Những đoạn ngắn của bài thơ hay hành động tôi đã làm. Tôi đã chui rúc trong xó nhà mỗi khi chồng tôi về. Một góc thật khuất của căn phòng trong cái Appartment đầy người cùng xứ sở. Tôi tránh né, không dám ngồi đối diện với người đàn ông mà tôi hằng yêu thương và thương yêu tôi. “Con điếm, con đĩ... ” Những thứ con mà tôi không ngờ đã được chồng tôi nhắc đến bằng lời nói của một con người khoa bảng. Tôi đã nghiến răng chịu đựng, vo tròn các uất ức để được sống cạnh chồng. Một năm, hai năm, ba năm... rồi đến năm thứ sáu. Tôi đã vỡ bằng tiếng hét lớn trong lần đầu tiên cũng là lần cuối cùng. Những thứ con mà chồng tôi vẫn dồn tôi vào một góc nhà đã thành lời nguyền rủa để tôi không dám quay về dĩ vãng. Tôi thèm một hang động giữa tuổi bốn mươi như tác gỉa bài thơ đã có. Một hang động để ẩn náu chứ không phải để trở về. sự bất hạnh của tuổi thơ và sự bất hạnh của đoạn cuối đời cũng đều thảm khốc. Nhưng tuổi thơ cũng còn nơi chốn được xây dựng theo ý nghĩ để ẩn náu. Còn tôi? Bốn mươi tuổi tôi chỉ còn bài thơ của ông ta, con người có đôi mắt đen kịt như cửa ngõ bị khóa chặt.
Lại thêm vài ly rượu được uống và người đàn ông trước mặt đã đi xa hơn bằng những đầu lưỡi nhớp nháp liếm quanh vành tai, bờ má của Thắm. Thắm ngồi yên với các ngón tay bị nắm chặt trong bàn tay chai. Những vết sần trong lòng bàn tay gã đàn ông chạm vào da Thắm nhám nhúa. chỉ nhám nhúa, không chút nào xúc động. Thắm ngồi như một cái xác khi các câu thơ trở về một cách không thứ tự trong trí. Và chung quanh những hình ảnh uốn éo, những câu hát lạc giọng của đám khách mua vui nhập nhòa như có, như không. Thắm rơi vào bài thơ một mình.
- Có còn không Hòn Chồng của những tảng đá tình yêu.
Một câu thơ đột nhiên thoát ra thành tiếng từ miệng Thắm. Cái lưỡi ướt át của gã đàn ông đang uốn quanh vành tai chợt thụt lại. Gã ngần ngừ một thoáng rồi vẫn giọng nhừa nhựa để hỏi.
- Cô em... bài thơ
- Tôi đọc lại câu anh vừa đọc
Thắm nói dối một cách trơn tru dù đoạn thơ đó người đàn ông chưa hề đọc tại đây. Và, thân thể vẫn không buồn nhích xa tấm thân đang chồm về phía mình mỗi lúc một sát, mỗi lúc sức nặng lại tăng thêm. Nhưng người đàn ông đã tự động làm việc đó. Gã nhìn Thắm.
- Cô em thích bài thơ?
- Thích
- Cô... em thích Nha... Trang?
- Thích chứ.
- Hay qúa há! Mấy cô khác đâu có... tâm hồn như cô em. Vậy mà...
Thắm ngước lên để tránh các câu nói mang tính thở than, đầy thương hại một cách cải lương dành cho mình.
- Tại thấy ngồ ngộ.
Người đàn ông hơi khựng lại sau câu nói. Hắn ngơ ngơ một thoáng rồi vớ đại chiếc bật lửa đặt trên bàn. Ngón tay cái bật bật, ánh lửa lóe lên rồi tắt vài lần theo nhịp taỵ Ánh sáng vàng mờ chớp tắt, đẩy khoảng không gian mờ tối qua những chớp sáng. Khuôn mặt hai người ẩn hiện trong tầm nhìn. Rồi chớp lửa cuối được người đàn ông giữ lâu hơn. Gã đăm đăm nhìn Thắm và thở dài khi ngón tay cái buông nhẹ miếng nhựa giữa lỗ gas ccủa chiếc bật lửa. Ngọn lửa tắt ngúm.
- Cô em uống gì thêm không?
Vẫy người hầu bàn và Thắm nghĩ đến tên một thứ rượu gỉa vờ dành cho các cô gái đang làm trong quán.
- Chuyện hồi đó và chuyện bây giờ khác nhau nhiều lắm. Cô em muốn nghe tôi kể chuyện không?
Thắm gật đầu, trả lời để trả lời. Người đàn ông xích lại gần Thắm hơn nhưng bàn tay không còn sỗ sàng như trước. Người hầu bàn đến, Thắm gọi thứ nước đã chọn khi người đàn ông tiếp bằng giọng nhừa nhựa.
- Cô em có vẻ được. Tôi không tán tỉnh cô em đâu... Yên trí, tụi mình đâu có gì mà phải vậy? Tôi bốn mươi rồi còn gì nữa... Lớn rồi!
- Anh sang lâu chưa?
Câu hỏi lạc lõng của Thắm không làm người đàn ông phật ý.
- Trên dưới chục năm... mà có gì đáng nói. Tôi bốn mươi rồi. Tôi bất hoặc rồi cô em biết không. Hà!
Tiếng thở dài đột nhiên được buông ra rồi cũng rất bất ngờ, người đàn ông phá lên cười lớn trước sự ngạc nhiên của Thắm. Gã gục gặc cái đầu và uống cạn phần rượu trong ly.
- Mấy ông cụ mình cũng lộn xộn. Bất hoặc cái khỉ gì... Mà bất hoặc thiệt chứ giỡn sao? Cái gì tôi cũng biết hết... Mà cũng chẳng đúng...
Người đàn ông bất đầu nói lộn xộn. Thắm ngơ ngác nhìn, khuôn mặt gã vẫn giống hệt như lúc đọc bài thơ lộn đầu, lộn đuôi.
- Cái gì tôi cũng biết trừ cái chuyện vợ mình không khoái mình làm thợ sửa xe. Tôi đâu biết cô ta khoái làm ca sĩ? Ban đầu tưởng cho vui... ai mà ngờ...
Câu chuyện của một con người có người vợ chạy theo sự hào nhoáng được kể bằng giọng nói thẫm rượu hệt như trăm ngàn câu chuyện đổ vỡ tại xứ lạ Thắm đã nghe. Không có điểm gì đáng quan tâm trừ giọng nói vẫn bình thường của người đàn ông. Bình thường theo cái kiểu nhừa nhữa của một kẻ uống hơi nhiều chứ chẳng có chút gì là đắng caỵ Gã kể, như đang kể chuyện người khác và chưa dứt câu chuyện Thắm đã nhận được người đàn bà phụ rẫy trong câu chuyện luôn luôn được gọi là cô tạ Không một tiếng con này hay con khác.
Là thế, hay chỉ mình tôi là con điếm? Sao anh không phải là người thợ sửa xe trước mặt mà lại là một người trí thức “biết trọng danh dự?” Chút hãnh diện còn lại sau ngày cưới đã trở thành sự tủi nhục trong tôi mỗi buổi chiều anh đi làm về. Có con điếm đang thu mình trong góc nhà chờ anh về để dọn cơm, để rửa bát, để trải giường và để anh thỏa mãn mỗi khi động tình sao không thấy? Sáu năm trời anh dồn tôi vào góc thấp nhất, hẹp nhất của đời sống. Tôi ngỡ ngàng và đã phải đóng các vai trò để mong tìm lại chút tình thương nơi anh. Lầm lũi như một con sen để dọn cơm, rửa chén. Bẽ bàng nhận từng tờ giấy bạc anh vất lên bàn để đi chợ, lo toan trong nhà. Rên rỉ, vật vã như con vật để mong anh nghĩ dục tính này vẫn chỉ riêng anh... Tôi xua đuổi cái tôi những ngày vừa lớn để làm cái tôi đàn bà. Rất đàn bà với mong ước anh quên hình ảnh tôi - cũng rất đàn bà - trong đêm tủi nhục đó. Như chiếc bóng, tôi đã sống bên anh tại xứ lạ. Một cái bóng không được biết đời sống bên ngoài. Hoặc, rất nhỏ, chỉ tham dự vào một phần nhỏ bé của đời sống tại đây. Một cái chợ Việt Nam gần nhà. Một khu thương mại Việt Nam tiện đường xe buýt. Một khoảng đường ngắm bao quanh nơi mình ở để phóng tầm nhìn mỗi khi xong công việc. Và những bốn bức tường thật rộng đã bao lần tôi ngắm nghía góc phòng - nơi vẫn thường co mình khi anh về - để so sánh với ba góc phòng còn lại. Nơi thì kê cái tủ lạnh. Nơi đặt chiếc kệ với cái truyền hình bên trên. Nơi có cái đèn đọc sách, bóng tròn nằm trong chiếc chụp trắng ngà. Và cuối cùng là nơi bỏ trống, có cái ghế con của tôi. Là thế, chỉ mình tôi là con điếm trong không gian nhỏ hẹp.
- Buồn không cô em?
Thắm gật đầu đại.
- Sao anh không lấy vợ khác?
- Sao cô em không lấy chồng?
Thắm ngước lên nhìn người đàn ông thật nhanh. Gã có vẻ ngượng.
- Tôi xin lỗi cô em.

Thắm lắc đầu gợi sang câu chuyện khác. Một câu chuyện chả ăn nhập gì với các ý nghĩ trong trí. Họ nói đến bài hát đang được một cô gái hát trên sàn nhảy. Câu chuyện xuôi dần và thoáng ngập ngượng không còn khi một tuần rượu nữa được mang cho hai người. Người đàn ông xích lại gần Thắm khi người con gái trên sàn nhảy hát xong bản nhạc. Gã lại nói đến bài thơ.
- Tôi thích bài thơ lắm, bình thường tôi nhớ đâu ra đó sao bữa nay kỳ qúa!
- Chắc tại rượu.
- Không phải đâu, có nhiều lúc uống rượu với bạn bè tôi vẫn nhớ bào thợ Từng câu một.
- Anh quen với ông ta?
- Ai?
- Người viết bài thơ.
- Không. Chỉ biết ông ta người cùng xứ. Thật ra tôi có gặp ông ta một lần, chỉ là sự tình cờ. Hồi đó tôi còn ở Nam Cali, hồi đó tôi còn vơ...
Thắm bật cười. Người đàn ông cười theo.
- Tôi đưa bà xã đi ăn bò bẩy món vào một buổi cuối tuần, tình cờ thấy quán cà phê đối diện tiệm ăn có tổ chức ra mắt sách của ông ta... Hồi đó tôi chưa đọc bài thơ nên ghé vào vì cảm tình người cùng xứ. Chỉ định mua ủng hộ một cuốn... Tôi để vợ ngồi bên tiệm ăn và chạy vội sang quán cà phệ Tình cờ gặp đúng lúc ông ta đứng trên bục. Đó là lần đầu và cũng là lần duy nhất...
Thắm yên lặng chờ.
- Trông ông ta buồn lắm. Hồi đó tôi nghĩ chắc gã mới sang nên mới buồn... Tôi mua cuốn sách rồi về tiệm ăn. Vậy thôi, chẳng để ý thêm cho đến lúc vợ tôi thành ca sĩ... Ôi!
Người đàn ông đột nhiên xuống giọng, đầy vẻ giễu cợt.
- có một tình yêu đầy đọa
có một đời đen như đêm tr6n biển.
Người đàn ông đọc thêm một phần của bài thợ Nếu bỏ qua cái giọng đã thẫm rượu và không khí hỗn tạp của một quán bia ôm khiến việc đọc thơ trở thành khôi hài thì rõ ràng người đàn ông này yêu thương thành phố của Thắm. Những câu thơ của các đoạn sau được đọc một cách tùy hứng khiến âm hưởng bài thơ quen thuộc trở thành xa lạ. Các đoạn ngắt hoàn toàn tùy thuộc vào nhịp thở của người đàn ông. Có vài chữ của câu trên chạy nối xuống vài chữ câu dưới và bỏ lửng lơ tại đó. Thắm nghe loáng thoáng tiếng cón tiếng mất trong tiếng nhạc bấy giờ không biết ai đã mở lớn hơn. Một cô gái trong quán đang lên cùng hát với một người thanh niên. Bài hát trữ tình, rẻ tiền của Sài Gòn vào cuối năm 70 được nhai lại với điệu bộ của hai con người đang ráng học đòi các cử chỉ của các ca sĩ. Thắm nhìn hai người bằng cái nhìn ngán ngẩm khi các cặp trai gái đang uốn éo trên sàn nhảy trở thành những cái bóng lẫn vào ánh đèn.
- Nha Trang,
Tôi sẽ trở lại thành phố đó chớ?
Tại sao không?
Tại sao không? Tại sao không? Những hình ảnh chung quanh đột nhiên thành nhạt nhòa trước mắt Thắm khi ba câu cuối của bài thơ được người đàn ông đọc lớn, át hẳn tiếng hát và nhạc. Gã đàn ông lại bưng ly rượu lên uống cạn như tự thưởng và ngân nga lại vài câu đắc ý. Cơn say đã thấm nhiều. Thắm nhắm nghiền đôi mắt khi khuôn mặt gã đàn ông cúi sát vùng da thịt hở của cổ áo. Gã lẩm bẩm câu chót của bài thơ vài lần và kết thật nhanh.
- Tại sao không hôn em?
Đôi môi mỏng phía dưới chiếc mũi thanh tú như con gái đã bám vào phía dưới phần cổ Thắm. Chiếc hôn tham lam di sâu hơn nữa và mắt Thắm nhắm nghiền như đã nhắm tám năm về trước.
Tôi đàn bà. Tôi bình thường. Tôi có những xúc cảm. Sao lại là một thứ đĩ, thứ diếm như lời chồng tôi nói? Đã nhiều lần tôi tự hỏi và nghi ngờ cái gọi là phần kiến thức nằm phía sau vầng trán trí thức của những mảnh bằng anh có. Tôi không có lỗi có lỗi như chồng tôi đã nói. sao người đàn ông không hiểu đó chỉ là những phản ứng sinh lý tự nhiên của một con người? Tôi đâu muốn bốn tên cướp bịt mặt cưỡng hiếp cũng như anh đâu muốn ngồi co mình, khiếp nhược tại góc nhà -
cái góc nhà mà tôi đã ngồi nghe anh nguyền rủa - nhìn vợ mình bị Ô nhục. Sao anh không nhìn thấy sự tủi nhục của tôi mà chỉ thấy bàn tay tôi bám vào lưng tên cướp khi xúc cảm bị kích thích qúa độ. Sao anh không nghe tiếng máu tôi sôi sục phẫn nộ mà chỉ nghe những lời rên rỉ bên ngoài. Tôi đàn bà. Tôi yêu anh. Tôi bình thường. Tôi bị hiếp. Tất cả anh đều chứng kiến chứ đâu phải là những thứ con như anh thường nói để làm các điều anh không biết. Tôi đã nói lần đầu và cũng là lần cuối cùng vào năm thứ sáu biến thành một thứ điếm dưới mắt chồng.
Và tôi thành điếm. Và tôi thành đĩ. Như lời anh nguyền rủa. Như một góc của bài thơ đã đọc. Nhưng nơi chốn trở về dành cho tôi không có. Anh là cửa ngõ Nha Trang. Anh đóng sập cánh cửa vùng trời cũ bằng các lá thư, các lần điện thoại về thành phố đó. Tối sầm một cánh cửa như đôi mắt không điểm sáng của con người trong tấm ảnh. Con người rất xa lạ khi tôi còn là một người, một trí thứ khoa bảng trong đời sống nhưng đột nhiên thành thân quen khi tôi biến thành một con điếm. Bởi tôi không còn lối về. Và đoạn cuối bài thơ như một vết chém cuối cùng, cắt lìa tôi với mảnh phao đời sống. Tội nghiệp tôi người đã yêu anh từ vùng trời thiêng liêng. Tội nghiệp tôi cất dấu một nơi chốn yêu thương như chưa bao giờ từng sống. Tội nghiệp tôi khi thành một con điếm không lối về. Tội nghiệp tôi không hỡi người đàn ông tôi đã gọi là chồng.
Thắm bật ý nghĩ ra thành câu nói lớn nhưng người đàn ông vẫn mải mê đắm trong nụ hôn vừa tiến sâu đến phần ngực trên. Bất chợt Thắm đưa tay làm một vòng ôm ngang lưng gã đàn ông thật âu yếm và ưỡn người ra phía trước để nụ hôn của gã được tiến xa hơn. Con đĩ mất lối về và con người có những hang động tuổi thơ đang trộn lẫn trong một dáng đàn bà của con người.

Quán đã bắt đầu vơi đi tiếng ồn ào khi từng cặp trai gái dìu nhau lên xe để về một nơi chốn nào đó. Bây giờ, không còn ai bước ra mặt sàn nhảy nhỏ hẹp, cũng chẳng còn ai ôm micro ngêu ngao hát những bài hát mình thích. Còn lại, chỉ tiếng nhạc vừa đủ nghe từ chiếc máy đặt phía trong quầy rượu với dăm cặp đang ngả nghiêng, ngã gía. Tận cuối phòng, người đàn ông đã gục đầu lên đùi Thắm và họ đang nói đến địa chỉ của một khách sạn trong thành phố với những con số cho một món tiền. Họ trở lại con người của chính họ - những con người đang sống tại đây - khi cũng như bao cặp trai gái khác, dìu nhau ra xe.
Đêm vào khuya. Nha Trang, thành phố biển, bài thơ và hai khoảng qúa khứ đã mất. Và đâu đó tại xứ này, người viết bài thơ hẳn cũng đang đắm mình trong giấc ngủ để ngày mai, sẽ tiếp tục lao mình vào một thứ công việc bình thường. Để sống.
San Jose, 30 tháng 3 năm 1993
Hết