Ngọn Đèn Xanh
Tác giả: Pelevin, Victor
Lời giới thiệu của dịch giả: Victor Pelevin là nhà văn Nga. Ông sinh năm 1962 tại Mátxcơva, sáng tác theo khuynh hướng hậu hiện đại. Các tác phẩm chính: Trapaev và Trống rỗng (tiểu thuyết), Cuộc sống loài sâu bọ 0, Mũi tên xanh (truyện vừa), Chàng hoàng tử của kế hoạch nhà nước, Một ngày của người lái máy ủi, Ngọn đèn xanh, Chiếc trống thượng giới (truyện ngắn). Tác phẩm của ông được dịch ở Mỹ, Anh và Pháp. Ông được trao giải thưởng Booker Nhỏ năm 1994 cho tác phẩm Ngọn đèn xanh. Theo đánh giá của các tạp chí "OM" và "Ngọn lửa" (Nga), ông là nhà văn tiêu biểu của năm 1996.
Buồng bệnh nhân được chiếu sáng nhờ một ngọn đèn treo bên ngoài cửa sổ. Ánh sáng có vẻ yếu ớt, cứ rờn rợn xanh thế nào đó và nếu như đêm không trăng thì ánh sáng ấy hắt từ giường sang mé phải, gây ấn tượng rất khiếp đảm. Ánh trăng đổ xuống theo hình chiếc nón treo trên cái sào cao làm lộ ra vẻ ảm đạm không sinh khí, khiến cho ánh sáng trở nên huyền bí và mong manh hơn. Khi tôi nhích nằm sang bên phải cho cân thì hai cẳng chân chới với trong không trung một lát rồi rơi bịch xuống sàn nhà tạo ra một âm thanh buồn bã, - âm thanh đáng sợ thêm vào vệt sáng màu xanh hồ thủy chiếu giữa hai dãy giường bệnh.
- Cậu thôi đi nào, - Kostưl dứ dứ nắm đấm về phía tôi -, không nghe thấy gì à?
Tôi bắt đầu lắng nghe.
- Các cậu có biết về thành phố của những người chết không? - Tolstoi lên tiếng, nhưng tất cả đều im lặng.
- Thế này nhé, có một anh chàng đi công tác trong vòng hai tháng. Khi trở về nhà, bỗng nhiên anh ta nhận thấy tất cả mọi người xung quanh đều đã chết cả.
- Sao cơ, cứ nằm la liệt như vậy ngay trên phố ấy hả?
- Không, - Tolstoi đáp. Họ vẫn đi làm, truyện trò với nhau, xếp hàng mua đồ. Tất cả vẫn như trước đây. Nhưng chỉ có mỗi anh chàng nọ là thấy được rằng thật ra cư dân của thành phố đó đều đã chết cả.
- Làm sao anh ta biết được rằng họ đã chết?
- Làm sao mà tớ biết được? - Tolstoi trả lời. Chuyện này tớ không biết mà là anh ta biết. Chẳng rõ anh ta biết bằng cách nào. Tóm lại, anh ta quyết định tỏ vẻ như không nhận thấy gì hết và đi về nhà. Anh chàng này có một cô vợ. Khi nhìn thấy cô nàng, anh ta hiểu rằng vợ mình cũng đã chết. Mà than ôi, anh ta lại cực kỳ yêu vợ. Thế là anh ta bắt đầu xoắn lấy vợ mà hỏi xem có chuyện gì đã xảy ra trong khi anh ta đi vắng. Cô vợ trả lời rằng chả có gì xảy ra cả. Thậm chí cô nàng lại còn bảo chả hiểu anh ta muốn gì nữa. Lúc đó thì anh ta quyết định nói hết với vợ và hỏi “Em có biết là em đã chết rồi không”. Cô vợ thản nhiên trả lời “Em biết”. Anh ta lại hỏi tiếp “Này, em có biết là tất thảy mọi người trong cái thành phố này đều đã chết cả không?” Cô vợ đáp “Em biết. Thế anh có rõ vì sao họ chết không? Anh ta đáp “Không, anh đâu có biết”. Cô vợ lại hỏi tiếp “Thế anh có biết vì sao em chết hay không”? Anh ta lại đáp “Làm sao mà anh biết được”. Khi đó cô vợ mới hỏi “Em có nên nói không?” Anh chàng hoảng hồn nhưng dù sao cũng nói “Em hãy nói đi”. Và cô vợ bảo anh ta “Đó, chính anh cũng đã là một người chết rồi”.
Tolstoi kể đoạn sau cùng với một giọng khô khốc và nghiêm trang đến mức mọi người bỗng nhiên cảm thấy sợ hãi thực sự.
- Đúng vậy, một ông nọ cũng lên đường đi công tác… - Colin lên tiếng. Colin là một cậu chàng bé nhỏ - kém mọi người trong phòng khoảng một hoặc hai tuổi. Thật ra thì cậu ta trông cũng ngang ngang tuổi với chúng tôi nhờ mang một cặp kính gọng sừng to tướng. Cặp kính này tạo cho cậu vẻ thân thiện hơn.
- Bây giờ đến lượt cậu kể đi - Kostưl nói với Colin - lần đầu tiên cậu lên tiếng đấy.
- Không thuyết phục được tớ đâu nhé - Colin nói.
- Cậu ta thường xuyên vậy đấy, - Kostưl trả lời. Nào, thôi đừng có mà bí mật nữa.
- Tốt hơn là để tôi kể cho mà nghe, - Vaxia nói. Các cậu đã biết về cái móng màu xanh rồi đúng không?
- Tất nhiên là biết chứ, - tiếng rì rầm hưởng ứng nổi lên từ góc phòng. Ai mà chả biết về cái móng màu xanh kia chứ.
- Vậy các cậu có biết chuyện về cái vết đỏ hay không? - Vaxia hỏi.
- Không, chúng tớ không biết, - Kostưl thay mặt cả bọn trả lời. - Nào, cậu kể đi.
Thế là Vaxia chậm rãi lên tiếng “Có một gia đình nọ sống trong một căn hộ. Trên bức tường trong căn hộ đó có một cái vết màu đỏ. Mấy đứa con của chủ nhà nhìn thấy cái vết đỏ ấy và chỉ cho mẹ xem. Người mẹ nhìn thấy vết đỏ thì im lặng không nói gì. Bà ta chỉ nhìn và mỉm cười. Lúc đó bọn trẻ gọi ông bố. “Bố ơi, bố nhìn này” Còn ông bố thì rất sợ bà mẹ. Ông nói với mấy đứa con “Đi ra chỗ khác chơi, không phải việc của các con”. Bà mẹ thì vẫn cứ mỉm cười và im lặng. Thế rồi bọn trẻ đi ngủ.
Vaxia im bặt và thở ra nặng nhọc.
- Chuyện gì xảy ra tiếp theo? - Kostưl hỏi sau vài giây im lặng.
- Sáng hôm sau, bọn trẻ thức dậy và thấy biến đi đâu mất một đứa trẻ. Chúng nháo nhào chạy ra tìm mẹ và hốt hoảng hỏi “Mẹ, mẹ ơi, em chúng con đâu rồi?” Bà mẹ trả lời “Nó đi đến nhà bà rồi. Nó đang ở đằng ấy”. Tất nhiên bọn trẻ tin lời mẹ nói. Bà mẹ đi làm và chiều đến trở về nhà, miệng vẫn mỉm cười. Bọn trẻ nói với mẹ “Mẹ ơi, bọn con sợ lắm” Bà mẹ lại mỉm cười và nói với chồng “Bọn nhỏ không nghe tôi. Ông đánh cho chúng một trận đi”. Ông bố nghe theo lời vợ và đánh con. Bọn trẻ muốn bỏ chạy nhưng bà mẹ lại bắt chúng ăn tối bằng một thứ gì đó khiến bọn trẻ ngồi vào bàn mà không thể đứng dậy nổi”.
Cánh cửa mở ra, tất cả mấy người chúng tôi nhắm mắt nhanh như chớp giả vờ ngủ. Sau vài giây, cánh cửa từ từ khép lại. Vaxia đợi cho đến khi tiếng bước chân trong hành lang nhỏ dần đi.
- Sáng hôm sau, bọn nhỏ tỉnh giấc, nhìn quanh và lại thấy thiếu một đứa. Chỉ còn mỗi một đứa con gái nhỏ. Cô bé gặp bố và hỏi: “Anh của con đâu rồi”? Ông bố trả lời: “Anh con đi dự trại hè rồi”. Bà mẹ dọa: “Con mà nói với ai là mẹ giết chết đấy”. Thậm chí khi đến trường học cô bé vẫn không dám nói gì với ai. Chiều đến, bà mẹ về nhà lại cho con bé ăn thứ gì đó và cô bé cũng không sao đứng dậy được. Còn ông bố thì khép cửa ra vào và cửa sổ.
Vaxia lại im bặt. Lần này thì không ai lên tiếng yêu cầu anh ta kể tiếp nữa và trong bóng tối chỉ nghe vang lên dồn dập những tiếng thở.
- Rồi sau đó những người khác đi đến, - Vaxia lại lên tiếng -, họ nhìn thấy căn phòng đó trống trơn. Một năm qua đi và lại có những người mới dọn đến ở. Họ thấy cái vết đỏ và đến gần xé bỏ lớp giấy bồi tường ra - bà mẹ ngồi trong đó, người xanh lét, hút máu và không thể đi ra được. Thì ra trong suốt thời gian đó, người mẹ đã ăn thịt mấy đứa con còn ông bố thì giúp bà ta làm việc đó”.
Tất cả im lặng một hồi lâu, sau đó có người lên tiếng hỏi:
- Này, Vaxia, mẹ cậu làm nghề gì?
- Nghề gì không quan trọng. - Vaxia đáp.
- Cậu có em gái không?
Vaxia không trả lời câu hỏi này - rõ ràng là cậu ta phật ý và thiu thiu ngủ.
- Tolstoi, - Kostưl nói -, hãy kể thêm chuyện gì đó về những người chết đi.
- Các cậu có biết người ta trở thành người chết như thế nào không?- Tolstoi hỏi.
- Biết chứ, - Kostưl trả lời -, họ kiệt sức rồi chết.
- Chuyện gì tiếp theo nữa?
- Chả gì nữa, - Kostưl trả lời -, như một giấc mơ vậy. Chỉ có điều là họ không tỉnh lại nữa thôi.
- Không đúng, - Tolstoi bác bỏ -. Tớ không cho là vậy. Các cậu có biết mọi chuyện bắt đầu từ cái gì không?
- Từ cái gì?
- Mọi chuyện bắt đầu từ khi người ta nghe những câu chuyện về người chết đấy. Sau đó, họ nằm xuống và suy nghĩ - chúng ta nghe những câu chuyện về người chết để làm cái quái gì nhỉ?
Có ai đó cười khúc khích đầy vẻ kích động rồi bỗng nhiên Colin ngồi bật dậy trên giường và nói rất nghiêm túc:
- Này các cậu, ta thôi đi.
- Đó đó, - Tolstoi nói với vẻ hả hê -, mọi chuyện bắt đầu như thế đấy. Điều quan trọng phải hiểu rằng cậu đã chết và sau đó thì mọi việc rất đơn giản.
- Chính cậu mới là người chết, - Colin hằn học nói tuy không tin chắc lắm.
- Tớ thì tớ chẳng tranh luận đâu, - Tolstoi nói -. Tốt hơn là cậu cứ thử nghĩ xem, lý do gì mà cậu bỗng nhiên lại nói chuyện với người chết?
Kolia suy nghĩ một lúc rồi cất tiếng hỏi:
- Kostưl, cậu không phải là người chết chứ?
- Tớ à? - Kostưl hỏi lại - Chết thì làm sao mà nói chuyện với cậu được.
- Còn cậu, Lesa?
Lesa là bạn cùng sống trong thành phố với Colin.
- Colin, - cậu ta nói -, cậu hãy tự nghĩ đi. Cậu cũng sống trong thành phố, đúng không?
- Đúng vậy, - Colin đáp.
- Rồi bỗng nhiên người ta đưa cậu đến một nơi nào đó, đúng không?
- Đúng vậy, - Colin đáp.
- Và bỗng nhiên cậu nhận ra rằng mình đang nằm giữa những người chết và chính cậu cũng là một người chết.
- Đúng thế, - Colin nói.
- Thế đấy, - Lesa nói -, động não đi.
- Cậu bắt chúng tớ chờ hơi lâu đấy, - Kostưl nói - Chúng tớ nghĩ rằng cậu hiểu được ý nghĩa của câu chuyện chứ. Từ lúc chết đến giờ, đây là lần đầu tiên tôi gặp một người chết ngu ngốc đến thế. Cậu sao vậy, cậu không hiểu người ta gom chúng ta lại đây để làm gì à?
- Không, tớ không hiểu, - Colin trả lời. Cậu ta ngồi trên giường, co chân lên tận ngực.
- Xin chào đón cậu gia nhập thế giới của những người đã chết, - Kostưl thì thào.
Colin hoặc là lắp bắp điều gì đó, hoặc là nấc lên, nhổm phắt dậy khỏi giường, chạy xô ra ngoài hành lang như một viên đạn. Trong đêm tĩnh mịch vọng lại tiếng bước chân không giày của cậu ta khua rõ nhanh ngoài hành lang.
- Đừng có hí lên, - Kostưl nói bằng giọng rì rầm -, hắn nghe thấy đấy.
- Hí làm gì? - Tolstoi hỏi một cách buồn bã.
Yên lặng bao trùm một vài giây dài dằng dặc, sau đó Vaxia hỏi vọng ra từ trong góc nằm của mình:
- Các cậu này, thế bỗng nhiên...
- Cậu gượm đã, - Kostưl ngắt lời -. Tolstoi, cậu kể thêm chuyện gì nữa đi.
- Có một chuyện như thế này, - Tolstoi lên tiếng sau một hồi im lặng. Một số người hùa nhau định sẽ dọa một người bạn của mình một mẻ. Họ giả ăn mặc giống y như người chết, đi đến chỗ cậu bạn kia và phán: “Chúng tôi là những người chết. Chúng tôi sẽ đi theo cậu”. Anh chàng kia hoảng sợ và bỏ chạy. Họ đứng lại, cười phá lên, sau đó một người trong bọn họ lên tiếng: “Nghe này, các cậu, chúng ta giả trang làm người chết để làm gì nhỉ?”. Tất cả mọi người đều ngạc nhiên nhìn anh ta và họ không thể hiểu nổi anh ta muốn nói gì. Anh chàng nọ giải thích “Tại sao những người sống chạy trốn chúng ta nhỉ?”.
- Thì sao nào? Kostưl hỏi.
- Còn sao nữa, - Tolstoi trả lời - Thế là họ hiểu cả rồi đấy.
- Hiểu cái gì cơ?
- Hiểu cái điều cần phải hiểu.
Mọi người lại im bặt, sau đó Kostưl lên tiếng:
- Nghe này, Tolstoi, cậu có thể kể chuyện gì bình thường được không?
Tolstoi im lặng
- Này, Tolstoi, - Kostưl lại phá vỡ sự yên lặng -. Sao cậu lại im lặng thế? Hay cậu cũng chết rồi?
Tolstoi im lặng và sự im lặng của cậu ta cứ mỗi giây lại càng có thêm nhiều ý nghĩa. Tôi bỗng nhiên thấy miệng mình khô khốc và thèm nói điều gì đó thành tiếng.
- Các cậu có biết chương trình “Thời gian“ không? - tôi hỏi.
- Kể đi, - Kostưl giục giã.
- Chương trình không có gì đáng sợ lắm đâu, - tôi trấn an.
- Ừ, thì cậu cứ kể đi.
Tôi không nhớ được chính xác câu chuyện bắt đầu như thế nào nhưng cố nhớ lại và kể.
- Ngày xưa có một anh chàng khoảng 30 tuổi. Một lần anh ta ngồi xem chương trình “Thời gian”. Anh ta bật ti vi, đẩy dịch cái ghế bành để ngồi cho thoải mái hơn. Chương trình bắt đầu bằng hình ảnh chiếc đồng hồ như thường lệ. Anh chỉnh lại đồng hồ của mình - xem chúng chạy có đúng hay không. Mọi chuyện diễn ra bình thường. Lúc đó là đúng 9 giờ. Và trên màn hình xuất hiện từ “Thời gian”, chỉ có điều không trắng như mọi lần mà có vẻ tôi tối. Anh ta hơi ngạc nhiên, nhưng rồi lại nghĩ chắc do người ta trình bày theo kiểu mới và ung dung xem tiếp. Sau đó thì mọi chuyện lại diễn ra như bình thường. Đầu tiên người ta chiếu cảnh một chiếc máy kéo, sau đó chiếu quân đội Israel. Kế tiếp, người ta thông báo rằng một viện sĩ nào đó qua đời, đưa tin thể thao rồi dự báo thời tiết ngày hôm sau. Nội dung chỉ có vậy, chương trình “Thời gian” kết thúc và anh chàng nọ đứng dậy khỏi ghế bành.
- Các cậu nhớ rằng lát nữa tớ sẽ kể về chiếc ghế bành màu xanh nhé, - Vaxia chen lời.
- Tớ kể tiếp đây, có nghĩa là, anh ta muốn đứng dậy khỏi chiếc ghế bành nhưng bỗng cảm thấy không thể đứng lên được. Tự nhiên anh ta thấy trong người chả còn tí sức lực nào nữa. Lúc đó anh ta mới nhìn xuống cánh tay và thấy da tay mềm nhũn ra. Anh chàng hoảng hốt thu hết sức tàn bật dậy khỏi ghế và chạy vào phòng tắm để soi gương. Khó khăn lắm anh ta mới lê được vào đến phòng tắm. Anh ta nhìn mình trong gương và kinh hoàng thấy mái tóc của mình trắng xóa, gương mặt thì nhăn nhúm và răng rụng tiệt cả. Trong khoảng thời gian anh ta xem chương trình “Thời gian” thì cuộc sống của anh ta cũng lặng lẽ trôi đi.
- Chuyện này thì tớ biết, - Kostưl nói -, chính chuyện này. Chỉ có điều là lúc đó trên ti vi đang phát một trận khúc côn cầu. Anh chàng xem một trận khúc côn cầu.
Trong hành lang vang lên tiếng bước chân và một giọng phụ nữ đầy tức giận. Tất cả chúng tôi im lặng một lúc lâu, thậm chí Vaxia đã bắt đầu ngáy nhưng tiếng ngáy không được tự nhiên cho lắm. Vài giây sau, cánh cửa mở toang và ánh sáng lại tràn vào phòng bệnh.
- Ai là người chết chính ở đây vậy, cậu phải không Tolstoi?
Trên ngưỡng cửa, Antonina Vaxilievna xuất hiện, mặc áo choàng trắng và ngay bên cạnh cô là Colin đang khóc, thận trọng lén nhìn vào góc phòng.
- Người chết chính - Tolstoi trả lời với vẻ đường hoàng - đang ở Mátxcơva, trên Quảng trường Đỏ ấy. Sao cậu lại đánh thức tớ giữa đêm vì chuyện ấy?
Rõ là cô nàng Antonina Vaxilievna thấy bối rối vì sự xấc xược trắng trợn đến thế của Tolstoi.
- Vào đi, Averianov, - cuối cùng cô ta nói -, đi nằm nghỉ thôi. Cứ cho là những người chết không đi về nhà cũng được. Ngày mai ông trưởng trại sẽ xem xét giải quyết chuyện này.
- Antonina Vaxilievna, - Tolstoi chậm rãi lên tiếng -, vì sao mà áo choàng của cô lại có màu trắng nhỉ?
- Vì cần phải như vậy, anh hiểu chưa?
Colin liếc nhìn Antonina thật nhanh.
- Hãy vào giường ngủ đi, Averianov, - cô nói -. Anh có phải là đàn ông nữa hay không? Còn anh, - cô quay sang Tolstoi -, nếu còn muốn nói thêm một lời nào nữa, anh sẽ phải ở một mình trong phòng kề với phòng nữ đấy. Hiểu chưa?
Tolstoi im lặng nhìn chiếc áo choàng của Antonina Vaxilievna. Cô nàng đưa mắt nhìn lại mình sau đó ngẩng lên nhìn Tolstoi và xoa xoa ngón tay trên trán. Bất thình lình cô nàng nổi xung lên và thậm chí còn đỏ bừng mặt lên vì giận dữ..
- Tolstoi, anh chưa trả lời tôi đâu đấy, - cô nói -. Anh có hiểu chuyện gì đang đợi anh không?
- Antonina Vaxilievna, - Kostưl cất tiếng -, chính cô đã nói rằng nếu như anh ấy nói thêm một từ nào nữa, cô sẽ... làm sao anh ta dám nói năng gì nữa.
- Còn anh, Kostưl, - Antonina Vaxilievna nói -, anh sẽ phải giải thích trong phòng giám đốc. Nhớ lấy nhé.
Ánh sáng tắt ngấm và cánh cửa đóng sập lại.
Một lúc sau, dễ phải đến khoảng vài ba phút, Antonina Vaxilievna đứng nấp sau cánh cửa và nghe ngóng. Sau đó, mọi người nghe thấy tiếng bước chân khe khẽ của cô vang lên trong hành lang. Chúng tôi còn yên lặng không nói năng gì trong vòng khoảng hai phút nữa. Sau đó, tiếng thì thầm của Kostưl lại vang lên, phá vỡ sự im lặng.
- Nghe này, Colin, ngày mai cậu sẽ gặp rắc rối với tớ đấy.
- Tớ biết, - giọng Colin buồn bã đáp lại.
- Úi chà, rắc rối thế nào đây nhỉ...
- Này, các cậu có muốn nghe kể về chiếc ghế bành màu xanh không? - Vaxia hỏi.
Không một ai trả lời.
- Trong một xí nghiệp lớn - Vaxia bắt đầu câu chuyện của mình - có căn phòng của vị giám đốc. Trong phòng đó có đủ cả thảm, tủ, một cái bàn lớn và trước chỗ giám đốc ngồi là một chiếc ghế bành màu xanh. Từ lâu trong góc phòng đã có một lá cờ thi đua luân lưu màu đỏ. Người ta chọn một người đàn ông khỏe mạnh lên làm giám đốc của xí nghiệp. Ông ta đi vào phòng, nhìn ngó các hướng và rất thích mọi thứ. Rồi ông ta ngồi vào chiếc ghế xanh lục đó và bắt đầu làm việc. Sau đó, phó giám đốc đi vào phòng, nhìn quanh và chỉ thấy một bộ xương đang ngồi thế chỗ của giám đốc trong chiếc ghế bành đó.
Thế là nháo cả lên, người ta gọi cảnh sát đến, bới tung mọi ngóc ngách nhưng chẳng tìm thấy cái gì sất. Sau đó người ta bổ nhiệm ông phó giám đốc kia vào chức giám đốc. Ông này lại ngồi vào ghế xanh lục và làm việc. Rồi người ta vào phòng giám đốc và lại thấy một bộ xương ngồi trong ghế chứ chẳng phải là ông giám đốc. Cảnh sát lại được gọi đến, lại tìm tòi nhưng chả đạt được kết quả gì. Rồi người ta vẫn phải bổ nhiệm một vị giám đốc mới. Ông này đã biết chuyện xảy ra với các vị tiền nhiệm của mình và đặt làm một hình nộm to như người thật. Ông mặc quần áo của mình cho hình nộm, đặt nó vào chiếc ghế xanh còn mình thì nấp sau tấm mành - các cậu hãy ghi nhớ là tôi có kể về bức mành màu vàng - và theo dõi xem chuyện gì sẽ xảy ra. Một giờ, rồi hai giờ trôi qua. Bỗng ông này nhìn thấy những chiếc que đan bằng kim loại xuất hiện từ trong chiếc ghế bành và bao vây hình nộm từ mọi hướng. Một chiếc kim đan đâm xuyên thẳng vào cổ họng hình nộm. Sau khi các kim đan bóp cổ hình nộm thì lá cờ luân lưu màu đỏ đi ra khỏi góc tường, đến bên chiếc ghế và phủ lên hình nộm này. Vài phút trôi qua, trong hình nộm không còn lại một chút gì, lá cờ luân lưu nọ rời khỏi bàn và quay vào trong góc của mình. Người đàn ông lẳng lặng ra khỏi phòng, đi xuống nhà dưới lấy một chiếc rìu từ hộc để dụng cụ cứu hỏa, quay lại phòng làm việc và chém vào lá cờ luân lưu. Có tiếng rên rỉ vang lên và từ trong miếng gỗ mà ông ta chẻ, máu chảy ra lênh láng trên sàn nhà.
- Sau đó thì sao? - Kostưl hỏi.
- Hết chuyện rồi, có vậy thôi, - Vaxia trả lời gọn lỏn.
- Thế chuyện gì xảy ra với người đàn ông?
- Người ta tống ông ta vào tù. Vì đã làm hỏng lá cờ luân lưu.
- Thế còn lá cờ thì sao?
- Người ta vá lành rồi lại đặt nó vào góc phòng, - Vaxia trả lời sau khi suy nghĩ một hồi lâu.
- Thế khi bổ nhiệm giám đốc mới, có chuyện gì xảy ra với ông ta không?
- Y như cũ.
Bỗng nhiên, tôi nhớ lại trong phòng làm việc của giám đốc có mấy lá cờ sơn số của các đội. Đã hai lần, ông giám đốc thưởng cờ trong dịp hội họp trọng thể. Trong phòng của ông ta cũng có ghế bành nhưng không phải màu xanh mà là màu đỏ và xoay được.
- À, tớ quên mất, - Vaxia nói, - khi bước ra từ sau tấm mành, tóc ông ta đã chuyển màu trắng xóa. Các cậu biết về tấm mành màu vàng rồi chứ?
- Tớ biết, - Kostưl đáp.
- Tolstoi, cậu có biết gì về tấm mành màu vàng chưa?
Tolstoi im lặng không đáp.
- Này, Tolstoi.
Tolstoi vẫn không đáp.
Tôi miên man nghĩ về căn nhà của tôi ở Mátxcơva. Căn nhà có treo những tấm mành màu vàng - chính xác hơn là màu vàng pha xanh trên cửa sổ. Vào mùa hạ, khi cánh cửa ban công để ngỏ cả ngày, từ dưới đại lộ vọng lên tiếng ồn ào của xe cộ và mùi xả khí ga lẫn với mùi hương một loại hoa nào đó; căn nhà nơi tôi thường xuyên ngồi ngay cạnh ban công, trong chiếc ghế bành màu xanh và ngắm tấm mành vàng rung rinh trong gió.
- Nghe này, Kostưl, - đột nhiên Tolstoi cất tiếng -, người ta tiếp nhận người sống vào thế giới của người chết không như cậu nghĩ đâu?
- Thế thì như thế nào? - Kostưl hỏi.
- Theo cách hoàn toàn khác. Chỉ có điều người ta không bao giờ nói về điều này cả. Chính vì vậy mà những người chết không biết được rằng họ đã chết và lại cứ nghĩ rằng mình vẫn còn sống.
- Cậu thì sao, người ta đã tiếp nhận cậu vào thế giới những người chết rồi à?
- Tớ không biết, - Tolstoi trả lời. Cũng có thể là đã tiếp nhận rồi và cũng có thể tận đến lúc tớ trở về thành phố. Tớ đã bảo rồi mà, họ không có thông báo thông biếc gì đâu.
- Họ là ai?
- Còn ai nữa, những người chết ấy.
- Đấy đấy, cậu lại nhồi nhét vớ vẩn, - Kostưl nói. Chán ngấy lên được.
- Đúng thế đấy, - Colin phụ họa. Chán ngấy cả lên.
- Này, Colin, - Kostưl nói -, dù sao thì sáng mai cậu cũng sẽ bị phạt đấy.
Tolstoi im lặng giây lát.
- Điều quan trọng nhất - anh ta lại phá vỡ im lặng - là người ta cũng chẳng biết rằng mình bị tiếp nhận vào thế giới những người chết.
- Vậy họ tiếp nhận như thế nào? - Kostưl hỏi.
- Cậu còn muốn thế nào? Giả sử cậu hỏi ai đó một chuyện gì đó hay bật tivi nhưng trên thực tế thì người ta đang tiếp nhận cậu vào thế giới của những người chết.
- Tớ không nói về chuyện đó. Họ cần phải biết rằng họ tiếp nhận ai khi họ tiếp nhận chứ.
- Ngược lại, họ làm sao có thể có thể nhận biết được điều đó khi họ là người chết?
- Thật chẳng hiểu được gì cả, - Kostưl trả lời.
- Lúc đó thì làm sao mà biết được ai là người sống, ai là người chết?
- Cậu lại sao rồi, cậu không hiểu gì à?
- Không, tớ chẳng hiểu gì cả, - Kostưl trả lời -, chẳng có một ranh giới nào cả.
- Bây giờ thì động não đi, cậu là ai, người sống hay chết? - Tolstoi trả lời.
Kostưl làm một động tác gì đó trong bóng tối và một cái gì đó va mạnh vào tường ngay trên đầu của Tolstoi.
- Rõ là ngốc quá, - Tolstoi nói - có thế mà cũng không hiểu.
- Dù sao thì tất cả chúng ta đều là những người chết cả, - Kostưl nói -, cậu thử nghĩ xem.
- Này các cậu, - Vaxia lại lên tiếng -, các cậu có nghe kể về tấm mành màu vàng không?
- Quỉ tha ma bắt cậu với tấm mành màu vàng của cậu đi, Vaxia. Nghe hàng trăm lần rồi.
- Tớ chưa được nghe, - Colin nói vọng ra từ trong góc.
- Gì nữa đây, tất cả mọi người lại phải nghe chỉ vì mình cậu chưa nghe sao? Sau đó cậu lại chạy bổ đến chỗ cô nàng Antonina để khóc lóc ư?
- Tớ chỉ khóc vì bị đau chân thôi, - Colin đáp -, chân tớ bị vấp khi đi ra ngoài.
- Đúng lúc quá đi - chính cậu mới phải kể chứ. Lúc đó cậu nói đầu tiên mà. Cậu nghĩ là chúng tớ đã quên ư? - Kostưl hỏi.
- Nhưng Vaxia đã kể thay tớ rồi mà, - Colin đáp.
- Cậu ấy không thay thế cậu để kể chuyện, đơn giản là cậu ấy kể thôi. Và bây giờ thì tới lượt cậu. Còn không thì sáng mai chắc chắn cậu bị phạt đấy.
- Các cậu đã biết về con thỏ màu đen chưa? - Colin hỏi.
Vì một lẽ nào đó, ngay lập tức tôi hiểu rằng Colin đang đề cập đến con thỏ màu đen nào. Trong hành lang phía trước nhà ăn, ngoài những đồ vật khác có treo một tấm gỗ mỏng có hình con thỏ đeo cà vạt. Vì bức tranh được vẽ rất công phu và tỉ mỉ nên trông con thỏ có vẻ đen y như thật.
- Đấy, thế mà cứ bảo cậu không biết gì. Kể đi nào.
- Có một trại hè thiếu nhi. Ở đó, trên tường trong tòa nhà chính người ta vẽ các con thú và một trong số chúng là chú thỏ màu đen có đeo một cái trống. Chả hiểu vì sao người ta đóng hai cái đinh vào chân của chú thỏ. Một lần có một cô bé đi ngang qua đó về phòng nghỉ sau bữa trưa. Vì thấy thương con thỏ, cô bé đi đến gần và nhổ mấy cái đinh ra. Bỗng nhiên cô có cảm giác như con thỏ đen đang nhìn mình cứ như là một con thỏ sống. Cô bé nghĩ rằng đó chỉ là ảo giác nên đi về phòng. Đến giờ nghỉ trưa. Đang yên đang lành thì con thỏ đen nọ bắt đầu đánh trống. Tất thảy mọi người trong trại hè đều bị đánh thức dậy. Và họ cứ mơ màng cho rằng giờ nghỉ trưa đã hết và gọi nhau dậy để đi ăn chiều. Sau đó họ bắt đầu làm mọi việc như thường lệ - chơi bóng bàn, đọc sách và làm nhiều việc khác... Thực tế thì họ mơ thấy tất cả những chuyện này. Sau đó, thì đổi cảnh: họ đi về nhà, lớn lên, ra trường, lấy vợ lấy chồng, bắt đầu làm việc và nuôi dạy con cái. Nhưng trên thực tế họ đơn giản chỉ ngủ mà thôi. Còn con thỏ màu đen thì đánh trống trong suốt thời gian họ ngủ.
Colin im lặng.
- Có điều gì đó rất khó hiểu, - Kostưl nói. Cậu đã nói là họ ai về nhà nấy. Nhưng ở nhà thì họ còn có cha mẹ, anh em bạn bè chứ. Những người đó thì sao, họ cũng ngủ cả à?
- Không, - Colin đáp. Họ không ngủ. Họ cũng đang nằm mơ.
- Hoang tưởng quá, - Kostưl nói. Này các cậu, các cậu có hiểu được tí gì không?
Không ai đáp lời cậu ta. Có vẻ như mọi người đều đã thiu thiu ngủ.
- Tolstoi, cậu hiểu được điều gì đó, đúng không?
Tolstoi cựa mình làm chiếc giường kêu cọt kẹt, cúi xuống phía sàn nhà và quăng một cái gì đó vào Colin.
- Cậu là đồ đểu, - Colin nói. Đập vào mặt bây giờ.
- Đưa lại đây xem nào, - Kostưl nói; đó là chiếc một chiếc giày thể thao mà lúc trước anh ta đã dùng để ném Tolstoi.
Colin đưa cho anh ta chiếc giày thể thao.
- Này, - Kostưl nói với tôi -, sao cậu lại im lặng suốt thế hả?
- Có gì đâu, - tôi đáp -, tớ đang buồn ngủ.
Kostưl trở mình trên giường. Tôi nghĩ rằng cậu ta sẽ nói thêm điều gì đó nữa nhưng rốt cuộc lại im lặng. Tất cả đều im lặng. Vaxia lẩm bẩm nói mơ câu gì đó.
Tôi liếc nhìn trần nhà. Ngoài cửa sổ chiếc đèn đu đưa hắt những bóng đen chuyển động vào trong căn phòng của chúng tôi. Tôi quay mặt ra phía cửa sổ. Trên trời trăng đã khuất dạng. Bốn xung quanh lặng lẽ như tờ, chỉ đâu đó rất xa vọng đến những tiếng quay đều đều của xe lửa điện. Tôi nhìn rất lâu, rất lâu vào ngọn đèn xanh ngoài cửa sổ và cũng không nhận thấy nó đã tắt như thế nào.
Facebook
Twitter
