NHÃ NHẠC 4 - Tiếng ve sầu kêu râng lên đâu đây làm khách giật mình tỉnh giấc. Nhìn qua mùng, trời đã sáng trưng tuy mới sáu giờ. Khách lại nằm xuống lim dim đôi mắt tận hưởng Nhạc Ve. Đã từ lâu rồi, tiếng ve sầu tưởng như chỉ còn trong ký ức, nay lại đang tấu lên bản nhạc rừng. Âm vang ran ran, khô mà chói chan. Đôi lúc nó im bặt một phút, rồi rỉ rả như lấy hơi, rồi lại ran lên một tràng dàị Khách thích thú miên man nghe mà lòng quá vuị Hè đã về rồi ư? Tiếng ve, phượng hồng, lưu bút ngày xanh! Tuổi thanh xuân như đang đứng bên kia mùng. Khách vùng dậy, thấy lòng mình rất trẻ. Nhưng ô kìa, tiếng ve hình như đã tấu xong lời cuối, tự dưng ngưng bặt … Khách rón rén bước ra vườn saụ Gia đình nhà chủ vẫn còn đắm chìm trong giấc điệp. Gió buổi sáng mát nhẹ làm khách thấy vô cùng sảng khoáị Khách hát nho nhỏ, vừa đủ mình nghe, vừa tung tăng đây đó. Bước chân sáo dẫn khách vào đám cau trước mặt. Thân cây cau lêu khêụ Ngước nhìn lên cao, từng chùm bông rất lớn, mầu phớt vàng trắng, đang nhả một mùi hương hăng hắc. Những bẹ cau mỏng mảnh đưa qua đưa lại theo cơn gió thổi tạo nên những âm thanh vui taị Khách ngửng cổ lên nhìn, tai lắng nghe nhạc caụ Nhạc cau! Nhạc cau rù rì, nhạc cau đong đưa tiếng thở. Thở rằng, "Ầu ơ, Vôi nồng trầu cay Duyên ai nấy đặng Duyên mình, mình say" "Ầu ơ Hôm nao ai đem cau trầu chạm ngõ Em vui mừng, hết vò võ năm canh Đêm nay mình ngồi nhìn con sao tỏ Em thành vợ, ở sao cho vừa à ạ à ơi, vừa lòng anh?" hkkm Khách nhìn quanh xem có trầu không? Có chứ. Những giây trầu xanh lá đang bám leo lên thân caụ Màu xanh, xanh biếc lòng thiếu phụ. Màu tươi, tươi rói hồn thi nhân. Nào vôi đâủ Vôi đâủ Vôi đâu cho ta têm miếng trầu cau ấm nồng hơi thở tân nương! Khách lại mon men đi lạc vô rừng phi laọ Có phải là phi lao không? sao thính giác khách như ngửi mùi thơm của Ngự Bình năm cũ? Lá xạc xào, phất phơ rũ xuống y như tóc lụa Tây Thị Nhạc rào rào như lời thì thầm của đám cung nữ khi nghe vó câu Phạm Lãị Ố ồ đây là rừng tràm. Hóa ra là nhạc tràm. Nhạc tràm. Nhạc tràm! Khách thơ thẩn đi sâu hơn. Và kia kìa, một rừng tre xanh ngát hiện rạ Thân tre có nhiều đốt, mảnh khảnh, màu vàng nhạt óng ả dưới ánh sáng mặt trờị Chúng không như đám tre khô cháy cao nghều nghệu mà khách đã nhìn thấy bên hai vệ đường khi đi tìm nhà cố nhân. Tre ở đây mượt mà bóng bẩy, với những cành lá thon thả ôm đan vào nhaụ Xuyên qua các khe hở, những tia nắng lấp lóa trên những cọng lá mầu xanh non ngọc bích. Sát vào thân cành, lá sẫm hơn, xanh mặn mà như người đàn bà đã qua một vài hương lửa…Trên vùng đất rộng, lá tre khô dòn bao phủ như một tấm thảm vàng úạ Mỗi bước chân khách đi qua, nghe vang lên tiếng động của lá vỡ vụn. Cứ mỗi một cơn gió đi qua thì thân tre xô vào nhau kêu kĩu kịt như những chiếc võng đưa, lá tre cọ vào nhau làm thành âm điệu khô liu xiu, lít xít. Nhạc tre rào rào một lượt rồi ngưng, lại rào rào tiếp một lượt rồi ngưng, như một điệp khúc lạ lùng... Tre yểu điệu thục nữ lại có chút lả lơi mời gọị Ta bỗng động tình xuân… Ta mở rộng vòng tay ôm nhạc Ve, ôm nhạc Cau, ôm nhạc Tràm, ôm nhạc Tre vào lòng. Ta ôm hết thảy nhân gian, ôm hết vũ trụ. Ta ôm hết những mùa Thu chín hạt phong lưu, đỏ hồng môi ngọc lựu Hương hoa thiên lý. Văn thơ vạn kỷ. Này nhạc cung đình, này sóng thu ba Hơi thở ta nhả một hồn nhạc mới … 5- Chòi lá được cất đơn sơn giữa một cái ao. Thoạt trông nó như cái nhà thủy tạ nhỏ, nhưng nơi đây không có bông sen bông súng, không có bóng thuyền câu, không có khách thập phương ngao du sơn thủỵ Ở đây, vũng nước xanh lè rợp bóng lá rừng quanh năm. Ở đây đìu hiu hơi gió có tiếng chích chòe kéo nhau về rỉa lông làm tổ. Có bụi chuối vườn tre hiền hòo Có sâu bọ bò lổm ngổm chờ ngày hóa bướm...
Gia chủ vén áo chùi sơ cây kèn clarinette đã cũ. Anh nâng nó lên kê vào miệng, rồi dồn hết tâm trí vào bài nhạc. Nhạc phẩm “Đêm Tàn Bến Ngự” của Dương Thiệu Tước trổi lên. Nghe buồn da diết. …Khách ngã đầu dựa vào lan can chòi thủy tạ, đôi mắt lim dim. Tiếng clarinette trầm bổng bay trong gió, đưa hồn người thưởng ngoạn về với Huế buồn hiu hắt đêm mưạ Về với Thượng Tứ. Về với Gia Hộị Về với Nội thành. Về với ngày cầu Trường Tiền sập, trăm con gái tóc thề vén tà áo trắng học trò, leo lên đò đi qua sông Hương. Buổi sáng sớm, mặt sông lãng đãng sương mù. Đẹp làm sao bóng những con đò không mui, nhỏ như lá tre giữa giòng, mờ ảo chèo qua chèo lại như con thoị Bến Phú Văn Lâu bên nay đi qua bờ bên kia là trường Đồng Khánh, Quốc Học, Pellerin… Bến tôi, đò xưa có đó, suối thương đâu tìm? Tiếng kèn đã ngưng mà khách lòng những vấn vương.
Cô Thúy, vợ chủ nhà, lom khom bưng một lò than kê gần chiếc bàn tre đặt giữa chòị Lại đặt trên lò một nồi nhỏ bằng đất nung. Trong ấy, cháo trắng sôi lỏng bỏng, trào bọt lên tận miệng nồị Hình như gạo đã chín nát thành hồ. Mùi gạo mới thơm ngon làm khách cảm thấy đói bụng. “Mình phải ăn một chút gì đi nhé”, gia chủ nói “Mời chị dùng cháo đi anh” Thúy thỏ thẻ với chồng Gia chủ với tay lấy cần câu gần đó. Không cần mồi, anh ta tung giây xuống aọ Nhanh như chớp, một chú cá cắn câu ngay. Con cá bống mập ú lớn bằng ngón tay cái. Trong lúc chú ta đang còn dẫy dụa thì gia chủ thả ngay chú vào nồi cháo đang sôi. Cá chìm xuống dưới nồi vài giây rồi nổi lên, nở bung ra. Từ màu xám tro, thân cá nở thành bông trắng, xòe cái bụng trứng vàng ối… Trong nước gạo sền sệt mầu hồ, những con hoa cá trắng phau điểm nhánh nhụy vàng trông thật đẹp. Đôi mắt khách say nhìn, mê đắm mê đắm... Gia chủ rót thêm bia vào ly khách. Hai người lại cụng lỵ Họ cười khúc khích. Gương mặt hồng lên, khách lè nhè hỏi, “Tui uống ly này là ly thứ mấy hè? Tên bợm nhậu kia đưa hai ngón taỵ À, hai ly! tợn nhỉ! Bạn mấy ly rồi? Hắn lại đưa sáu ngón taỵ Ghê thế à? Trời! lâu lâu có chị về, Bá Nha gặp Tử Kỳ, say một bữa cho nghiêng trời sập đất… Khách sớn sác đụng vào lon bia đang khui dở để gần đó. Nước bia đổ tung toé trên sàn trẹ Khách cúi xuống phủi cái quần bị ướt. Ngay dưới chân khách có mảnh báo rất cũ, giấy vàng ố, rách một góc. Khách tò mò nhặt giấy lên. Mảnh báo in một bài thơ đã nhòe với năm tháng, và tên tác giả không còn ở trên đó nữạ Khách gật gù, thích thú đọc. Rồi thích chí quá, khách lại theo thơ mà hát lên… Nhà chủ châm thêm biạ Khách cầm nốc cạn nửa ly, đầu óc chập choạng. Hình như nguồn hứng khởi đang đi về. Hồn khách lơ lửng như mây trờị Lênh đênh trong tâm tư mùa thương biển nhớ. Sóng sánh trong lòng giọt ứa đầy, vơi … Không gian bỗng như quánh lại với những âm ba vang vọng từ cõi nàọ Ôm đàn Tây Ban Cầm, đôi mắt xa vời, người nghệ sĩ khách ta đi vào sáng tác… “Nguyệt động …Nguyệt động bờ môi … Hồn bay …hồn bay… Cõi nào sương rơi …đàn ta chơi vơi… Bên đồi, bên suối…Trăng đẩy... à ạ à ơi..thuyền ta trôi… Tìm đâu suối thương?.. Tìm đâu bến bờ… Tìm đâu gối ấm Gửi lòng chăn bông … Nguyệt lặng… Nguyệt lặn bờ ao… Về đâu …về đâu nhân ảo………………………… ………………………… hkkm Trên cao, chị Hằng nhú đầu ra khỏi rặng cây lắng nghe giòng nhạc chảy những tiếng thơ nồng nàn, tha thiết, Mây say bên rừng. Thương mong trong lòng. Tóc buồn tóc rốị Gọi người trăm năm … Dưới ánh trăng vàng, bóng người nghệ sĩ với cây đàn in trên vũng ao. Sóng nước lăn tăn xô hình ai nhấp nhô trong đêm mờ ảọ Tìm đâu suối thương? Tìm đâu bến đổ tơ vương bụi trần. Tìm đâu?
Hồng Khắc Kim Mai May 29, 2005 Chú thích: Đàn bầu : chỉ có một giây, thường được gọi là độc huyền cầm. Đàn tranh: có mười sáu giây, thường được gọi là Thập Lục huyền cầm Đàn nguyệt: tròn và to bản, có hai giây, trông như cái banjo của ngoại quốc. Đàn nhị: thoạt nhìn, từa tựa như cây vĩ cầm của nhạc Tây phương, nhưng nó chỉ có hai giây, và khi sử dụng thì cầm đàn đứng và kéo cò, chứ không kê trên vai và ép vào cằm như vĩ cầm. Tuy nhiên về kỹ thuật thì hai đàn nói trên như nhau Đàn Tỳ Bà của Trung Hoa có âm thanh sắc thái khác với nhạc truyền thống Việt Nam. Cách của Trung Quốc chủ yếu về rung theo lối Tây phương (trémolo) bằng tay mặt, cho nên họ cầm đàn dựng đứng. Trái lại với nhạc truyền thống Việt Nam, âm thanh được rung bằng tay tráị Do đó phải cầm ngang
*Ban đêm nghe tiếng đàn tranh ngân nga, thì ân tình của người đàn bà trổi dậy, để lòng sợ hãi không dám trở về với sự cô quạnh của mình
Facebook
Twitter
