Sáng Chúa nhật, trước khi trở về Washington Hiển đưa cho Khanh một hộp quà nhỏ thắt nơ thật đẹp, chàng nói :
-Tặng cho em...
Khanh đón lấy hộp quà, mở to mắt nhìn Hiển :
-Sao lại tặng quà cho em?
Hiển hơi bối rối :
-Thì ... coi như quà kỷ niệm ngày mình đi Ottawa với nhau vậy...
Lắc nhẹ hộp quà, Khanh hỏi nhỏ :
-Em mở ra bây giờ được chứ?
Hiển gật đầu, Khanh hồi hộp mở gói quà, bên trong chiếc hộp nhung xanh là một cây kim cài áo hình một cánh hoa tulip màu trắng thật xinh xắn, Khanh reo nhỏ :
-Dễ thương quá, cám ơn anh. Nhưng trước đây anh đâu biết em thích hoa tulip, anh mới mua sao?
-Ừ, anh mới mua ở Ottawa hôm qua...
Khanh nhíu mày suy nghĩ :
-Sao em không thấy? Có phải lúc anh bảo em chờ anh đi tìm washroom không?
Hiển gật đầu, Khanh ve vuốt mấy cánh hoa màu trắng trên tay, Hiển chợt nói :
-Em không có quà cho anh sao?
Khanh hơi ngạc nhiên :
-Em không có chuẩn bị, nhưng mà anh thích quà gì?
Hiển đáp không suy nghĩ :
-Tặng anh cái khăn choàng của em...
Khanh ngước nhìn Hiển, ánh mắt chàng thật buồn, Hiển nói tiếp :
-Cái khăn hôm đi biểu tình đó...
Khanh đi vào phòng ngủ lấy trong tủ áo cái khăn tơ hôm nào mà nàng đã cất kỹ vào một góc để làm kỷ niệm. Khanh đi trở ra, nàng choàng cái khăn qua cổ Hiển rồi nắm hai đầu cái khăn khẽ kéo mặt Hiển lại gần mình, Khanh nói nhỏ :
-Nếu có thể được, em thật muốn dùng cái khăn này để trói chặt anh vào với em cả đời, nhưng... em biết rằng em không đủ sức cho nên...
Hiển nâng cằm Khanh, nhìn vào mắt nàng, ánh mắt chàng bây giờ tha thiết quá, nhưng vẫn là một ánh mắt buồn, buồn cho đến nổi làm Khanh muốn khóc, chàng thì thầm :
-Cám ơn em, cám ơn em đã hiểu anh...
Mắt Khanh cay, nàng linh cảm được điều gì đó đang xảy ra nhưng Khanh không bao giờ ngờ rằng đây là lần chia tay vĩnh viễn. Những giọt nước mắt bị Khanh kềm lại từ nãy giờ đã tuôn ra khỏi khoé mắt, Khanh khóc và không hiểu tại sao mình khóc, Hiển gạt nhẹ những giọt nước mắt trên má Khanh, giọng chàng thật thấp :
-Đừng khóc, Khanh, nhìn em khóc anh cảm thấy mình thật có lỗi ... hãy nhớ rằng lúc nào anh cũng yêu em và chỉ một mình em...
Hiển cúi tìm môi Khanh, nước mắt Khanh vẫn tiếp tục rơi xuống dù nàng đã cố gắng giữ lại, vòng tay Khanh ghì chặt cổ Hiển, nụ hôn dài bằn bặt, mê mãi và hình như mặn đắng vì nước mắt của Khanh.
Nhưng rồi cho dù có quyến luyến nhau như thế nào đi nữa, cuối cùng họ cũng vẫn phải rời nhau, hình ảnh cuối cùng của Hiển mà Khanh còn giữ lại trong trí nhớ là bóng chàng bước đi lầm lũi dưới trời mưa, cái khăn choàng của Khanh trên cổ Hiển bay nhẹ trong gió. Khanh là người không tin dị đoan, nhưng kể từ đó, Khanh không bao giờ tặng khăn choàng cho ai nữa vì nàng tin rằng đó là điềm xấu, sẽ đem đến sự chia ly.
Hiển trở về Washington và một tuần lễ sau Khanh nhận được một lá thư của chàng, lá thư chàng xin lỗi Khanh vì phải bỏ lại nàng để đi thực hiện lý tưởng mà chàng hằng ôm ấp. Trong thư có đoạn chàng viết : "như Khanh biết đó, anh trót mang nặng trong lòng một hoài bão khi lìa xa quê hương, bây giờ đã có cơ hội, anh không thể ích kỷ, vì hạnh phúc cá nhân mà quên đi nguyện vọng của mình. Tuy biết rằng sức mình thật nhỏ nhoi nhưng anh cũng vẫn hy vọng được góp chút sức mọn cho quê hương, dân tộc. Lẽ ra từ đầu anh không nên nói yêu em khi biết mình còn mang nặng trong lòng một lý tưởng, bây giờ chỉ đành xin lỗi em, Khanh ạ, hãy tha thứ cho anh và quên anh đi, chúng ta không duyên nợ, anh mong em tìm được hạnh phúc để anh có thể yên lòng dấn thân thực hiện lý tưởng của mình. Anh không gọi điện thoại cho em để nói câu từ giã dù trong lòng thật sự rất muốn, anh sợ không cầm được lòng mình khi nghe em khóc, cho nên đành dùng lá thư này để nói câu tạ từ. Hãy giữ gìn sức khoẻ Khanh nhé, hình ảnh của em và những kỷ niệm của chúng mình lúc nào anh cũng giữ trong lòng... ".
Nước mắt rơi làm nhoè nhoẹt những dòng chữ trong lá thư cuối cùng của Hiển gửi cho Khanh, sau đó Khanh có gọi điện thoại sang cho chàng nhưng chàng đã cắt đường dây, Hiển thật sự đã ra đi, chàng đã rời xa Khanh mãi mãi...

Từ lúc xa Hiển, Khanh đếm từng ngày... một tháng, hai tháng, rồi một năm, hai năm. Thời gian lẳng lặng trôi... hy vọng của Khanh nói riêng, và của những người Việt tha hương nói chung vơi dần theo năm tháng khi chế độ cộng sản vẫn tồn tại và tiếp tục thống trị đất nước thân yêu của họ.
Khanh trông chờ ngày đêm tin tức của Hiển nhưng chàng vẫn bặt vô âm tín. Không một lá thư, không một lời nhắn, Khanh vẫn mỏi mòn ngóng đợi mà Hiển thì như một cánh chim, mất hút biền biệt ở một phương trời xa xôi nào đó.
Cuối cùng, tất cả nhớ nhung mong đợi đã biến thành nỗi giận hờn và tuyệt vọng, Khanh nghĩ rằng có lẽ Hiển chẳng yêu Khanh như Khanh đã yêu chàng khi chàng ra đi đã lâu mà không gửi về cho nàng một tin tức nào cả.
Thời gian vẫn hờ hững trôi, nỗi nhớ nhung nào rồi cũng nguôi ngoai, nỗi mong chờ nào rồi cũng phai nhạt dần... năm năm sau, Khanh lấy chồng, một năm sau đó, đứa con gái ra đời. Hạnh phúc như đã mỉm cười với Khanh trong gia đình, bên cạnh chồng con.

Mùa hoa tulip, năm hai ngàn lẻ năm ...
Khanh dùng khăn lau nhẹ mái tóc dài vừa gội xong còn ướt nước, nàng ủ hết mái tóc vào chiếc khăn rồi quấn quanh đầu. Bước vào phòng ngủ, ngồi xuống trước bàn trang đìểm, với tay bật cái đèn nhỏ, Khanh nhìn mình trong gương, dùng hai ngón tay xoa xoa những nếp nhăn ở đuôi mắt, Khanh nhủ thầm, hình như mình già rồi, thời gian trôi nhanh vùn vụt, mới đó mà con gái nàng cũng đã bước sang tuổi mười ba. Hiển bỏ đi cũng đã gần hai mươi năm.
Khanh lắc nhẹ đầu, cố xua hình bóng Hiển ra khỏi ý nghĩ của mình. Không hiểu tại sao hôm nay Khanh lại nghĩ nhiều đến Hiển như vậy, có lẽ vì chuyến đi ngắm hoa tulip hôm nay ở Ottawa với vợ chồng người bạn của chồng nàng, khiến Khanh nhớ lại lần đi chơi cuối cùng với Hiển.
Khanh mở hộc tủ tìm cái hộp đựng những thứ nữ trang cũ ít khi dùng đến, nàng lấy từ dưới đáy hộp ra cái kim cài áo có hình đóa hoa tulip của Hiển tặng nàng. Khanh vuốt nhẹ những cánh hoa, theo thời gian, cái kim cài áo cũng đã cũ, nuớc sơn trắng ngày xưa đã đổi sang màu ngà. Không biết bây giờ Hiển ra sao, Khanh thở dài, câu hỏi này nàng đã tự hỏi mình không biết bao nhiêu lần rồi, và bao nhiêu năm qua, Khanh vẫn chưa tìm ra câu trả lời.
Vân, con gái Khanh bước vào phòng gọi :
-Mẹ ơi, ba nói mẹ xuống xem chương trình ca nhạc với ba...
Khanh lại thở dài, đặt cái kim cài áo vào trở lại trong hộp, đóng hộc tủ lại, Khanh nói với con :
-Ừ, Vân xuống trước nói với ba chờ mẹ sấy tóc cho khô rồi xuống liền...
Vân quay lưng, Khanh gỡ cái khăn trên đầu xuống, uể oải đi vào phòng tắm tìm cái máy sấy tóc, không hiểu tại sao hôm nay Khanh không có hứng thú làm gì cả, kể cả xem ca nhạc, là thứ giải trí mà ngày thường nàng rất thích.

Ngồi thu người trên sofa, Khanh lơ đãng theo dõi chương trình văn nghệ trên tivi, người ta tổ chức một chương trình văn nghệ thật đặc sắc để đánh dấu ba mươi năm kể từ ngày chế độ cộng sản áp đặt lên miền nam Việt Nam. Trong suốt chương trình, họ đã giới thiệu và vinh danh những người Việt tài giỏi đạt được nhiều thành công trên mọi lãnh vực từ khắp nơi trên thế giới. Khanh thầm tự hào với những thành quả đạt được của dân tộc mình sau ba mươi năm.
Đưa tay lên che miệng ngáp dài, nàng cảm thấy thật mỏi mệt và buồn ngủ, ngước nhìn chiếc đồng hồ treo trên tường, đã quá nửa đêm, khuya rồi hèn gì mà chẳng buồn ngủ. Chương trình văn nghệ chưa có vẻ gì là sắp sửa kết thúc, vừa định nói với chồng tắt đi ngủ, ngày mai xem tiếp thì một giọng hát cất lên trong tiết mục kế tiếp làm Khanh giật mình, cơn buồn ngủ bay mất, Khanh dán mắt vào tivi, nhìn sững người đàn ông đang ôm guitar vừa đàn vừa hát. Tim Khanh như ngừng đập, phải Hiển đó không?
Người đàn ông hình như có nét hao hao giống Hiển, Khanh cũng không chắc lắm, đã hai mươi năm rồi còn gì, khuôn mặt và dáng dấp của Hiển có thể thay đổi khiến Khanh nhìn không ra nhưng giọng hát thì không thể nào nàng lầm lẫn được, đúng là giọng hát trầm ấm của Hiển, bài hát thật lạ, hình như Khanh mới nghe lần đầu, nói về quê hương và tuổi trẻ, bản nhạc này có lẽ do chính Hiển sáng tác, Khanh nhớ lúc trước mỗi khi Khanh buồn chàng vẫn thường đàn và hát cho Khanh nghe những bản nhạc do chàng viết.
Bài hát chấm dứt, người điều khiển chương trình đang mời người đàn ông bước đến micro để phỏng vấn, Khanh hồi hộp chờ nghe người MC gọi tên người đàn ông xem có phải là Hiển hay không dù trong lòng Khanh đã chắc chắn đó chính là Hiển đến chín mươi phần trăm. Tuy vậy, câu chào của người MC vẫn khiến Khanh giật thót cả người :
-Xin chào anh Đặng Thế Hiển...
Giọng trầm ấm của Hiển hình như vẫn không thay đổi, nụ cười không tròn miệng của chàng cũng vẫn như xưa, chỉ có ánh mắt chàng vì khoảng cách xa quá nên Khanh không nhìn rõ. Trên màn ảnh người ta đang giới thiệu với khán giả một số hình ảnh về những hoạt động của Hiển, thì ra Hiển vẫn chưa từ bỏ lý tưởng ngày nào của chàng, không đủ khả năng chống cộng sản bằng vũ lực chàng đổi sang đấu tranh trên mặt trận văn hóa. Hiển đã cùng với một nhóm bạn trẻ thành lập ra một tổ chức, tập họp tất cả những người trẻ Việt Nam trên toàn thế giới, những người có tinh thần yêu quê hương, có cùng nỗi khắc khoải thương xót cho đồng bào còn ở lại quê nhà, đang sống khổ sở dưới chế độ cộng sản. Họ đã đem tiếng hát và lời ca đi khắp thế giới để kêu gọi sự đồng tình, đánh thức những lương tâm đang ngủ quên, để cùng nói lên tiếng nói tự do, công bằng và bác ái.
Tiếng vỗ tay vang dội cả hội trường, Khanh cảm động khi nhìn thấy người Việt mình sau bao nhiêu năm cũng vẫn còn tinh thần yêu nước và ủng hộ những người yêu nước. Thật ra tổ chức của Hiển thành lập đã khá lâu rồi, nhưng từ sau khi lấy chồng, Khanh sống khép kín, không còn tham gia những sinh hoạt của cộng đồng cho nên nàng đã không nghe người ta nhắc đến.
Người MC yêu cầu Hiển gửi vài lời nhắn nhủ đến tuổi trẻ Việt Nam trên toàn thế giới, Khanh lắng nghe từng lời của Hiển, giọng nói trầm ấm và nhẹ nhàng nhưng không kém phần cương quyết và thuyết phục của ngày biểu tình năm nào trở về trong trí Khanh, không khí trong cả hội trường chợt lắng đọng, người ta đang nghiền ngẫm những điều Hiển nói, chàng quả thật có khả năng chinh phục mọi người, tự dưng Khanh cảm thấy hãnh diện vì chàng dù rằng bây giờ chàng chẳng là gì của Khanh.
Sau giây phút lắng đọng, mọi người như đang nhốn nháo lên khi người MC xin phép Hiển để được hỏi một ít về đời tư của chàng. Khanh hồi hộp chờ đợi, hơn ai hết, nàng cũng muốn biết cuộc sống hiện tại của Hiển, ngoài những sinh hoạt xã hội, chắc chàng phải có gia đình, vợ con rồi chứ.
Khanh nghe người MC hỏi :
-Tôi nghe các bạn trẻ cùng sinh hoạt với anh nói rằng anh vì theo đuổi lý tưởng của mình mà hy sinh hạnh phúc riêng tư, vì vậy cho đến nay anh vẫn không lập gia đình, xin anh cho biết điều này có đúng không?
Hiển cười nhẹ :
-Tôi thật không dám nhận là mình cao cả đến nỗi hy sinh hạnh phúc riêng tư cho lý tưởng của mình. Tuy nhiên, tôi biết rõ để thực hiện lý tưởng của mình, tôi không thể nào hết lòng yêu thương và có thể đem lại hạnh phúc trọn vẹn cho người đàn bà ở cạnh mình, chính vì vậy mà tôi không lập gia đình...
Người MC hóm hỉnh ngắt lời :
-Như vậy anh cho phép tôi đại diện quí vị khán giả... tò mò thêm một chút. Như anh nói thì từ trước đến giờ anh đã cố gắng để... không yêu thương ai hết?
Khanh thấy Hiển có vẻ hơi lúng túng với câu hỏi của người MC, hình như cũng nhận thấy giống Khanh cho nên người MC nhanh nhẹn nói :
-Xin lỗi anh, câu hỏi hơi quá tò mò, anh có thể không trả lời cũng không sao...
Hiển hắng giọng, chàng nói :
-Không sao anh ạ, việc này tôi có thể chia sẻ cùng anh và quí vị đây, thật ra cách đây lâu lắm rồi, tôi đã từng yêu thương một người con gái, nhưng cuối cùng, tôi đã vì lý tưởng của mình mà bỏ lại nàng, tôi đã hối hận trong suốt một thời gian dài, cho mãi đến bây giờ khi nghĩ lại tôi vẫn còn ray rứt...
Ống kính thâu khuôn mặt của Hiển thật gần, có lẽ người quay phim cố tình nắm bắt những cảm xúc trên gương mặt chàng, Khanh đã nhìn thấy ánh mắt Hiển, ánh mắt vẫn như xưa như đang nhìn thẳng vào Khanh, thật gần mà sao muôn trùng xa cách. Có phải chăng Hiển đang nhắc đến mối tình của chàng và Khanh, nước mắt lặng lẽ chảy xuống má. Không khí im lặng, mọi người như đang thông cảm với mối tình ray rứt của Hiển.
Người MC lên tiếng phá tan sự im lặng :
-Người con gái anh yêu năm nào có thể bây giờ đang theo dõi chương trình này, như vậy anh có lời gì muốn nhắn nhủ với cô ta hay không?
Giọng Hiển chùng thấp :
-Cám ơn anh đã cho tôi cơ hội để nói những lời này, thật ra đã bao nhiêu năm trôi qua, tôi nghĩ bây giờ người xưa có lẽ đang hạnh phúc và vui vẻ trong gia đình êm ấm cho nên tôi không dám gửi lời nhắn nhủ nào cả mà tôi chỉ có một nguyện vọng, mong rằng cô ấy được hạnh phúc và mãi mãi hạnh phúc là tôi mãn nguyện rồi...
Tiếng vỗ tay vang dội, có lẽ mọi người đang cảm động với nguyện vọng của Hiển, Khanh lén dùng tay áo lau nước mắt, nàng muốn nói với Hiển rằng nàng đã hiểu chàng, nàng hứa sẽ trân quí hạnh phúc gia đình mà nàng đang có để giúp Hiển đạt được nguyện vọng duy nhất của chàng. Bây giờ Khanh mới biết, tình yêu của nàng đối với Hiển ngày nào thật nhỏ nhoi so với lý tưởng cao cả của chàng, vậy mà phải hai mươi năm sau Khanh mới thấu hiểu.
Khanh không còn giận Hiển nữa, nàng cầu mong cho chàng sớm ngày hoàn thành lý tưởng của mình, cả một quốc gia, một dân tộc đang chờ những người như Hiển, hy vọng rằng những người bạn trẻ của chàng cũng cùng chung lý tưởng, và như vậy, cái ngày mà tất cả người Việt Nam trong cũng như ngoài nước đang chờ đợi sẽ không còn xa nữa ...

Montreal, tháng 4 năm 2006
Phạm Lệ An