng mà người ta có thể chế ra nhiều món lạ miệng, nhưng đó vẫn là thịt gà. Vấn đề là món ăn đó có làm bạn khoái khẩu hay không. Nếu bạn khoái khẩu thì chắc chắn món ăn đó có thật. Như tình yêu vậy mà. Nếu đang yêu, bạn sẽ tin có hình bóng người yêu ở trong tim. Nếu không yêu bạn sẽ nói chuyện "ba xạo", trong tim chỉ có máu đen và máu đỏ.
8. Nhân vật nữ trong truyện của anh thường xưng hô "ông" với "em". Có phải đây là bút pháp riêng của anh không?
TRÂN XUÂN NỞ (ÐHTH), BĂNG TÂM (Q. 10), CẨM PHƯƠNG (Củ Chi)
Nhân vật nam của tôi (chứ không phải tôi) khi gặp nhân vật nữ, thường không còn trẻ để cô bé gọi "anh", nhưng chưa già để gọi "chú". Tôi muốn cô bé gọi hắn là "ông", để giữ một khoảng cách an toàn đối với người xa lạ (là hắn chứ không phải tôi). Còn chuyện họ đã quen nhau và chia tay như thế nào qua cách xưng hô đó, thì độc giả đều đã biết.
9. Trường Phan Châu Trinh Ðà Nẵng nơi chú học hồi xưa có để lại kỷ niệm nào cho chú không?
MINH THU (Ðà Nẵng)
Ngôi trường đó đã cho tôi kiến thức căn bản đồng thời cũng giúp tôi hiểu về tình bạn, tình yêu và tình thầy trò.
10. Là một trong những người thực hiện Tuyển Tập Áo Trắng, điều làm chú cảm thấy lo lắng và tâm đắc nhất là gì? Chú có nhận xét gì về những cây viết trong lứa tuổi áo trắng? Chú có thể giúp cháu và các bạn đang tập viết văn một vài kinh nghiệm được không?
CÔNG TÂM (Phan Rang), TRUNG NGHĨA (PTTH Hùng Vương)
Ðiều làm tôi lo lắng nhất là không thấy bài viết của bạn đọc gửi về. Ðiều tâm đắc nhất là tôi đã được đọc những bài viết rất hay của những độc giả chưa hề quen biết gửi về. Những cây viết lứa tuổi áo trắng, một số người viết truyện đã thành công, còn về thơ, chưa có mấy ai nổi bật. Kinh nghiệm viết văn, thú thật (không phải tôi khiêm tốn hay "giấu nghề" đâu) tôi cũng đang trên đường tìm kiếm. Vậy các bạn cùng tôi có thể học hỏi kinh nghiệm viết văn của các nhà văn kinh điển Việt Nam cũng như thế giới.
11. Mỗi nhà văn, nhà thơ đều muốn mình có ít nhất là một tác phẩm lớn "để đời" (như Victor Hugo với "Những người khốn khổ"). Anh đã có tác phẩm nào gọi là "để đời" chưa?
TRẦN ÐĂNG TÀI (Cần Thơ)
Anh có dự tính sẽ viết về một đề tài lớn, ngoài những truyện tình áo trắng?
ÐỨC HẢI (ÐHTH)
Tôi chưa bao giờ may mắn có được một món tiền lớn, một mối tình lớn vì vậy tôi chọn những thứ gì nho nhỏ ở trong tâm tay với của mình. Tôi không thích làm "con nhái muốn to bằng con bò" như trong truyện ngụ ngôn của La Fontaine. Tôi chỉ cố gắng viết tác phẩm cho độc giả mua và để vào tủ sách, còn "để đời" thì tôi đã "đi đời" rồi. Ðối với tôi không có đề tài lớn hay nhỏ mà chỉ có viết hay hoặc dở mà thôi. Người ta thường chê những người viết truyện ma quỷ và truyện trinh thám nhưng cả thế giới đã khâm phục Bồ Tùng Linh và Simenon. Vì vậy một tô cháo hành nấu ngon, tôi vẫn thích hơn một tô cháo gà nấu dở.
12. Anh có xúc động khi đọc câu thơ của Nguyễn Vỹ: "Nhà văn An Nam khổ như chó"?
HÀ HUY HOÀNG (Quảng Ngãi)
Trong "cơ chế thị trường" hiện nay, đời sống của nhà văn có túng thiếu lắm không?
NGUYỄN ÐĂNG BÌNH (ÐH Pháp Lý)
Nếu bạn nghĩ trời sinh ra ta có hai bàn tay "chỉ để" viết văn thôi thì bạn sẽ khổ. Ðôi bàn tay còn có thể làm được nhiều việc khác nữa. Hiện nay chẳng mấy ai dùng tivi một hệ mà toàn "đa hệ". Vì vậy ngoài viết văn, tôi còn viết báo, viết kịch bản phim và ở nhà có cho thuê truyện của tôi, để khỏi phải than đói.

13. Trong truyện dài "Long lanh lệ thầm" chú có viết: "Người ta chỉ thật sự khóc một lần trong đời, những lần trước người ta tập khóc còn những lần sau người ta khóc vì thói quen". Vậy chú đã thực sự khóc một lần nào chưa?
THANH HẰNG (Long An)
Tôi đã thật sự khóc một lần khi giặt quần áo, vô tình vò nát tấm vé số bỏ quên trong túi áo. Tấm vé số đó đã trúng độc đắc 50 triệu, nhưng người ta không cho lãnh vì bị nhàu nát. Từ đó tôi chỉ khóc vì thói quen. Ăn ớt cay: khóc. Xem phim "Người giàu cũng khóc": khóc. Áo Trắng bán ế: khóc. Và để ngăn mình khỏi khóc tôi đã viết truyện cười.
14. Anh có thể chép tặng em bài thơ Pháp có câu: "Tại sao vĩnh cửu xanh màu lá cây"? Có phải bài thơ đó đã tạo cảm hứng cho anh viết đoạn kết truyện "Tình nhỏ làm sao quên"?
HỒ NHẬT (ÐHTH)
Ðó là bài thơ "Seuls Comprennent les Fous" (Chỉ những người điên mới hiểu được) của Pierre Emmanuel - một nhà thơ Pháp hiện đại - Thơ của ông mang nhiều suy tư triết học. Quả thật bài thơ đó đã giúp tôi giải quyết vấn đề trong TNLSQ. Vì bài thơ quá dài, không thể chép tặng em nguyên tác. Em có thể đọc bản dịch đăng trong tuyển tập Áo Trắng này.
15. Anh đã từng dạy học ở Phan Rí, khi rời xa, anh có luyến tiếc không? Có kỷ niệm gì dễ thương không?
VIỆT TRÚC, NGÔ KIM ÐOAN (Phan Rí Cửa)
Ở đó, tôi đã gặp những người bạn tốt, giúp đỡ tôi thời khốn khổ. Con người và bối cảnh ở đó đã tạo cảm hứng cho tôi viết những truyện ngắn đầu tiên. Khi rời xa, tôi rất nhớ những đồi cát và những con dông. Mùi hương nước mắm nhỉ đã thật sự quyến rũ tôi hơn mùi hương hoa hồng.
16. Tác phẩm đầu tay được in khi chú bao nhiêu tuổi? Từ đó đến nay chú đã in được bao nhiêu tác phẩm và tác phẩm nào chú tâm đắc nhất?
TRẦN THU HOÀI (Hà Nội), NGÔ KIM NƯƠNG (Biên Hòa), MÂY HỒNG (Bảo Lộc)
Tập truyện đầu tay "Ví dụ ta yêu nhau" được in khi tôi 25 tuổi. Từ đó đến nay, tôi đã in được 7 cuốn truyện. Các nhà phê bình nhận xét cuốn "Tình nhỏ làm sao quên" là khá nhất. Còn tôi thích cuốn truyện đầu tay "Ví dụ ta yêu nhau" hơn. Nó giống như mối tình đầu đã mất. Tuy còn ngây ngô, vụng dại nhưng để lại những kỷ niệm đẹp khó quên.
17. Làm nhà văn chú đã "được" gì và "mất" gì?
MY HOÀN (Ðà Nẵng)
Tôi đã được những nhân vật nữ trong truyện và mất những nhân vật nữ ngoài đời. Ðộc giả cứ tưởng tôi là nhân vật nam trong truyện, đến khi thấy rõ bộ mắt thật của tôi, họ đã chán nản, về nhà đốt hết những cuốn truyện của tôi. Thật tội nghiệp cho... cả hai!
18. Anh đã viết "Tình nhỏ làm sao quên" trong hoàn cảnh nào? Có chủ đích gì? So sánh giữa tiểu thuyết và bộ phim? Anh có định trở thành diễn viên điện ảnh?
(43 thư)
Tôi đã lên Ðà Lạt viết kịch cho một nhóm bạn, tình cờ tôi đã gặp một cô bé mất trí bên bờ hồ. Nghe người ta kể về hoàn cảnh của em, tôi không tin và lý giải sự mất trí của em theo suy nghĩ của tôi. Chủ đích của tôi là chúng ta thường quan tâm đến những chuyện "lớn", nhưng chuyện nhỏ nếu tìm hiểu đến cùng, nó cũng khiến ta ray rứt khó quên. Như ông bà nói "Ðừng khinh lỗ nhỏ, lỗ nhỏ đắm thuyền". Nếu chúng ta dễ dàng quên những chuyện nhỏ thì chúng ta cũng dễ dàng quên được chuyện lớn.
Bộ phim đã hấp dẫn hơn tiểu thuyết của tôi. Nó đã diễn tả được giọt nước mắt nhưng thiếu nụ cười như trong truyện của tôi. Trong phim tôi đóng một vai phụ. Vai thằng đểu lừa gạt cô bé "mát". Khi xem "nháp" bộ phim, không thấy hình ảnh của mình, tôi cự nự đạo diễn Lê Hoàng Hoa. Anh cười nói: Ðóng vai thằng đểu mà cậu diễn thành người tốt thì tôi phải cắt.
Thế là giấc mơ trở thành diễn viên điện ảnh của tôi bị tan tành. Làm người tốt không đúng chỗ cũng dễ bị chê! Tôi tức mình về viết tiếp kịch bản phim "Tôi thương mà em đâu có hay", trong đó có vai người tốt và tôi sẽ dành đóng vai này. Cầu trời tôi sẽ không diễn xuất thành thằng đểu!
19. Về vở kịch "Ðêm của cỏ", tại sao anh nhẫn tâm để nhân vật Minh từ bỏ người anh thân yêu, đi theo nhân vật Tấn thô bạo? Tại sao và tại sao?
(27 thư)
Qua vở kịch tôi chỉ muốn nói: Tình yêu thật kỳ lạ. Nó đã làm cho một người xa lạ lại được yêu thương hơn người thân thiết. Con người gồm tâm hồn và thể xác. Tấn đã giúp Minh bay lên bằng tâm hồn (qua những lời đường mật) và bay lên bằng thể xác (qua những lần dìu bước đi và những nụ hôn). Vì vậy Minh đã yêu Tấn hơn. Nếu gọi đây là vở kịch "cảnh giác" chắc các bạn sẽ dễ dàng thông cảm. Báo Công an thành phố ngày 24 - 2 có đăng chuyện "Tình yêu thời mở cửa". Hai mẹ con cùng yêu một ông ngoại kiều, ông ta yêu cô con gái hơn, người mẹ sợ mất "mối xộp" nên đã chịu làm giấy hôn thú với ông ta, nhưng bước lên xe hoa lại là cô con gái chưa đủ tuổi làm giấy hôn thú. Nếu tôi chuyển chuyện thật đó thành kịch chắc các bạn cho tôi bôi bác hình ảnh người mẹ và lứa tuổi áo trắng! Có lẽ vì kịch gần với đời, cho nên nhà văn Balzac đã đặt tên cho bộ tiểu thuyết nổi tiếng của ông là "Tấn kịch đời" (La comédie humaine).
Sau một tuần Áo Trắng số 30 phát hành, tôi đã nhận được 142 lá thư đặt câu hỏi. Tôi thật sự xúc động vì tấm lòng ưu ái của bạn đọc. Những câu hỏi đó đã giúp tôi nhìn lại cách sống và cách viết của mình.
Xin cảm ơn tất cả các bạn.